Afgedekte stopcontacten en een kinderslot op de keukenkastjes, maar wel een kind blootstellen aan vermijdbare, dodelijke ziekten

Toch gek. Ouders zijn doodsbenauwd dat hun kleintje iets overkomt. Zelden zie je een kind achter op de fiets zitten zonder helmpje. Het autostoeltje heeft een veiligheidskeurmerk. In de kinder­kamer hangt een rookmelder. De stopcontacten zijn afgedekt, voor het trapgat zit een hek, op het keukenkastje een kinderslot. Begrijpelijk: een kind verliezen door een vermijdbaar ongeluk is verschrikkelijk. Maar soms stellen dezelfde bezorgde ouders hun kinderen wel bloot aan dodelijke, vermijdbare ziekten als tetanus, difterie en hersenvliesontsteking, door hun inentingen te onthouden. Hoe kan dat?

Ook gek. Wie in Nederland een kind verwaarloost of mishandelt, krijgt de kinderbescherming of jeugdzorg op z’n dak. Ouders die hun kinderen slaan, bijvoorbeeld, opsluiten, of kou laten lijden. Zelfs kleine overtredingen als kinderen achter in een auto vervoeren zonder gordels, of een biertje schenken voor hun 18de, zijn strafbaar. Terecht: de overheid heeft de plicht kinderen te beschermen. Toch mogen mensen levensreddende vaccinaties voor hun kinderen weigeren. Ook al brengen ze anderen, op school of crèche, in gevaar.

Ik vind dat onbegrijpelijk. Ouders dwingen tot vaccinatie was in Nederland nooit nodig, omdat we een hoge vaccinatiegraad hadden. Maar de laatste jaren daalt die vaccinatiegraad gestaag: het gemiddelde landelijke percentage is 90,2 procent, één procent minder dan vorig jaar, en ruim onder de dekking van 95 procent die de Wereldgezondheidsorganisatie veilig acht.

In sommige gemeenten is de vaccinatiegraad zorgwekkend laag. Niet alleen in de biblebelt. In Staphorst is de vaccinatiegraad voor meningokokken 78,7; laag, maar op Terschelling is die 76,5 en in Neder-Betuwe 53,9. Alleen al dit jaar eisten meningokokken achttien levens. Aan hpv (baarmoederhalskanker) sterven jaarlijks ruim tweehonderd vrouwen. Voor de inenting bij pubermeisjes tegen hpv kwam vorig jaar slechts 45,5 procent opdagen; in het toch niet hyperchristelijke Zandvoort 28,4 procent en in Edam-Volendam 9,4.

Toch wil staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid (ChristenUnie) niet ingrijpen. Hij bedacht een ‘aanvalsplan’: speciaal getrainde jeugdartsen en -verpleegkundigen zullen weigerende ouders proberen te overtuigen dat de vaccinaties veilig en noodzakelijk zijn, voor hun kind en de samenleving. Dit als tegenwicht tegen de ‘waanzinnige flauwekul’ over vaccinaties die mensen lezen op internet, hoorde ik Blokhuis op de radio zeggen.

Betere informatie, harde feiten, indringende gesprekken, het klinkt sympathiek en het zou mooi zijn als het werkt. Maar het wantrouwen tegen de betuttelende overheid zit diep. Veel mensen vertrouwen Facebook meer dan de onderzoekers van het RIVM. Ook het geloof in ‘de natuur’ als grote genezer en de afkeer van ‘gif’ in een babylijfje zijn onuitroeibaar. Een mooie actie was #ikvaccineer, door artsen die vertelden waarom zij hun kinderen laten vaccineren. Wie ooit een kind heeft zien sterven aan difterie of hersenvliesontsteking weet waarom je het doet.

Waar haalt Blokhuis de ‘experts’ die de indringende gesprekken moeten voeren eigenlijk ineens vandaan? Was er niet een tekort aan jeugdartsen en verpleegkundigen? En als er extra geld is voor jeugdgezondheidszorg kun je ook de schandelijke wachtlijsten in de kinderpsychiatrie wegwerken, in plaats van weigerouders met fluwelen handschoentjes aan te pakken.

Zeker, er is ‘de integriteit van het lichaam’; je mag niet zomaar een spuit in iemands lijf zetten. Maar de overheid mag wel eisen, en erop toezien, dat kinderen die zich inschrijven voor een kinderdagverblijf, peuterspeelzaal of school gevaccineerd zijn. Om zichzelf en anderen niet in gevaar te brengen. Dat is wellicht effectiever en goedkoper dan duizenden gesprekken. Ik hoop dat Blokhuis zal inzien dat de veiligheid van kinderen vóór de keuzevrijheid van ouders gaat.