‘Meer depressie, kanker en hart- en vaatziekten bij invoering zomertijd’

Het kabinet staat voor de keuze: moet in Nederland het hele jaar door de zomertijd gelden of toch de wintertijd? Of laten we alles zoals het is en blijven we elk halfjaar de klok verzetten? Vorige maand organiseerde het kabinet een sessie met bioritme-deskundigen. Van die sessie is deze week een verslag openbaar gemaakt. De experts adviseren met klem: kies níet voor permanente zomertijd.

,,Mensen ontwikkelen een sociale jetlag, omdat ze doordeweeks vroeg moeten opstaan’’, stelt Marijke Gordijn van de Rijksuniversiteit Groningen. ,,Deze sociale jetlag wordt in de wintermaanden versterkt door het ontbreken van licht in de ochtend. Dit effect kan sterker worden als er zou worden gekozen voor permanente zomertijd.’’

Gordijn wijst op studies die laten zien dat er meer winterdepressie voorkomt en meer kanker al naar gelang men verder naar het westen in een tijdzone woont. ,,Mensen zijn zich niet bewust van de gevolgen van een permanente zomertijd, dus ook in de winter, waardoor het in de ochtend nog langer donker zal zijn.’’

Ook vertegenwoordigers van de Gezondheidsraad en het RIVM zeggen dat daglicht in de ochtend erg belangrijk is voor de gezondheid. Van mensen die in de nacht werken is bekend dat zij meer risico lopen op hart- en vaatziekten, slaapstoornissen en suikerziekte. Daarom heeft permanente wintertijd de voorkeur boven zomertijd.

De wetenschappers zien nóg liever dat Nederland overstapt op de Britse tijd (de Greenwich Mean Time, GMT). Daarbij zou het een uur vroeger zijn dan nu. Nederland ligt officieel in de GMT-tijdzone, maar vanwege economische overwegingen is in het verleden gekozen om dezelfde tijd als de landen ten oosten van ons te hanteren.

,,Dit leidt ertoe dat het in Nederland nog donker is bij het opstaan terwijl het in Duitsland in het oosten al lang licht is. Hoe westelijker in de tijdzone men leeft, des te groter het effect van een verkeerde tijdzone op de volksgezondheid’’, zegt Alexandra Freij, arbeids- en organisatiepsycholoog.

Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken, die over de tijd gaat, neemt waarschijnlijk volgend jaar een besluit over de zomer- of wintertijd. De Europese Commissie wil dat in Europa wordt gestopt met het halfjaarlijkse verzetten van de klok, maar veel lidstaten vinden het lastig om een keuze te maken.

Op dit moment onderzoekt een extern bureau in opdracht van Ollongren hoe de Nederlandse bevolking over de kwestie denkt. Daarvoor wordt een flitspeiling onder ongeveer tweeduizend Nederlanders gehouden. Ook voeren de onderzoekers gesprekken met vertegenwoordigers van onder meer de transport- en landbouwsector.