Direct naar artikelinhoud

Nederlands ‘gele hesjes’-protest: sinds de euro is het veel te duur geworden in dit land

Demonstranten in gele hesjes op het Plein in Den Haag, in navolging van demonstraties in Frankrijk en België.Beeld ANP

Zaterdag was in Den Haag, Nijmegen en Maastricht de aftrap van het Nederlandse ‘gele-hesjes’-protest, dat de hele maand december moet duren. Drie demonstranten vertellen over wat hen drijft, en een hoogleraar over waarom het nog geen storm loopt. 

Twee demonstranten zijn zaterdag opgepakt tijdens het zogeheten ‘gele-hesjes’-protest in Den Haag. De politie sommeerde de ongeveer vijftig demonstranten om het Binnenhof te verlaten en naar het Malieveld te gaan. De twee deden dat niet. Ook organisator Jody Proef schreef op Facebook dat hij is afgevoerd.

De protesten moeten de hele maand december duren, en waren naast Den Haag in Nijmegen, Leeuwarden en Maastricht. In die laatste stad is de leider van de niet-aangemelde demonstratie opgepakt. Een groep probeerde daar de A2 te blokkeren, maar kwam niet door het politiekordon.

Met landen als Frankrijk, België en Duitsland als voorbeeld vroegen de organisatoren op Facebook om te ageren tegen ‘regeringsbeleid waardoor duizenden mensen in onzekerheid leven’. De bedoeling is om samen op te trekken tegen te hoge prijzen, ongeacht politieke kleur. “Een vinger kunnen ze breken, maar een vuist niet”, aldus organisator Proef.

De veenbrand die door Fortuyn benoemd werd, woedt nog altijd
Kim Winkelaar

Op sociale media was veel animo. Bijna vijfhonderd mensen gaven aan naar het Binnenhof te trekken, nog ruim drieduizend overwogen het.

Geen demonstratieland

Hoogleraar Jacquelien van Stekelenburg (sociale verandering en conflict, VU) had de lagere opkomst deze week al voorspeld. Een groot protest voldoet aan vier criteria, waar het hier bij twee daarvan misging. Ten eerste moeten er veel sympathisanten zijn, en moeten zij vervolgens weten van het protest. Dat zat hier wel goed. De gele hesjes kregen door Frankrijk veel bekendheid, en uit een peiling van Maurice de Hond bleek dat één op de drie Nederlanders blij was dat er gedemonstreerd werd.

“Zij moeten dan vervolgens ook wíllen demonstreren. En Nederland is geen demonstratieland. Uit het Nationaal Kiezersonderzoek van vorig jaar blijkt dat tussen de 5 en 10 procent van ons het afgelopen jaar de straat op is gegaan, terwijl dat in Frank bijna 50 procent is.” 

Daarnaast speelt mee dat dit goeddeels een rechts protest was. Hoewel focus uitbleef, waren enkele geluiden dat er minder geld naar klimaat en vluchtelingen moet. “Rechts laat traditioneel liever van zich horen in de stemhokjes dan op straat. Het is links dat van oudsher de confrontatie met autoriteiten opzoekt.”

De vierde succesfactor van een protest is dat mensen tijd moeten hebben. Dit protest was in nog geen week op poten gezet, en niet iedereen weet dan vervoer te regelen of een dag vrij te nemen, denkt Van Stekelenburg.

Ze vraagt zich af hoe goed de boodschap van de gele hesjes in Nederland gaat beklijven. “In Frankrijk vond ik dat symbool heel goed gekozen. Je trekt zo’n ding aan als er een calamiteit op de weg is, en dat refereert mooi aan de verhoogde brandstofprijzen waarover men zich opwindt. Hier ging het om algemeen regeringsbeleid, dat heeft minder focus.” 

Ze hoorde een organisator zeggen dat iedereen die zich ook maar érgens boos over maakt, zich moest aansluiten. “De Occupy-beweging heeft heel doeltreffend gelijkheid op de kaart gezet. Waar we over een paar maanden aan terugdenken bij dit protest weet ik niet.

Waar protesteren de ‘gele hesjes’ tegen? Drie demonstranten in Den Haag aan het woord.

Kim Winkelaar (47), accountmanager, Alphen aan de Rijn

Kim Winkelaar.Beeld Dirk Waterval

“Mijn kernboodschap is dat het sinds de komst van de euro veel te duur is geworden in Nederland. En duurder blíjft worden. Ik heb daar zelf ook last van, nu ik wat pech heb gehad op financieel gebied. Twintig jaar geleden kon je bijvoorbeeld met een baan als postbode prima rondkomen en een huisje kopen. Maar eenverdieners bestaan bijna niet meer. Het kán niet meer.
Dan krijg je de onvrede die je vandaag op straat ziet. Mensen gaan dan ook niet meer stemmen. En wat doen de media, zoals uw krant? Die schrijven meer over de Amerikaanse verkiezingen dan over de gemeenteraadsverkiezingen die twee weken geleden plaatsvonden. Mensen voelen zich zo nog minder gebonden aan wat hier om de hoek speelt.
Je wordt in Nederland al snel geframed als extreem-rechts als je zegt dat Den Haag haar gezond verstand moet gebruiken. Er staan hier vandaag heel veel mensen en met de meeste ben ik het niet eens. Die willen een basisinkomen of dat ‘alle buitenlanders teruggaan naar hun eigen land’. Daar distantieer ik me van. Maar de gemene deler is onvrede over waar het land naartoe gaat. De veenbrand die door Fortuyn benoemd werd en nog altijd woedt.”

Jannie Heeres (58), Amsterdam

Jannie Heeres.Beeld Dirk Waterval

“Ik sta hier omdat soms iedereen tegen je lijkt samen te spannen. Tandartsen die je onnodige en dure behandelingen aansmeren, woningcorporaties die azen op je huis en de politiek die dat allemaal mogelijk maakt. Nu weer ben ik onverwacht uit de ziektewet geknikkerd. Eerder dit jaar had ik even werk in de bloemenindustrie, maar ik brak mijn been doordat er een grote kist op viel. Daardoor moest ik de ziektewet in, en ik zou daar zeven tot negen maanden in blijven om te herstellen. Maar vorige week kreeg ik ineens bericht dat ik er per direct uit lig. Veel eerder dan ze eerder aangaven. Ondertussen duurt het even voor ik de nieuwe bijstandsuitkering rond heb.
Die onzekerheden zijn zwaar. Zie je deze schoenen? Loop ik al jaren op; geen geld voor nieuwe. Het hele afgelopen jaar kon ik maar een paar t-shirts kopen, in de uitverkoop. Het is moeilijk om met weinig rond te komen.”

Gerton van Unnik (52), ex-lokaalpoliticus, Weesp

Gerton van Unnik.Beeld Dirk Waterval

“Net zongen we hier op straat samen het liedje ’15 miljoen mensen’. Twintig jaar oud, uit een tijd dat de middenklasse nog niet zo weggevaagd was doordat alles om ons heen duurder wordt. Toen we nog niet zoveel geld in het klimaat staken. En toen je nog niet de betutteling had die je nu krijgt met het preventieakkoord van de overheid. Kortom: toen de globalistische linkse elite het nog niet voor het zeggen had.
In Frankrijk waren verhoogde brandstofprijzen de aanleiding voor de protesten, maar ook hier stijgen die. Ook ik houd steeds vaker een stuk maand over aan het eind van mijn geld. De regering gooit de wegenbelasting omhoog om met het vrijgekomen geld elektrisch rijden te stimuleren. Maar wie gaat die auto’s kopen? Niet Jan met de korte achternaam. Die betaalt nu meer belasting, terwijl hij het al niet breed heeft, zodat de elite lekker duurzaam kan rondrijden.”

Franse protesten

De Franse protestbeweging ‘les gilets jaunes’ is een voorbeeld voor de demonstranten. Hogere accijnzen op brandstoffen waren daar aanleiding om wegen en tankstations te blokkeren. Ook gingen de demonstranten de confrontatie aan met de politie.
Ook in Frankrijk zijn vandaag weer demonstranten op de been. In Parijs vuurde de politie vandaag traangas af op ‘Gilets Jaunes’ die zich op de Champs-Elysées hadden verzameld. Premier Edouard Philippe meldde rond het middaguur dat zeker 107 betogers zijn opgepakt.

Lees ook:

In het Franse Vernon snappen ze de boosheid van de ‘gele hesjes’ wel

De Champs-Elysées in Parijs kleurt vandaag opnieuw geel. In het Franse Vernon is niet iedereen gerust op een goede afloop. ‘Het wordt een grote troep, dat zul je zien.’ 

De ‘gele hesjes’ tonen de Franse kloof

Het protest van de ‘gele hesjes’ bevestigt vooral de gespletenheid van Frankrijk. Twee werelden staan lijnrecht tegenover elkaar en de politiek heeft geen antwoord.