'Etty Hillesum smokkelde kinderen uit Kamp Westerbork'

De Joodse schrijfster Etty Hillesum heeft geholpen om kinderen weg te krijgen uit Kamp Westerbork. Trouw schrijft dat literatuurwetenschapper Bettine Siertsema oude documenten heeft achterhaald waaruit dat blijkt. De docent van de Vrije Universiteit vond die in het archief van het NIOD, het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie.

Hillesum geniet bekendheid door het dagboek dat ze tijdens de eerste jaren van de oorlog bijhield. Ze weigerde onder te duiken omdat ze "het lot van haar volk" wilde delen en weigerde de Duitsers te haten. Later ging ze daar anders over denken, zegt Siertsema in de krant.

"Ze heeft haar denken bijgesteld, daar in Westerbork, waar ze getuige was van een groeiende ontreddering. En daar heeft ze ook naar gehandeld. Aan het lot dat zij voor zichzelf aanvaard had, liet zij deze kinderen ontsnappen."

Joodse verzetsheld

Siertsema trekt die conclusie op basis van de oorlogsmemoires van een Joodse verzetsheld, Ies Spetter. Hij en Hillesum werkten in Westerbork samen op de sociale afdeling van de Joodse Raad, een door de Duitsers in het leven geroepen organisatie die de Joodse gemeenschap in Nederland moest besturen.

In zijn memoires schrijft hij: "Samen met een vriendin Mr. Hillesum slaagde ik er in enkele kinderen uit het kamp te smokkelen. Mijn vrouw ging ze daar halen en bezorgde ze verder." Siertsema had direct door dat het ging om Etty Hillesum, die het liefst met haar academische titel werd aangeduid. Uit de documenten valt op te maken dat de kinderen in een ambulance werden gezet.

Auschwitz

Het is niet bekend wie de kinderen waren die met hulp van Hillesum zijn ontsnapt. Ook is niet bekend om hoeveel kinderen het ging. "In de archieven heb ik helaas nog niets gevonden", zegt Siertsema. "Ik hoop vurig dat er meer informatie opduikt."

Hillesum werd begin september 1943 vanuit Westerbork naar het concentratiekamp Auschwitz gedeporteerd. Ze werd eind november van dat jaar op 29-jarige leeftijd vermoord door de Duitsers. Ook haar twee broers Mischa en Jaap werden om het leven gebracht. Haar dagboek Het verstoorde leven werd in 1981 uitgebracht en over de hele wereld verkocht.