Geelhesjes Béa en Patrice zijn de elite zat: ‘Laat ze eerst zelf maar eens bezuinigen’

Papegaai Aribo zit onbeweeglijk bovenop zijn enorme kooi in de kleine huiskamer van de driekamerflat. Verder valt in het sobere interieur alleen een grote flatscreen-TV op en een plankje met familiefoto’s. Béa (39) en Patrice (43) vormen een samengesteld gezin, maar Doriann (8) het zoontje van Patrice, en Heloïse (8) en Joris (10), de kinderen van Béa zijn deze week bij hun beider exen.

Het paar woont in een sociale huurflat in Verneuil-sur-Seine, een vrij welvarend stadje op ongeveer 30 kilometer ten westen van Parijs. Béa werkt in de boekhouding van Henkel, een Duitse multinational in onder meer schoonmaakartikelen, Patrice is vrachtwagenchauffeur.

Je kunt ze rekenen tot de beter gesitueerde gele hesjes, Patrice en Béa horen niet bij de werkende armen. “Maar aan het eind van elke maand staan we altijd rood”, zegt Patrice terwijl hij een trek neemt van zijn elektronische sigaret. “Met een inkomen dat heel redelijk lijkt, is het toch alsof ik werk om de rekeningen te betalen en verder niets.”

Kinderalimentatie

Béatrice rekent voor: het gezinsinkomen bedraagt 3.300 euro netto per maand. Zij verdient 2.200 euro, Patrice 1.600 als je de reis- en verblijfskosten die hij krijgt – 56 euro per werkdag – van zijn salaris aftrekt.

Hun grote geluk is de lage huur van 580 euro. Maar als alle vaste lasten zijn betaald, inclusief de kinderalimentatie voor de ex-partners, is er niets over.

Goed, Patrice heeft behalve een net nieuwe oude auto – een Opel Insignia uit 2009 – een motor die hem 115 euro (benzine en verzekering) per maand kost. Maar die zal hij nooit opgeven. “Dit is de enige luxe die ik heb. Bovendien is het niet alleen hobby, maar ook enorm handig in de Parijse regio waar altijd alles vast staat.”

Elke ochtend gaat de wekker om 5 uur zodat Béa op tijd op haar werk is in een andere Parijse voorstad. “Hard werken en dan altijd elke euro moeten omdraaien is zuur.” Vorig jaar zijn ze nog veertien dagen op vakantie geweest, maar of dat nog een keer kan, is erg onzeker. “Het kon alleen vanwege een vakantie-cheque die ik van mijn werkgever kreeg en omdat we onze oude auto hebben verkocht.”

Neerduwen

“Het is alsof ze ons naar beneden willen duwen”, zo omschrijft Patrice het gevoel dat hij deelt met de andere gele hesjes uit de omgeving waar hij de laatste weken mee optrok. “Wij zitten nu nog tussen arm en rijk. Maar straks is dat niet meer zo, denk ik, we zijn aan het degraderen. Ze persen ons, de middenklasse, zover uit tot Frankrijk straks een land is met alleen nog rijken en armen. De regering lijkt dat helemaal geen probleem te vinden.”

Doriann, de zoon van Patrice, heeft meer op zijn spaarrekening staan dan zijn vader. Zijn opa maakt elke maand 15 euro over. “Dus dat is nu een heel mooi bedrag. En dan te bedenken dat mijn vader een pensioen van 700 euro heeft. Hij moet zichzelf dingen ontzeggen om dit aan zijn kleinzoon te geven.”

Béa maakt zich zorgen over de studie van de kinderen straks. “Ik zou heel graag willen dat ze op een goede businessschool kunnen studeren, maar dat moet dan vrijwel zonder onze steun. Want de 20.000 euro die je ongeveer voor een hele studie moet rekenen hebben wij niet. Ze zullen moeten lenen en werken.”

Toelagen

“Er is veel in dit land dat niet goed zit”, meent Béa. “Mijn moeder heeft net als de vader van deze meneer hier op de bank ook een waardeloos pensioen. Ze is nu 70 en moet nog steeds aan de slag als werkster. Ondertussen heeft mijn ex een uitkering. Als je al zijn toelagen optelt – voor de huur, de kinderen, de ziektekosten – komt hij er veel beter uit dan iemand met het minimumloon. Voor sommige mensen is dit land heel erg sociaal, voor anderen heel hard en wij moeten dat systeem betalen. Mijn ex heeft laatst twee nieuwe brillen voor onze kinderen gekocht die hem niets hebben gekost, geen cent.”

Gelukkig is ook zij gestopt met roken. “Een pakje per dag kwam op 240 euro per maand, dat ging natuurlijk niet.” Vapen blijkt een uitkomst. Patrice haalt vanonder de salontafel een doos te voorschijn met flacons: alle ingrediënten om zelf e-liquid te maken. “Kant en klaar kost een vulling veel geld, dit is veel goedkoper. Op deze manier kost onze verslaving ons 89 cent per dag.”

De woede over schulden, of de angst voor achteruitgang zoals bij Patrice en Béa, gaat bij de gele hesjes samen met een diepe afkeer van de politiek en ‘de elite’. Patrice bleef tijdens de laatste presidentsverkiezingen thuis, hij wilde niet kiezen tussen Macron en Marine Le Pen. Béa heeft ‘helaas’ op Macron gestemd.

Veelverdieners

President Emmanuel Macron probeert met liberale hervormingen het bedrijfsleven sterker te maken, zodat uiteindelijk iedereen er wijzer van wordt. Béatrice gelooft er niet in. “Het eerste wat hij deed was zijn rijke vrienden bedienen met de gedeeltelijke afschaffing van de vermogensbelasting ISF. Het geld dat vrijkomt, wordt natuurlijk niet geïnvesteerd in de economie, wat dacht je. Macron staat aan de kant van de veelverdieners, hij is er niet voor ons, de gewone mensen.”

De maatregelen die de regering neemt om de crisis te bezweren maken geen enkele indruk op de gele hesjes. Logisch, zucht Béa. “De groene brandstoftaks is voor 2019 van de baan, maar volgend jaar?” De rest van de ingrepen is of ‘alleen maar communicatie’ of niet effectief, denkt zij. “Ze verhogen de SMIC, het minimumloon, met drie procent zeggen ze. Maar die verhoging zat al in de pijplijn, die groeit gewoon mee met de inflatie. De smicards krijgen er iets van 300 euro per jaar bij. Dat zijn slechts twee boodschappenwagentjes!”

Om de lastendruk voor de burger te verlagen en de welvaart echt eerlijker te verdelen, zal er in Frankrijk meer verdiend moeten worden, beaamt Béa. Bezuinigen op de uitgaven is ook onvermijdelijk, want geen land in de eurozone geeft meer uit. De Franse staatsschuld bedraagt nu bijna honderd procent van het bbp.

Bezuinigen

“Dat begrijpen wij allemaal ook wel. Maar laat ze eerst zelf maar eens bezuinigen. Onze politici kosten ons handenvol geld. Om te beginnen kan je de helft van de 577 zetels in de Assemblée Nationale zo schrappen, niemand die dat merkt. Parlementariërs en hun medewerkers hebben riante salarissen en onkostenvergoedingen. En waarom kosten onze oud-presidenten ons miljoenen per jaar? Maar nee hoor, ze snijden natuurlijk liever in de zorg en het onderwijs.”

Wat Patrice betreft stoppen de gele hesjes pas als de vermogensbelasting ISF weer is hersteld en de ‘heren en dames van de politiek’ zelf het goede voorbeeld geven. “Door te verdwijnen of de broekriem aan te halen.”

De groep waar hij zich met Béa bij aansloot, is verdeeld over de vraag of ze er bij moeten zijn in Parijs vandaag. Eerder hebben ze actie gevoerd bij een grote tolpoort die toegang geeft tot de snelweg A 10 richting Orléans en Bordeaux. “Iedereen mocht gratis doorrijden, de sfeer was fantastisch.” Daarna in Versailles voor het wereldberoemde kasteel. Het enorme ruiterstandbeeld van Lodewijk de Veertiende voor de entree werd voorzien van een geel hesje. “Dat was heel cool”, zegt Patrice, “We hebben op Youtube gekeken en onszelf tot in China teruggezien. Maar landelijk maakte het geen indruk.”

Pantserwagens

Daarom willen ze naar Parijs. “Om te laten zien dat de media ons onderschatten, we zijn echt met veel meer dan wordt gezegd. Probleem is alleen mijn knie, ik heb een aanrijding op de motor gehad en als we moeten rennen voor de ME kan ik dat niet.”

Dat er gewaarschuwd is voor extreem geweld tijdens de ‘Acte IV’, de vierde grote actiedag, is in ieder geval geen reden om niet te gaan. Er zijn 89.000 ordetroepen (politie en ME) op de been, ook pantserwagens worden ingezet. “Ze zeggen dit soort dingen om de hele beweging te criminaliseren. Maar dit is een kans om eindelijk iets te veranderen en die zullen we grijpen ook.”

Lees ook: 

De woordvoerder van de gele hesjes is zeker niet radicaal. 

Priscillia Ludosky beantwoordt haar telefoon al dagen niet. Geen doorkomen aan sinds zij een van de woordvoerders werd.