Scholen door heel het land worstelen met beledigende memes van scholieren

Met anonieme accounts voorzien scholieren foto’s en filmpjes van scherpe teksten (memes). Die worden vervolgens verspreid via sociale media. Sommige scholieren gaan zo ver dat ze foto’s en namen van hun leraren gebruiken om ze vervolgens ‘te kakken te zetten’. ,,Het is niet iets wat heel zichtbaar is voor scholen, maar iets waar ze soms gewoon achter komen. Het is hoe dan ook wel degelijk iets dat speelt op scholen’’, weet Remco Pijpers van stichting Kennisnet (publiek ict-partner van het onderwijs).

Het verrast scholen volgens Pijpers inmiddels al niet meer. ,,Sinds de smartphone hebben dit soort dingen een enorme vlucht genomen. Alle scholen weten dat het kan gebeuren en hebben er over nagedacht. Dat neemt niet weg dat het lastig is als het gebeurt. Zeker als docenten zich gekrenkt voelen.’’

Dat gebeurde deze week op het Frits Philips lyceum in Eindhoven waar een van de scholieren die de memes maakte werd geschorst. „Grapjes kunnen we hebben, maar foto’s op dit account werden door een aantal collega’s als beledigend ervaren’’, legt rector Wiel Sporken uit. „Dit liep de spuigaten uit.’’

De school deed aangifte. Wat er precies op de foto’s te zien was, wil Sporken niet zeggen . Volgens Omroep Brabant ging het onder meer om een foto van de receptionist van de school met als hoofd een misvormde schedel. Of een afbeelding van een zwembad met de tekst ‘Hoe leeg zou het zwembad zijn als conciërge ... hier in zou springen?’ Volgens de omroep werden zelfs hakenkruizen gebruikt in de posts, maar dat wil de directeur niet bevestigen.

De jongeren bedoelen het niet kwetsend, ze beseffen waarschijnlijk niet eens dat de betreffende docent het ook onder ogen krijgt. Pijpers: ,,Des te belangrijker is dat je – preventief dus - ook voortdurend praat over de digitale omgang met elkaar, dat je rekening moet houden met de gevoelens van anderen en dat je je ook online fatsoenlijk moet gedragen.”

Wat niet grappig is kan soms zelfs strafbaar zijn, als het om een verregaande belediging of bedreiging gaat. Memes uitbannen gaat volgens Pijpers niet lukken. Bovendien: ,,Het kan ook zoveel voordelen met zich meebrengen. Er zijn zat voorbeelden van memes die een goed doel bereiken. Bijvoorbeeld de overlevenden van de schietpartij op de Parkland School in de Amerikaanse staat Florida, die sociale media in hebben gezet om duidelijk te maken dat ze tegen wapengeweld zijn. Ook ‘memes’ zijn ingezet, heel effectief.”