NASA houdt de adem in voor
‘helse’ afdaling van Marslander InSight
VIDEOAls alles goed gaat, beleeft de reis van Marslander InSight vanavond een grootse finale. Mits de sonde een voorspoedige landing op oppervlak van de rode planet weet te maken. NASA’s ruim een miljard dollar kostende Marsverkenner is bijna zeven maanden onderweg geweest. De laatste uren zijn zenuwslopend.
Pas als de InSight met drie poten op de rode grond staat, is het eerste deel van de missie geslaagd. Degenen die betrokken zijn bij het internationale project, houden de adem in. De afdaling van InSight, een compleet laboratorium dat de komende twee jaar inzicht moet verschaffen in de diepste geheimen van Mars, is bepaald geen makkelijke.
Het kostbare apparaat komt vanmiddag met een snelheid van bijna 20.000 kilometer per uur de ijle atmosfeer van Mars binnen. In minder dan zeven minuten moet het ruimtetuig van die duizelingwekkende snelheid zien af te remmen naar bijna nul. De vluchtleiding op aarde kan slechts toekijken, ingrijpen is onmogelijk.
Ruimtekerkhof
NASA, dat in de jaren zestig de planeet al aandeed met de Mariner-missies, heeft behoorlijk wat ervaring als het aankomt op de Mars. Toch is het alweer zes jaar geleden dat de ruimtevaartorganisatie de rijdende verkenner Curiosity Rover op Marsiaanse bodem wist te zetten. Het succespercentage van sondes om heelhuids te landen, ligt op 40 procent.
Mars is een waar kerkhof van mislukte missies. Diverse ruimtevaartorganisaties, waaronder naast Amerikaanse en Russische ook Europese, Indiase en Japanse bureaus, stuurden de afgelopen decennia 44 sondes naar onze ruimtebuur. Daarvan waren er 18 succesvol, met zeven geslaagde landingen. 23 missies mislukten en drie haalden wel de planeet zelf, maar faalden bij de landing.
Lees verder onder de afbeelding
Helse afdaling
De capsule waarin InSight zijn helse afdaling richting het oppervlak maakt, lijkt op die waarmee in de jaren zestig en zeventig ook de maanmissies terugkeerden: een conische vorm, met daaronder een gladde vlakke bodem. De onderkant van de lander is van cruciaal belang om InSight te beschermen tegen de enorme hitte die ontstaat bij het binnendringen van de Mars-atmosfeer.
Afgezien van het hitteschild is ook de hoek waarin de landingscapsule de atmosfeer van Mars raakt, uiterst belangrijk. Die hoek moet exact 12 graden zijn. Is de hoek te klein, dan kaatst InSight af en duikt de diepten van het heelal in. Is de hoek te groot, dan gaat de sonde door de wrijving met de lucht als een razende vuurbal ten onder. En de missie letterlijk in rook op.
Lees verder onder de afbeelding
Loodrecht omlaag
Ongeveer drieënhalve minuut nadat de capsule de Mars-atmosfeer raakt, gaat een parachute open die het ruimtevaartuig verder afremt. Vijftien seconden later blazen explosieven het hitteschild weg en maakt InSight zich op voor de daadwerkelijke landing. Na tien seconden strekt de sonde drie poten uit en bungelt nog een minuut of twee onder de parachute.
45 seconden voor de landing verlaat InSight de capsule en nemen zijn landingsraketten het laatste remwerk over. De boosters stoppen ook elke horizontale beweging van InSight, waardoor het ding uiteindelijk loodrecht omlaag komt. Met nog 15 seconden te gaan, is de snelheid dan nog slechts 2,5 meter per seconde en raakt het Marslab hopelijk soepeltjes de grond.
Lees verder onder de foto
Einde oefening
Komt InSight na intrede en afdaling met een vaart hoger dan 8 kilometer per uur op het oppervlak terecht, dan is het alsnog einde oefening. De sonde slaat te pletter en de missie is mislukt nog voor hij kan echt beginnen. Acht minuten na de, hopelijk geslaagde, landing komt het verlossende levensteken van InSight op Aarde aan.
De plek waar de InSight gaat landen, Elysium Planitia, is een kale vlakte net boven de evenaar van Mars. De vluchtleiding hoopt dat er weinig rotsen zijn of stenen liggen die een zachte landing kunnen dwarsbomen. Dat voor het weinig interessante landschap is gekozen, heeft nog een reden: het is InSight niet te doen om het oppervlak, zoals zijn voorgangers, maar om het innerlijk van Mars.
Metersdiep boren
InSight gaat metersdiep in de bodem van Mars boren, zodat wetenschappers kunnen leren wat er onder het oppervlak zit en inzicht kunnen krijgen in de geschiedenis van de rode planeet. Dat boren gaat eenvoudiger op een ondergrond die waterpas staat. Doordat er geen schaduwen zijn, kunnen de zonnepanelen van de lander bovendien meer energie opwekken.
Een tweede taak van InSight is het registreren van bevingen op Mars. Het vermoeden is dat die bevingen er wel zijn, alleen anders dan op Aarde. Mars heeft geen tektonische platen zoals onze planeet, maar onderzoekers denken de komende jaren toch tientallen tot honderden bevingen waar te kunnen nemen. Ook die trillingen kunnen iets vertellen over het binnenste van Mars.
Bemande marsmissies
Met het oog op toekomstige bemande Marsmissies is het ook belangrijk om te leren wat de temperatuur op een bepaalde diepte is. Als de temperatuur onder het oppervlak warm genoeg is, zou water er in vloeibare vorm aanwezig kunnen zijn. Tot nu toe werd altijd aangenomen dat water slechts als ijs voorkomt. Vloeibaar water zou een verblijf op Mars aanzienlijk eenvoudiger maken.
NASA zet komend jaar de eerste stappen voor het stichten van een maankolonie. Een nieuw ruimtestation, The Gateway, moet als uitvalsbasis gaan dienen voor de eerste bewoners die ergens rond 2030 voet op de maan zullen zetten. De maankolonie kan de opmars zijn naar een kolonie op Mars, zoals techmiljardair Elon Musk graag wil. Een groot deel hangt af van wat InSights aan het licht gaat brengen. Mits hij veilig landt natuurlijk.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Luisteren naar de schildpad en de vleermuis: bioakoestiek onthult een wereld van geluid
-
PREMIUMUVVNL legt uit
Dit is waarom de aarde opwarmt als er veel CO2 is
Klimaatwetenschappers zijn het er over eens dat de aarde opwarmt doordat er steeds meer CO2 in onze lucht zit. Maar wat maakt CO2 zo bijzonder dat het inderdaad het klimaat kan veranderen? -
Schoonmaaktip
Lenteschoonmaak voor je tuinset: dit sopje gebruik je het beste om weervlekken uit je kussens te krijgen
Vanaf Koningsdag wordt het weer warmer en dat betekent dat we weer op ons terras gaan zitten. Tijd om die kussens uit de opslag te halen en vlekvrij op de tuinset te leggen. Schoonmaakexpert Marja Middeldorp weet als geen ander hoe je algen-, weer en vetvlekken uit tuinkussens en markiezen kunt krijgen. -
PREMIUMCloud seeding43
Knoeien met het weer, zodat de hemel openbreekt: regen opwekken wordt al decennia gedaan
Dobberende bolides op ondergelopen autowegen en een chaos op het vliegveld: Dubai leed dinsdag en woensdag onder hevige overstromingen als gevolg van extreme regenval. Die regen zou volgens meteorologen deels kunstmatig zijn opgewekt, al werd dat later weer ontkend. Feit is dat cloud seeding in de Verenigde Arabische Emiraten al langer wordt gebruikt om droogte tegen te gaan. Experts verklaren hoe het precies werkt. -
Onderzoek: Hittegolven blijven steeds langer boven hetzelfde gebied hangen
Hittegolven hebben steeds vaker de neiging om boven dezelfde regio te blijven hangen, waardoor hun gevaar voor de volksgezondheid en het milieu toeneemt. Dat blijkt uit een onderzoek dat vrijdag werd gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Science Advances. Verantwoordelijk daarvoor is de klimaatverandering.
-
De maan heeft een eigen klok nodig, want tijd tikt 58,7 microseconden per dag sneller weg
-
-
-
Duizenden computersystemen blijken kwetsbaar voor hackers, zo krijg en houd ik mijn pc veilig
Duizenden computersystemen in Nederland zijn kwetsbaar voor cybercriminelen, stelt een beveiligingscollectief. Bij deze systemen is vaak niet de nieuwste ‘pleister’ geïnstalleerd, waardoor criminelen misbruik kunnen maken van een gat in de beveiliging. Wat moet de gewone burger thuis op zijn pc of laptop doen om volledig beschermd te zijn? -
Klimaatneutraliteit in 2050 volgens Planbureau technisch haalbaar, ook zonder aanpassing burger
Met bestaande technieken is het mogelijk om Nederland in 2050 klimaatneutraal te maken. Zelfs als het gedrag van burgers ‘niet wezenlijk’ verandert, kan dit ultieme doel uit de Klimaatwet worden bereikt. Tot die slotsom komen onderzoekers van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een uitgebreid rapport.
-
Jackpot voor wetenschappers: 160 miljoen om blinden weer te laten zien en crisissen te voorkomen
-
Mysterie ontrafeld: wetenschappers ontdekken hoe eeneiige tweeling ontstaat: ‘Dit is echt nieuw’
Wetenschappers van de universiteit van Maastricht hebben een ‘baanbrekende ontdekking’ gedaan. Zij zijn erin geslaagd een menselijke eeneiige tweeling te kweken, zonder daarbij een eicel of spermacel te gebruiken. Dankzij de kweek zien wetenschappers voor het eerst hoe zo’n tweeling ontstaat. ,,Dit kan vrouwen met zwangerschapsproblemen helpen.”Maastricht -
-
PREMIUMStappenplan
Meeste huizenbezitters hebben voldoende spaargeld om huis te verduurzamen, maar hoe pak je dat aan?