Gerechtshof: geen strafzaak tegen de tabaksindustrie om ‘zware mishandeling’

De beslissing van het gerechtshof volgt op een eerdere beslissing van het Openbaar Ministerie in februari van dit jaar. Het OM zag er toen geen strafzaak in en liet weten niet tot vervolging over te gaan. Meteen daarna startte advocaat Bénédicte Ficq een artikel 12-procedure om het OM te dwingen alsnog de vier grote sigarettenproducenten van dit land voor de rechter te slepen. 

Het gerechtshof ziet echter geen mogelijkheden, onder meer omdat de tabaksindustrie voldoet aan de wettelijke regels zoals die nu gelden. De afgelopen twee jaar deden de aangevers er alles aan om aan te tonen dat de regels door de tabaksindustrie misbruikt worden. Maar daar gaat het gerechtshof niet in mee.

Ficq deed in 2016 namens longkankerpatiënte Anne Marie van Veen aangifte van zware mishandeling (die de dood tot gevolg heeft) en valsheid in geschrifte tegen de vier grootste tabaksproducenten in Nederland. Daarna volgden nog talloze andere aangiftes van personen en maatschappelijke organisaties. 

De tabaksindustrie heeft volgens de klagers sigaretten bewust verslavend gemaakt door er kleine filtergaatjes in te stoppen. Daardoor krijgen rokers tijdens het roken méér slechte stoffen binnen dan is toegestaan, omdat ze met hun mond en vingers de ventilatiegaatjes dicht houden. Op die manier komt er een maximale hoeveelheid verslavende stoffen binnen. Meetmachines meten minder schadelijke stoffen omdat de gaatjes dan niet worden afgedicht.

Volgens het gerechtshof is het gebruik van ‘ventilatiegaatjes’ in het mondstuk van de sigaretten al lang bekend bij de Nederlandse overheid en de Europese commissie. Ook is al lang bekend dat de roker meer schadelijke stoffen binnenkrijgt, dan machines meten, zegt het hof. Maar het gerechtshof concludeert dat dat geen reden is geweest voor de overheden om in te grijpen. Daarmee houden de tabaksproducenten zich aan de regels en zijn ze niet strafbaar. Volgens het gerechtshof kan alleen de (Europese) regelgever beslissen over ingrijpende maatregelen tegen tabaksproducenten.

Advocaat Bénédicte Ficq laat in een reactie weten door te gaan met de strijd tegen de tabaksindustrie. Volgens haar heeft het gerechtshof in Den Haag besloten om tabaksproducenten niet te vervolgen op juridisch-technische gronden, maar staat het hof inhoudelijk wel aan de zijde van de aangevers. ,,De boodschap is duidelijk: ze willen wel maar ze kunnen niet.’'

Ficq zei in een toelichting op het besluit van het gerechtshof dat in politiek Den Haag en in Europa wordt aangeklopt. Of er nog een andere juridische procedure wordt begonnen, zoals tegen de Staat of in Europa, is Ficq nog aan het uitzoeken. Ze sluit dat niet uit.

Volgens haar blijkt uit de motivatie dat het hof de tabaksfabrikanten op één lijn stelt met drugsproducenten en -handelaren.

Kijk hier hoe de sjoemelsigaret werkt: