IS vecht voor zijn laatste stukje kalifaat

De bloedige gevechten met troepen die gesteund worden door de VS hebben al honderden levens geëist. IS kan geen kant op in dit stuk woestijn vlakbij de Iraakse grens. De terreurgroep gooit alles in de strijd, inclusief een hele reeks onthoofdingsvideo’s die doen denken aan de tijd dat ze op het toppunt van hun macht waren.

In Irak groeit de angst dat IS op de weg terug is. In de vier noordelijke provincies, die ooit deel uitmaakten van het ‘kalifaat’, zijn de laatste tijd weer dodelijke aanslagen geweest. Ook zijn er burgers ontvoerd en vermoord. ,,Zeker in het grensgebied is IS nog zeer gevaarlijk voor Syrië en Irak”, zegt een hoge Iraakse inlichtingenofficier.

Volgens hem hebben de terroristen hun inkomstenbron uit olie en belastingen zien opdrogen. Nu verkopen ze vooral goud en andere kostbaarheden die ze in beslag hebben genomen nadat ze in juni 2014 hun kalifaat hadden uitgeroepen. Het geld wordt gebruikt om wapens te kopen en om aanslagen in Syrië en Irak te financieren. Ook zijn er aanwijzingen dat IS zijn opperbevel aan het reorganiseren is. Veel van de nieuwe commandanten komen van buiten Irak, nadat de meeste leiders zijn omgekomen bij aanvallen van de coalitie.

Het gebied dat IS nu nog steeds beheerst, is slechts één procent van wat het ooit had. In het gebied rond Hajin wonen nog zo’n 15.000 mensen, inclusief de IS-strijders en hun families. De Amerikanen schatten dat er nog zo’n 2.000 strijders zijn.

De Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF), voornamelijk bestaand uit Koerden, begonnen op 10 september met hun aanval op Hajin. Het is ontaard in een gruwelijke slag, die ook nog eens bemoeilijkt wordt door zandstormen en mist. Tegenaanvallen van IS hebben al aan honderden SDF-strijders het leven gekost. Ook zijn er honderden burgers gegijzeld.

De extremisten kunnen geen kant op. In het oosten en noorden is de weg afgesloten door de SDF, terwijl in het zuiden en westen Syrische regeringstroepen en hun bondgenoten de boel versperren. Volgens het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten zijn er de afgelopen drie maanden 1.616 doden gevallen, voornamelijk soldaten, uit beide kampen.

De gevechten zouden nu het laatste stadium bereikt hebben. Als Hajin valt, dan heeft IS geen gebied meer van enig belang in Syrië en Irak. Toch zullen ondergrondse commando’s in beide landen doorgaan met het uitvoeren van aanslagen en aanvallen, in de hoop dat IS zich kan hergroeperen. Ook in Libië, Afghanistan en de Egyptische Sinaï-woestijn gebeurt dit nu.

Intussen liggen grote delen van Irak en Syrië nog steeds in puin. Er is geen geld of, in geval van Syrië, politieke wil om de boel weer op te bouwen. Irak denkt dat het 100 miljard euro nodig heeft. Tijdens een internationale top begin dit jaar werd 34 miljard beloofd, maar daarvan is nog niet veel binnengekomen.