Macron spreekt zich nog niet uit over antwoord op extreem geweld

In dat spoedberaad analyseerde Macron de gebeurtenissen van gisteren met premier Edouard Philippe, minister van Binnenlandse Zaken Christophe Castaner en Milieu-minister François de Rugy. Dit om een nauwkeurige beoordeling te kunnen maken van de situatie inclusief die van de gewonden, de ontaarding in geweld en de arrestaties. 

President Macron zei dat hij wil dat de minister van Binnenlandse Zaken ,,nadenkt over de mogelijke noodzaak van een aanpassing van het wetshandhavingssysteem in de komende dagen.’’ Het gaat om aanpassing die het hoofd moet bieden aan ,,gewelddadige, mobielere en meer georganiseerde relschoppers’’, aldus het Elysée.

De mogelijkheid om een ​​noodtoestand uit te roepen, werd niet genoemd. De Franse president drong er ook op aan ‘dat geen van de daden’ waaraan mensen in gele hesjes zich gisteren bezondigden, ‘onbestraft blijven’. Zo werd de Arc de Triomphe met het graf van de onbekende soldaat beklad, een restaurant in brand gestoken en winkelruiten vernield. Bij de ongeregeldheden vielen 133 gewonden. De Parijse politie arresteerde 412 personen van wie er 378 in voorlopige hechtenis werden genomen. 

Door het extreme geweld van gisteren in Parijs, heeft president Macron niet meer te maken met alleen gele hesjes maar met een Gordiaanse knoop vol veiligheids-, maatschappelijke en politieke problemen.

Een maand geleden was de wereld nog overzichtelijk voor Emmanuel Macron. Er was een dieselprotest in aankomst. Macron deed wat kleine toezeggingen en hoopte de onrust te sussen. Dat bleek een grove onderschatting.

Het protest van de gele hesjes groeide uit tot een nationaal fenomeen. En de onrust bleek veel diepere oorzaken te hebben. Sterker nog: een beerput ging open. De demonstranten beklaagden zich over de dalende koopkracht in het algemeen en over de blindheid van de Parijse elite over hun dagelijkse zorgen.

En de Fransen staan achter de gele hesjes. Uit alle peilingen blijkt dat zo’n 70 tot 80 procent van de bevolking de grieven van de demonstranten deelt.

Met de gewelddadigheden van zaterdag is een nieuwe en beslissende fase bereikt. De chaotische taferelen in Parijs hebben bij Macron nu een ingewikkelde kluwen aan problemen op tafel gelegd.

Allereerst is er de veiligheid. Niemand – politici noch bevolking – zit te wachten op nóg een zaterdag waarop Parijs verandert in een anarchistische donkere wolk. Macron zal het geweld moeten beteugelen. ,,We moeten nadenken over maatregelen die we kunnen nemen om te voorkomen dat deze incidenten zich herhalen’’, zei een regeringswoordvoerder tegen radiozender Europe 1. Het uitroepen van de noodtoestand wordt overwogen.

Ten tweede is er de maatschappelijke onrust. De president houdt vast aan zijn klimaatbeleid en dieseltax. Maar de druk op hem neemt toe, ook door partijgenoten, om op enigerlei wijze de angel uit het conflict te halen. Als hij de wensen van de gele hesjes negeert, negeert hij de zorgen van 70 tot 80 procent van de Fransen, weet hij ook. Macron zal linksom of rechtsom concessies moeten doen.

Het laatste dilemma is politiek. Emmanuel Macron - en niemand anders - is degene die de Gordiaanse knoop moet ontrafelen. Het klimaatbeleid komt uit zíjn koker en hij is altijd degene geweest die zei ‘niet te willen buigen’ voor protesten van een minderheid.

Maar politici van de oppositie klaar staan om de betogers met gele hesjes te omarmen én voor hun politiek-electorale karretje te spannen. Over zes maanden worden er Europese verkiezingen gehouden. De Franse president heeft zich al vaak bezorgd getoond over de opkomst van het populisme en de populariteit van Marine Le Pen.

De extreemrechtse politica heeft vanaf het begin af aan gezegd te sympathiseren met de gele hesjes en de bredere onvrede te begrijpen. Als Macron niks doet, zouden de landelijke protesten die al weken duren en de anarchistische taferelen rond de Arc de Triomphe wel eens in het voordeel van Le Pen kunnen werken, zonder dat ze zelf ook maar iets hoeft te doen.