Franse ‘Gele hesjes‘ zijn een voorbode van nog meer conflicten tussen burgers en overheden
De oneliner die wordt toegeschreven aan een van de activisten achter de brandstofrellen in Frankrijk, vat de nieuwe sociale kwestie perfect samen: ‘De elites praten over het einde van de wereld, terwijl wij praten over het einde van de maand.’
Het is geel tegen groen in Frankrijk: bewoners van het platteland en randgemeenten lopen in hun gele hesjes te hoop tegen de belastingmaatregel die de prijs van diesel doet stijgen. Waarmee de auto, vaak onmisbaar buiten de Franse steden, onbetaalbaar dreigt te worden voor lagere en middeninkomens die vaak met veel moeite ‘het einde van de maand’ halen.
Dat vervuilende diesels slecht zijn voor de klimaatdoelen en voor CO2-beperking, dat snappen ze op het Franse platteland natuurlijk ook best. Maar dat begrip houdt op wanneer je van die auto afhankelijk bent om naar je werk of familie te gaan in een streek zonder noemenswaardig openbaar vervoer. En wie van een mager inkomen een oude dieselwagen kocht, wil niet worden nagewezen door de ‘eco-elite’ die zelf een elektrische auto kan aanschaffen.
Verbittering
Intussen gaat het tussen de brandende barricaden op de Champs-Elysées natuurlijk niet alleen over brandstofprijzen. Die zijn een katalysator bij een al langer bestaande kloof tussen de stad en het ontvolkte platteland en voor de onvrede over de economische hervormingen van de regering-Macron. De verbittering is groot in Frankrijk, waar die noodzakelijke (sociaal-)economische hervormingen te lang zijn uitgesteld.
Er moeten slimme oplossingen worden bedacht om de energietransitie rechtvaardig te laten verlopen voor de lagere inkomens
De felle Franse protesten – en de demonstratie gisteren in Brussel – dreigen een voorbode te zijn van nog veel meer conflicten tussen burgers en overheden bij de komende transitie naar een duurzamere, groenere samenleving, waarin de klimaatdoelen moeten worden gehaald. CDA-leider Buma waarschuwde eerder dit jaar dat ‘de hardwerkende Nederlander niet het kind van de groene rekening mag worden’ en hij zei te vrezen voor tweedeling in de maatschappij. Met een elite die in een Tesla rijdt en geld heeft om thuis een warmtepomp aan te schaffen, tegenover een ander deel van de bevolking dat moeite heeft de stijgende energiekosten op te brengen. De transitie op energiegebied kan niet worden vermeden, maar het probleem voor de lagere inkomens waar Buma op wees, kan evenmin worden omzeild.
Verdelingsvraagstuk
Er moeten slimme oplossingen worden bedacht om de energietransitie rechtvaardig te laten verlopen voor de lagere inkomens. Die borrelen gelukkig de laatste tijd op bij woningcorporaties en organisaties die opkomen voor huurders van sociale woningen. Uiteindelijk is het een verdelingsvraagstuk, waarbij de overheid de lasten van de duurzamere samenleving zo eerlijk mogelijk over de burgers zal moeten verdelen.
De mening van de krant, verwoord door leden van de hoofdredactie en senior redacteuren. Alle commentaarstukken leest u in dit dossier.
Lees ook:
De ‘Gele hesjes’ tonen de Franse kloof
De aanhoudende protesten bevestigen vooral de gespletenheid van Frankrijk. Twee werelden staan lijnrecht tegenover elkaar en de politiek heeft geen antwoord.