Direct naar artikelinhoud
Om de wereld

'De overheid mag best de rode moraalkaart uitdelen'

In de rubriek 'om de wereld in 800 woorden' één kwestie, twee visies: de Amsterdamse blik en een mondiale kijk op de actualiteit. Door Max Pam en Paul Brill. Deze week: vaccinatie.

en
'De overheid mag best de rode moraalkaart uitdelen'
Beeld Shutterstock

Pam

Jeroen Henneman, die komt uit een groot katholiek gezin, vertelde me eens een verhaal dat diepe indruk op mij heeft gemaakt. De kinderen woonden nog thuis, toen de huisarts bij Jeroens oudste broer polio constateerde.

De verslagenheid was groot, te meer omdat men vreesde dat ook de andere kinderen besmet zouden worden.

De huisarts vertelde dat men een vaccin had uitgevonden, maar dat het nog de vraag was of dit medicijn in Nederland voorradig was. Wij spreken over de jaren vijftig van de vorige eeuw.

Jeroens vader begon rond te bellen. Toen bleek dat juist in Hoek van Holland een schip was aangekomen met het vaccin aan boord. Onmiddellijk sprong hij in de auto en scheurde, met Jeroen naast zich, naar Hoek van Holland.

Onderweg werden zij door een motoragent aangehouden wegens te hard rijden, maar toen de agent hoorde wat er op het spel stond, startte hij zijn motor en in colonne raasden de twee voertuigen naar het schip.

Jeroens vader kreeg die dag zijn vaccin. De kinderen werden ingeënt, maar voor Jeroens oudste broer was het al te laat. Hij zou veel te jong sterven.

Ik vertel dit omdat eruit blijkt dat men in de jaren vijftig een groot vertrouwen had in vaccineren. Mensen waren zich toen meer bewust van de dodelijke gevaren, zo lijkt het. 

Juist omdat de medische wetenschap voor veel ziekten nog geen oplossing had, besefte men ook beter dat het wel eens mis kon gaan. Dat besef lijkt minder, nu zelfs kanker zich heeft ontwikkeld in de richting van een chronische ziekte. Anders kan ik moeilijk verklaren waarom zelfs hogeropgeleiden in onze tijd minder animo vertonen om hun kinderen te laten vaccineren. 

De onwil is zelfs zo gestegen dat de overheid gesprekken wil organiseren met ouders die inenting bij hun kinderen weigeren.

Voor Jeroens oudste broer kwam de inenting te laat. Hij zou veel te jong sterven

Meer informatie op internet leidt tot meer kennis, zou je denken. Maar ten aanzien van vaccinatie is eerder het omgekeerde gebleken. Tussen de informatie zit zoveel fake-informatie dat mensen, bang gemaakt, desnoods besluiten om vaccinatie maar achterwege te laten. 

Het probleem is natuurlijk dat wij burgers, zelf geen arts zijnde, ook maar moeten vertrouwen op degenen van wie wij denken dat zij het echt weten. 

Persoonlijk vind ik dat de overheid best de rode moraalkaart mag uitdelen. Wie zijn kinderen niet laat vaccineren, moet voortaan een boete krijgen voor gevaarlijk gedrag, net als verkeersdelinquenten. 

Ouders wier ongevaccineerde kinderen andere kinderen besmetten, zouden hoofdelijk aansprakelijk moeten worden gesteld voor de gevolgen. Zet er een flink bedrag aan smartengeld op, dan zullen ze het wel afleren om zich zo asociaal te gedragen.

Max Pam

Pam
Beeld ANP

Brill

Laat ik het maar toegeven: ik heb een zwak voor rampenfilms. En dan hebben we het niet over zoiets zoetsappigs als de ondergang van de Titanic. Nee, het ruige werk met alle mogelijke visuele effecten. Een miljoenenstad die compleet dreigt te worden vernietigd. Of beter nog: bijkans de hele wereld.

Een komeet dendert op de aarde af. Vermoedelijke plaats van inslag is, hoe kan het anders, pal voor de oostkust van de Verenigde Staten.

Uit angst voor chaos bagatelliseren de adviseurs van de president het gevaar. Maar twee gewetensvolle astronomen denken er anders over. De rest kunt u raden.

Een aparte categorie in het rampengenre is die van de virale sluipmoordenaar. Een Amerikaanse toerist dolt met een schattig Afrikaans aapje, bij terugkeer wordt hij ineens doodziek, zijn huisgenoot vervolgens ook, evenals de winkelier op de hoek, en ja hoor: dit blijkt de opmaat naar de uitbraak van een epidemie die half Amerika dreigt uit te roeien als er niet als de bliksem een reddend vaccin wordt gefabriceerd.

Hollywood weet wat het doet: zo'n scenario raakt een gevoelige snaar in de VS. Toen smetvrees werd uitgedeeld als menselijke eigenschap, stonden de Amerikanen vooraan.

Ik was in 2014 in de VS toen in West-Afrika de ebola-epidemie was uitgebroken en in Dallas het virus werd aangetroffen bij een man met de Liberiaanse nationaliteit, waarna ook twee verpleegsters in het ziekenhuis waar hij was opgenomen, bleken te zijn besmet. 

De verpleegsters overleefden, er was een paar dagen later sprake van nog één niet-dodelijk geval, maar het land stond op zijn achterste benen. 

De Surgeon General, de hoogste gezondheidsfunctionaris, moest komen opdraven in alle talkshows en werd op beschuldigende toon geïnterviewd. Het ontbrak er nog maar aan dat de interviewers een mondlapje droegen.

Het paradoxale is dat tegelijkertijd de vaccinatiegraad relatief laag is in de VS. Volgens officiële gegevens is slechts 83,4 procent van de kinderen tussen 19 en 35 maanden oud ingeënt tegen difterie en tetanus. Bijna tien procent is niet ingeënt tegen mazelen.

Geloofsovertuiging speelt hierbij een rol, maar zeker ook het wantrouwen in sommige kringen tegen alles waar het stempel overheid op staat, vooral federale overheid. Vanouds doen de wildste complottheorieën de ronde, en dat is alleen maar erger geworden door toedoen van sociale media.

Bovendien mag het anti-vaccinatiekamp zich verheugen in een gewillig oor in het Witte Huis. Hoewel elk wetenschappelijk bewijs ontbreekt, is president Trump ervan overtuigd dat verscheidene vaccins autisme in de hand werken. 

Overigens beschouw ik dat inmiddels als een van zijn kleinere dwaasheden.

Paul Brill

Het paradoxale is dat de vaccinatiegraad relatief laag is in de VS