Ruim anderhalf jaar geleden, op 17 mei 2017, werd door het United States Department of Justice (het Amerikaanse ministerie van justitie) een onderzoek gestart naar een eventuele samenzwering van Donald Trump met ‘de Russen’ waardoor hij de verkiezingen van 2016 zou hebben gewonnen en nu een marionet van Poetin zou zijn.
Dit onderzoek wordt geleid door Robert Mueller, de speciale aanklager, een jurist en ambtenaar, en voormalig hoofd van de FBI.
Waar is Robert Mueller mee bezig?
In The National Review – een online tijdschrift – verscheen deze week een interessant artikel van Andrew C. McCarthy, een Amerikaans jurist.
Hierin betoogt hij waarom hij niet gelooft dat Robert Mueller Trump met een strafzaak ten val wil brengen. Hij denkt dat Mueller een andere tactiek volgt en hij analyseert de werkwijze van de aanklager.
Citaten uit het artikel in blauw:
Geen enkele aanklager zal een strafzaak voorbereiden op de manier zoals Mueller nu bezig is. Welke aanklager zou ooit zeggen: ‘Hier zijn onze getuigen: Michael Flynn, George Papadopoulos, Alex van der Zwaan, Rick Gates, Paul Manafort, Michael Cohen. En wat hebben zij gemeenschappelijk, dames en heren van de jury? Bingo! Het zijn allemaal veroordeelde leugenaars!’
Voor een aanklager – net als voor elke strafpleiter – is wat de jury denkt minstens zo belangrijk als wat de wet zegt. Als de jury voor overleg naar de jurykamer gaat in de vaste overtuiging dat niemand ook maar een woord kan geloven van wat jouw getuigen zeggen, dan zul je nog niet de onbenulligste zwendelaar veroordeeld krijgen, laat staan de president van de Verenigde Staten van Amerika.
Veel mensen – ook in Nederland – denken nog steeds dat Mueller aan het speuren is naar een samenzwering met ‘de Russen’ en dat alle arrestaties van (oud)medewerkers van Trump betekenen dat Mueller langzaam deze samenzwering aan het ontrafelen is.
Waarom zou hij anders zoveel schuldbekentenissen loskrijgen?
Maar McCarthy haalt deze redenering onderuit. Hij legt eerst uit hoe een aanklager normaal gesproken een dergelijke zaak aan zou pakken.
Als aanklager bouw je een strafzaak op door meewerkende getuigen te laten bekennen dat ze medeplichtig zijn aan een overkoepelend misdadig plan waar je de hoofdverdachte op kunt pakken. Wat deze getuigen letterlijk medeplichtigen maakt, is immers dat zij deelnamen aan de misdaad van de hoofdverdachte. Dat is het misdadige plan dat je probeert te bewijzen. Dus op de dag van de rechtszaak komt de medeplichtige voor de rechter en bekent schuld aan dezelfde samenzwering waarvoor jij de hoofdverdachte aanklaagt.
Zo’n bekentenis helpt je een flink eind op weg:
‘Ja, ik ben schuldig aan de samenzwering waar ik van beschuldigd word. Ik was lid van het drugskartel. A was de baas, B en C waren de dealers, D organiseerde de smokkelaars en zorgde voor de wapens om de drugs en het geld te beschermen, en hij zorgde dat wij betaald kregen. Mijn werk was het bijhouden van de administratie en het regelen van het witwassen van het geld.’
Dit soort schuldbekentenissen laten aan de wereld – en aan alle andere verdachten – zien dat de medeplichtige kan getuigen dat het misdadige plan bestond, dat het geen product is van de koortsige fantasie van de aanklager.
Maar dit is dus niet wat Mueller doet. Hij heeft niemand aangeklaagd vanwege een samenzwering met de Russen – het officiële doel van zijn onderzoek – hij heeft al deze figuren aangeklaagd vanwege dubieuze zaken uit hun verleden of vanwege het feit dat ze gelogen hebben over hun werk voor Trump.
Zoals McCarthy schrijft:
Bij gebrek aan een misdaad, zijn de ‘medeplichtigen’ dus niet werkelijk medeplichtigen.
Om een paar treffende voorbeelden te gebruiken: elke bladzij van de bekentenissen die Mueller aan de gerechtshoven heeft gestuurd met betrekking tot de zaken van Papadopoulos en Cohen loopt over van ‘samenzweringen’. Ze spraken met Russische agenten, planden ontmoetingen voor zichzelf en Trump met Russische functionarissen, en – in het geval van Papadopoulos – bespraken de mogelijkheid om bezwarend materiaal over Hillary Clinton van de Russen te krijgen om in de verkiezingscampagne te kunnen gebruiken.
Maar hoewel deze activiteiten het hoofddoel zijn van Muellers onderzoek, heeft Mueller hen hiervoor niet aangeklaagd, omdat het hier niet om misdaden gaat.
Papadopoulos, Cohen en de rest zijn niet opgepakt voor wat ze gedaan hebben, maar omdat ze logen over wat ze deden.
Aha! Zullen sommige mensen zeggen. Waarom zouden deze mensen liegen als er niet iets te verbergen viel? Dan is er dus toch een samenzwering!
Maar McCarthy legt uit dat dit een drogredenering is.
Dat brengt ons bij het ‘waar rook is, is vuur’-argument waar fans van Mueller steeds mee aankomen: als al deze mensen liegen om iets te verbergen, dan moet dat ‘iets’ wel heel misdadig zijn.
Dat is bespottelijk.
We weten uit ons eigen leven dat misdaden maar een heel klein percentage zijn van alles waar mensen over liegen. Het is zelfs zo dat in de jaren 90 de Democraten betoogden dat de aanklagers Bill Clinton met rust moesten laten ‘omdat iedereen liegt over seks.’
Mensen liegen over dingen die ze beschamend of gênant vinden.
Politiek is een smerige business.
Politici zien zichzelf graag als dienaren van de publieke zaak, maar ze brengen een hoop tijd door met bedelen om geld of om informatie die een tegenstander in de problemen kan brengen. Succesvolle politiek vergt gesjacher en compromissen, dus politici zijn altijd aan het uitleggen hoe ze eigenlijk tegen iets kunnen zijn waar ze toch voor gestemd hebben. Veel hiervan is nogal gênant.
Dus als mensen die betrokken zijn bij politiek betrapt worden op het bedrijven van politiek, liegen ze vaak over wat ze hebben gedaan.
Politiek is natuurlijk geen misdaad. Maar als je politiek gaat criminaliseren – als je een aanklager loslaat op een verkiezingscampagne – dan kan je erop rekenen dat je onsmakelijk gedrag zult vinden dat niet crimineel is, maar waar sommige mensen toch over zullen liegen.
De tactiek van Mueller
Maar waarom zou Mueller nu al ruim anderhalf jaar ijverig aan het speuren zijn naar zulke leugens? Wat wil hij hiermee bereiken?
Volgens McCarthy wil Mueller helemaal geen strafzaak tegen Trump, omdat hij weet dat zo’n strafzaak kansloos zou zijn. In plaats daarvan wil hij de geloofwaardigheid van Trump steeds verder ondergraven zodat Trump vleugellam zal worden en in elk geval bij de volgende verkiezingen geen kans meer zal maken.
En Mueller rekent op de medewerking van de Amerikaanse media die voor het overgrote deel vijandig staan tegenover Trump.
Met de media als grootste cheerleader zullen de bekentenissen over valse verklaringen de illusie van een samenzwering creëren, en dus schijnbaar Muellers uitdijende onderzoek rechtvaardigen.
Het werkt op de volgende manier: de media berichten dat Mueller een samenzwering tussen Trump en de Russen onderzoekt en dat tientallen mensen zijn aangeklaagd of veroordeeld; maar de media melden niet dat niemand is aangeklaagd of veroordeeld voor welke misdaad dan ook die verband houdt met een samenzwering tussen Trump en de Russen.
De grote meerderheid van de mensen die het nieuws niet op de voet volgen zal denken dat deze samenzwering een vaststaand feit is. Op dit moment – denken zij – is Mueller de strop aan het aanhalen om Trumps nek, want hij heeft al een heel stel klaarblijkelijke medeplichtigen opgepakt.
Het gaat dus om de beeldvorming, en wat dat betreft is Mueller behoorlijk succesvol. Op 23 juli 2018 verscheen er een artikel in Vox met als titel: Americans increasingly believe Russia meddled in the 2016 election.
Steeds meer Amerikanen geloven dus dat ‘de Russen’ inderdaad de verkiezingen van 2016 beïnvloed hebben.
Volgens Vox blijkt uit peilingen dat:
- 65 procent van de kiezers gelooft dat de Russen zich met de verkiezingen bemoeid hebben, 12 procent meer dan een jaar eerder.
- 41 procent van de kiezers gelooft dat de Russische inmenging de uitslag van de verkiezingen heeft beïnvloed, 8 procent meer dan een jaar eerder.
- 30 procent van de kiezers gelooft dat Hillary Clinton de verkiezingen zou hebben gewonnen als de Russen zich er niet mee bemoeid hadden, 6 procent meer dan een jaar eerder.
Dat is een behoorlijke toename voor geloof in een samenzwering waar nog steeds geen snippertje bewijs voor bestaat.
En voor deze beeldvorming zijn al die veroordelingen natuurlijk wel nuttig. Aangezien het niet tot een strafzaak zal komen, hoeft Mueller niet te vrezen dat de (oud)medewerkers van Trump voor een rechter door de mand zullen vallen, want ze zullen nooit voor deze zaak voor de rechter komen.
In plaats van aan een strafzaak, werkt Mueller namelijk aan een rapport dat Trump zal vrijpleiten van samenzwering met de Russen, maar dat verder zijn reputatie grondig zal ondermijnen.
Verdachten die veroordeeld zijn voor valse getuigenissen zijn heel nuttig, omdat Mueller een rapport aan het schrijven is en niet bezig is om een strafzaak voor te bereiden.
Voor een rapport worden veroordeelde leugenaars niet onderworpen aan een kruisverhoor, noch leggen ze een rommelige, onsamenhangende verklaring af zoals je die vaak hoort in een rechtszaal. In plaats daarvan is hun versie van de gebeurtenissen gestroomlijnd door een ervaren aanklager die goed kan schrijven en weet hoe hij de verhalen op elkaar af moet stemmen. Ze zullen in het rapport veel beter klinken dan ze voor de rechter zouden doen.
We hebben al een voorproefje hiervan gehad in de verslagen die Mueller in elke schuldbekentenis heeft opgenomen. Lees de informatie over Cohens zaak maar eens, en vraag je af of ‘meneer Fixer‘ zelf in staat zou zijn geweest om de zaken zo helder te verwoorden.
En verderop:
Maar zelfs al gaat het alleen maar om valse getuigenissen en hebben ze niets te maken met de Trump-Rusland achtergrond van het onderzoek, de veroordelingen die Mueller heeft verzameld, bewijzen dat veel van de (vroegere) campagnemedewerkers van Trump omkoopbaar zijn of moreel inferieur.
Mueller – de man die carrière heeft gemaakt binnen justitie en de FBI – zal dit feit vaardig gebruiken om te beargumenteren dat verdenkingen over deze mensen – en dus het onderzoek – volledig gerechtvaardigd waren, zelfs als er ‘gelukkig’ geen strafbare Trump-Rusland samenzwering blijkt te zijn.
The Deep State
Maar waarom zou Mueller dit doen? Tenslotte is Mueller zelf een Republikein. Waarom zou hij een president van zijn eigen partij ten val willen brengen?
Veel mensen vergeten dat Trump eigenlijk geen echte Republikein is. Hij is van buiten het politieke establishment gekomen en heeft eerst de Republikeinse partij ‘verslagen’ door als buitenstaander hun kandidatuur te bemachtigen. Veel Republikeinen waren hier razend over, zij werden ‘Never-Trumpers’ genoemd, en velen van hen zijn nog net zo anti-Trump als twee jaar geleden.
Deze week nog kwam naar buiten dat een conservatief blad, The Weekly Standard, waarschijnlijk moet stoppen omdat de redacteuren zulke fanatieke ‘Never-Trumpers’ zijn dat ze hun lezers tegen zichzelf in het harnas hebben gejaagd. Bij de Republikeinse kiezers is Trump namelijk veel geliefder dan bij het Republikeinse establishment.
Sommige Never-Trumpers hebben zich alsnog achter Trump geschaard toen bleek dat hij een behoorlijk conservatieve agenda voerde en bovendien op veel fronten de wind mee had.
Maar wat als Trump geen geluk meer heeft, wat als het straks tegenzit?
Op het moment dat Trump werkelijk in de problemen komt, zullen veel van de huidige meelopers hem als een baksteen laten vallen.
Trump is te veel een buitenstaander.
Hij voerde campagne met onder andere de leus ‘Drain the Swamp!’
Oftewel: hij wilde grote schoonmaak houden in Washington en de huichelarij en handjeklap aan het licht brengen die daar schering en inslag zijn.
Het is logisch dat de gevestigde orde – in de VS ook wel ‘The Deep State’ genoemd – hier niet op zat te wachten. Ze proberen de schade zoveel mogelijk te beperken, maar de lompe stijl van deze president heeft al heel wat meer hypocrisie aan het licht gebracht dan zij prettig vinden.
Op het moment dat Trump ten val komt, zal er een zucht van opluchting door Washington gaan, en niet alleen bij de Democraten.
Dus als Trump het heeft over ‘the Deep State’ die een heksenjacht op hem geopend heeft, dan heeft hij zeker een punt. De gevestigde orde van de VS probeert op deze manier een bijzonder ongewenste president onschadelijk te maken.
Bij ieder ander zou ik geen cent geven voor zijn overlevingskansen, maar bij Trump?
Wat je ook van hem kunt zeggen – bullebak, lomperik, schreeuwlelijk – hij lijkt oprecht van zijn land te houden en weet dat over te brengen op enorme aantallen gewone Amerikanen. Kijk maar eens naar de beelden van een Trumprally, dan zie je dat zijn publiek hem op handen draagt.
Veel van deze mensen beseffen dat Trump ten strijde trekt tegen het establishment en daarom steunen zij hem. Zij smullen van de blunders van de media en de vergeefse aanvallen van de Democraten. Zij hebben bewondering voor deze man die op alle tenen gaat staan en ermee weg lijkt te komen.
Zal hun steun genoeg zijn om Trump overeind te houden?
Het zal erom spannen.
