Politie vindt taser riskant

Agenten mogen de stunmodus, waarbij het stroomstootwapen op het lichaam wordt gedrukt, alleen nog in levensbedreigende situaties gebruiken. En niet langer dan 15 seconden. Overschrijding leidt tot een ‘verhoogd risico voor ernstige gevolgen, vooral bij kwetsbare personen’.

Dat staat in een interne politienotitie die in handen is van deze krant. Het document is deze maand gestuurd aan vier teams die sinds 2017 een proefproject met het stroomstootwapen houden. Tijdens de proefperiode is de stunmodus tientallen keren in niet-levensbedreigende situaties gebruikt. In sommige gevallen waren personen zelfs al geboeid, of zaten ze in een politieauto of -cel.

De stunmodus is sinds een evaluatie in juni alleen nog in levensbedreigende situaties of ter voorkoming van ernstig geweld toegestaan, stelt de korpsleiding in een reactie.

Vorige week pleitte de met het stroomstootwapen belaste politiechef Frank Paauw voor ruimere invoering. Hij wil dat 17.000 agenten het wapen kunnen gebruiken. ,,Met relatief weinig geweld en met nauwelijks kans op blijvend letsel kun je in heftige geweldsituaties erger voorkomen”, aldus Paauw.

De interne politienotitie wijst nadrukkelijker op de medische gevaren van het wapen. Zo kan bepaald gedrag van de verdachte duiden op een verhoogd overlijdensrisico bij een stroomschok, zoals ‘bizar of gewelddadig gedrag’, ‘tekenen van oververhitting’ of ‘verstoorde ademhaling’. Ook mogen agenten in de schietmodus, waarbij pijltjes met stroomdraden worden afgevuurd op een persoon, niet richten op de hartstreek of de genitaliën.

Volgens mensenrechtenorganisatie Amnesty hebben agenten tijdens hectische situaties geen tijd om de gezondheidsrisico’s af te wegen. ,,Zij kunnen ter plekke niet inschatten of het gebruik van het stroomstootwapen onveilig is”, zegt Amnestymedewerker Gerbrig Klos. ,,Daarom vinden wij dat de politie het wapen alleen moet gebruiken in situaties waarin sprake is van een onmiddellijke bedreiging van het leven of risico op ernstig letsel.”

De politie is van mening dat agenten wel degelijk een goede beslissing kunnen nemen. ,,Van agenten wordt verwacht dat zij in elke situatie in een split second zo’n afweging kunnen maken”, zegt woordvoerster Helma Huizing. ,,Het is de plicht van iedere agent om gepast geweld te gebruiken. Elke vorm van geweld brengt risico’s met zich mee. De politie is zich bewust van kwetsbaarheden en risico’s en brengt die onder de aandacht van de gebruikers. Zoals bij elk geweldsmiddel.”

Het interne document is gebruikt bij een overleg tussen de teams die het stroomstootwapen gebruiken. De aandachtspunten zijn volgens de politie ‘al eerder en vaker gecommuniceerd’.

Het is de bedoeling dat het gebruik van het stroomstootwapen volgend jaar wordt gereguleerd in een nieuwe geweldsinstructie voor de politie. In het document vraagt de politie te handelen ‘in de geest’ van die voorgenomen nieuwe instructie. Opvallend is dat volgens de concept-instructie het stroomstootwapen mag worden gebruikt als verdachten zich verzetten tegen aanhouding. Amnesty is daar fel op tegen. ,,Daar is dit wapen veel te zwaar voor.”

Agenten gebruikten afgelopen zomer een taser tegen een demente man in Rotterdam. Dit zeiden ministers daar toen over: