Inspectie stelt onderzoek in naar UMC-studie met veertien doden

Inmiddels heeft de IGJ twee inspectiebezoeken gebracht aan het Amsterdamse ziekenhuis. Daarbij zijn ook documenten opgevraagd. ,,Naar aanleiding van die bezoeken wordt momenteel een rapport geschreven.”

Anders dan gebruikelijk maakt de inspectie deze rapporten openbaar. De verwachting is dat dat in januari gebeurt. Aanleiding voor de openbaarmaking is de ‘maatschappelijke onrust die dit incident heeft veroorzaakt’, meldt een woordvoerder van de IGJ. De inspectie kan diverse maatregelen nemen, variërend van het doen van aanbevelingen tot aangifte bij het Openbaar Ministerie. 

In de UMC-studie onder galwegkankerpatiënten, die in 2013 begon, werden twee methoden om vanuit de lever vocht af te voeren met elkaar vergeleken. Bij de helft van de patiënten werd via de keel een buisje ingebracht, bij de andere helft via de huid. Doel was te bepalen welke methode beter was. Verwachting was dat de tweede methode minder complicaties op zou leveren.

Van de 27 patiënten die via de eerste methode werden geholpen, overleden er drie. Van de 27 patiënten die via de huid gedraineerd werden, overleden er elf. Voor dat verschil bestond geen duidelijke verklaring. In oktober 2016 werd het onderzoek daarom stopgezet.

Het AMC deelde dat lange tijd niet met patiënten of de buitenwereld. Het stopzetten van de studie kwam pas naar buiten na onderzoek van deze krant.

De inschatting van het ziekenhuis was dat veel deelnemers inmiddels al zouden zijn overleden - galwegkanker is een erg dodelijke ziekte. Het informeren van nabestaanden zou bezwaarlijk zijn, omdat het hen herinnerde aan een nare tijd. 

Eerder oordeelde de CCMO, de organisatie die toezicht houdt op medisch-wetenschappelijk onderzoek, al dat dit een verkeerde inschatting was.  Het was niet het enige kritiekpunt op de gang van zaken in het Amsterdamse ziekenhuis. Zo duurde het bijna een jaar voordat een interne veiligheidscommissie aan de slag kon. De veiligheid van proefpersonen was hierdoor mogelijk in geding.

In juli kwam het AMC ook vervelend in het nieuws met een medische studie. Toen werd bekend dat een onverwacht hoog aantal baby’s isoverleden van wie de moeder tijdens de zwangerschap had meegedaan aan een onderzoek naar een medicijn tegen groeiachterstanden bij de baby. Ook die studie werd stopgezet.