PvdA wil top 100 ondermijnende organisaties in de stad

Het plan heeft de steun van deskundigen op en buiten het stadhuis en kan passen in de strijd die burgemeester Femke Halsema en haar collega's in de andere grote steden willen voeren tegen 'de ondermijning' door vooral drugsgerelateerde criminaliteit.

Amsterdam krijgt 8 miljoen euro uit het 'ondermijningsfonds' van 100 miljoen euro dat minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) heeft ingesteld om de verwevenheid van boven- en onderwereld tegen te gaan.

PvdA-fractievoorzitter Sofyan Mbarki heeft zijn vrijdag ingediende plan gemodelleerd naar de Top 600 en de Top 400 die de gemeente met succes inzet tegen jonge, gewelddadige criminelen. Daarbij zijn meer dan veertig instanties betrokken. Voor elke casus bekijkt een regisseur welke daarvan een rol moeten spelen.

Sluimerend gif
Mbarki wil op een vergelijkbare manier tal van overheidsinstanties én private partijen betrekken bij de strijd tegen verloedering en ontwrichting. "Van beschietingen en het sluiten van panden tot het plaatsen van handgranaten, de onderwereld raakt steeds meer vervlochten met de bovenwereld," zegt Mbarki.

"Er zijn minder high impact crimes zoals roofovervallen en gewelddadige inbraken. Tegelijkertijd zien we een verschuiving naar veel minder zichtbare ondermijnende criminaliteit. De politie spreekt over 'een sluimerend gif, dat langzaam maar zeker de wortels van de democratische rechtstaat laat afsterven'. We moeten hier echt vat op krijgen."

De cocaïnehandel is een enorm probleem, maar Mbarki wil breder kijken. "Waar de onderwereld verjongt en verhardt, wordt die ook versterkt door investeringen van crimineel geld in ondernemingen en panden in de stad. Dat geld komt ook uit het buitenland."

Snelle informatie-uitwisseling
Nu werken politie, justitie, gemeente en bijvoorbeeld de Belastingdienst, de douane en de Inspectie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid samen rond grote thema's, maar Mbarki wil dat ook woningcorporaties, bonafide makelaars, de Bovag en andere brancheverenigingen aanschuiven, afhankelijk van het fenomeen. "In zo'n Top 100 zal het veelal gaan om klassieke criminaliteit, maar ook om ogenschijnlijk legale fenomenen die de stad evengoed ontwrichten," zegt Mbarki.

"Rond woningverhuurplatform Airbnb en taxivervoerder Uber hangt een arsenaal aan bedrijfjes waarbij we vraagtekens zetten. Kleine ondernemers die volgens de regels werken, komen in de verdrukking."

"Er zijn wasserettes die alleen handdoekjes 'wassen' voor illegale vakantieverhuurders en belwinkels waarvan je denkt: wie gebruikt die nog? Op de woningmarkt kunnen gewone burgers geen huis vinden doordat louche makelaars elkaar de hand boven het hoofd houden en mensen uitkopen of studenten uitmelken zonder huurcontract."

Hoofdrol
Mbarki wil dat instanties, net als bij de aanpak van  de Top 600, 'snel en op een rechtmatige, gewaarborgde manier informatie uitwisselen'.

"Nu werken organisaties te veel langs elkaar heen," zegt Mbarki. "Door een programma op te zetten waarbij partijen onder leiding van een regisseur samenwerken, vergroten we de effectiviteit. Zo raakt de werkwijze voor de lange termijn ook ingebed in onze eigen organisatie. Die wordt minder afhankelijk van personen."

De Top 100 zou kunnen vallen onder de afdeling op het stadhuis die de aanpak van de ondermijning coördineert. Het Actiecentrum Zorg en Veiligheid, die de aanpak van de Top 600 en de Top 400 leidt, zou een hoofdrol kunnen spelen.

Mbarki zou ook de banken graag bij zijn project betrekken. "Waar ING recent zo slecht in het nieuws kwam vanwege het niet alert zijn op witwassen via bankrekeningen, zouden banken juist een positieve rol kunnen spelen. Wat zien bankiers? Welke gevaren en risico's herkennen ze?"

Hij zou het liefst een regionale variant zien op het landelijke 'Strategisch Beraad Ondermijning', om de aanpak van de verloedering in Amsterdam en omgeving 'te faciliteren, te organiseren en te ondersteunen'.

De gemeenteraad bespreekt Mbarki's plan binnenkort.