Oordeel: grotendeels onwaar
Je moet er met deze kou misschien niet aan denken, maar volgens Grazia is het eten van ijs als ontbijt bevorderlijk voor je brein; je wordt er volgens Japans onderzoek namelijk slimmer van. Maar is het echt een goed idee om 's ochtends al naar de ijskast te lopen voor je dagelijkse portie vanille- of chocoladeijs?
Waar komt het vandaan?
Het bericht dat ontbijten met ijs goed voor je intelligentie zou zijn, ging in november 2016 voor het eerst de wereld over. In Nederland publiceerden onder meer Metro en NU.nl over dit Japanse onderzoek. Waarschijnlijk hebben de Nederlandse media dit bericht van Engelstalige kranten overgenomen.
De eerste Engelstalige versie van dit bericht was waarschijnlijk van The Independent. De bron van dit bericht was een Japanse nieuwswebsite. Volgens het Japanse artikel is het betreffende onderzoek uitgevoerd door hoogleraar Yoshihiko Koga van de Kyorin University. Het onderzoek is echter nergens te vinden en lijkt niet gepubliceerd te zijn in een wetenschappelijk tijdschrift. NU.nl heeft de Kyorin University om meer informatie over het onderzoek gevraagd, maar geen antwoord ontvangen.
In het Japanse nieuwsartikel staat dat het onderzoek in samenwerking met een voedselproducent is gedaan. Uit het onderzoek bleek volgens het bericht dat mensen die ijs hadden gegeten daarna een hogere reactietijd hadden en informatie beter konden verwerken dan mensen die geen ijs hadden gegeten.
Of het ijs de eerste maaltijd van de dag was en of de groep die geen ijs at wel iets anders had gegeten, wordt in het artikel niet duidelijk. De onderzoeker beweert in het stuk wel dat een glas ijskoud water minder goed werkt dan ijs, waar vet en suiker in zit.
Klopt het?
Het is niet verder na te gaan of het onderzoek van Yoshihiko Koga goed is uitgevoerd. Maar is het waarschijnlijk dat je slimmer wordt van ijs als ontbijt?
Susanna la Fleur, hoogleraar Neurobiologie van Energiemetabolisme, schrijft aan NU.nl dat bekend is dat ontbijten in het algemeen goed is voor de (school)prestaties. "Er is alleen geen voedingsstof aan te wijzen die hier verantwoordelijk voor is. Waarschijnlijk is het dus energie-inname in het algemeen, dat ervoor zorgt dat mensen beter gaan presteren."
Hersenonderzoeker Paul Smeets van Wageningen University and Research schrijft aan NU.nl dat suiker kan helpen bij mentale prestaties. "Glucose is de brandstof van het brein, en vooral glucose kan dus een direct positief effect hebben op mentale prestaties. Tafelsuiker bestaat voor ongeveer de helft uit glucose."
Dat ijs energie levert is waarschijnlijk de reden dat mensen beter presteerden met ijs vol vet en suiker als ontbijt dan met een glas ijskoud water op. In water zit immers geen energie. Maar een gebruikelijk gezond ontbijt bevat ook voedingstoffen die energie leveren.
En dan lijkt dat toch een verstandigere keuze dan ijs als ontbijt. La Fleur legt uit dat suiker weliswaar past binnen een gezond dieet, maar dat je al voldoende suiker binnenkrijgt door gevarieerd te eten. "Daarom is het het beste om suikers in voedingsmiddelen die geen vezels bevatten - zoals ijs, alcohol en frisdrank - zo veel mogelijk te vermijden."
Of het nog uitmaakt of je een koud of een warm ontbijt eet, weten we niet. Smeets schrijft dat hij zich kan voorstellen dat opvallend koude of warme voeding je alerter maakt, maar dit maakt je natuurlijk nog niet per se slimmer.
Conclusie
Het is waarschijnlijk dat mensen die 's ochtends een schaaltje ijs hebben gegeten beter presteren op mentale testen dan mensen die alleen een glas koud water hebben gedronken, maar dat komt doordat ijs energie levert en koud water niet. Ontbijt jij nu al met een boterham met pindakaas of een schaaltje yoghurt, dan gaat ontbijten met ijs er hoogstwaarschijnlijk niet voor zorgen dat je mentaal beter gaat presteren.
Om deze reden beoordelen we de stelling "van ontbijten met ijs word je slimmer" als grotendeels onwaar.
Heb jij een bericht of bewering gezien waarvan je de juistheid betwijfelt? Mail naar factcheck@nu.nl en dan gaan wij ermee aan de slag.