Extreem-rechtse ideeën zijn in Nederland normaler geworden
Doordat extreem-rechtse ideeën niet meer zo gek worden gevonden, durven meer mensen ze te uiten.
Extreem-rechtse ideeën zijn in Nederland normaler geworden. Waar het gedachtengoed lange tijd werd geplaatst in de schaduw van het nationaal-socialisme en de Tweede Wereldoorlog, wordt het nu vaker gezien als willekeurig welke andere politieke mening, stelt het Verwey-Jonker Instituut. Daardoor neemt de maatschappelijke en politieke invloed van extreem-rechts toe.
Het Verwey-Jonker Instituut onderzoekt al jaren in opdracht van de Anne Frank Stichting antisemitisme, racisme en extreem-rechts geweld in Nederland. Daarvoor baseren de onderzoekers zich op cijfers van de politie en op informatie van antidiscriminatieorganisaties. Het gaat dus onder meer over het aantal aangiftes, meldingen en eigen observaties van agenten. Donderdag verschenen de resultaten over 2017.
Wat volgens de onderzoekers opvalt, is dat tussen 2016 en 2017 de aanhang van extreem-rechtse organisaties stabiel is gebleven en dat het activisme van die groep zelfs iets is afgenomen. De ideeën krijgen wel meer ruimte in het maatschappelijke debat, bijvoorbeeld via sociale media. Personen die een rechts-extremistisch gedachtengoed verspreiden, worden ook minder uitgesloten. “Met als gevolg dat ook mensen met betere opleidingen en goede maatschappelijke perspectieven zich durven aan te sluiten bij deze organisaties”, schrijft het Verwey-Jonker Instituut.
Er zijn meer geweld en bedreigingen geregistreerd, in verhouding tot lichtere incidenten zoals beledigingen
Eerder constateerde de AIVD eveneens dat meer mensen via sociale media met rechts-extremistische ideeën worden geconfronteerd. Degenen achter dat ‘steeds opruiender en agressievere taalgebruik’ op internet krijgen volgens de veiligheidsdienst ook meer zelfvertrouwen. In het algemeen gaan ze niet over tot geweld, maar het risico dat eenlingen of kleine groepen dat wel zullen doen is groter dan ooit, aldus de AIVD in het rapport ‘Rechts-extremisme in Nederland, een fenomeen in beweging’.
Huidskleur
Het Verwey-Jonker Instituut constateert verder dat het aantal racistische incidenten vorig jaar is afgenomen, behalve als het gaat om bewust antisemitisme: dat aantal incidenten nam toe van 35 in 2016 naar 46 vorig jaar. De ruim 1900 genoteerde racistische incidenten in 2017 waren het vaakst gericht op huidskleur. Het aantal voorvallen nam weliswaar af (in 2016 zag de politie nog 2247 incidenten) maar de ernst ervan nam toe, aldus het onderzoeksinstituut.
Dat wil zeggen dat er vorig jaar relatief meer geweld en bedreigingen zijn geregistreerd, in verhouding tot lichtere incidenten zoals beledigingen. Dat gebeurde ook bij discriminatie gericht tegen moslims. Ook die nam af (van 364 incidenten in 2016 tot 213 een jaar later) maar ook hier ging het om ernstigere feiten.
Lees ook
Hoewel strafbaar, binnen bepaalde subculturen is discriminatie gangbaar.
Hoe te voorkomen dat racisme het nieuwe normaal wordt?