De islamitische exorcist: geesten verdrijven met hulp van Allah

Sinds de val van dictator Soeharto in 1998 maakt Indonesië een proces van democratisering door. Conservatieve moslims profiteren daarvan en veroveren steeds meer macht. Tot bezorgdheid van minderheden. Trouw spreekt in een vijfdelige serie met aanhangers van verschillende religies. Vandaag aflevering 3: de islamitische exorcist.

Ze zit net lekker te praten als haar echtgenoot Wahyudin de praktijkruimte binnenstormt, met een tengere jongeman in zijn kielzog. "Vind je het erg als we hier even een geesten-uitdrijving doen?" vraagt haar man.

De twee ploffen op de grond en Wahyudin begint koranversen te reciteren. De jongeman trilt wild, boert, maakt braakgeluiden. Hij zou bezeten zijn door maar liefst negen kwade geesten. "Ik beveel jullie: ga uit dit lichaam!", roept Wahyudin. De jongeman valt op de grond, maakt spastische bewegingen en begint gierend te gillen. Met een hand, gestoken in een zwarte handschoen, slaat Wahyudin hard op de rug van de man: "Ik herhaal: kwade geesten, verlaat dit lichaam!"

Gezegend water

Als de 22-jarige werkloze fabrieksarbeider geleidelijk tot rust komt, beveelt Wahyudin: "Zeg mij nu na: er is geen andere god dan Allah en Mohammed is zijn profeet!" De jongeman herhaalt de islamitische getuigenis en bedaart. Hij krijgt een bekertje gezegend water. "Deze jongen heeft met vrienden geëxperimenteerd met zwarte magie", legt Wahyudin uit. "Ze hebben geesten opgeroepen. Dan krijg je dit."

Na de geestenuitdrijving hervat Ummu Naura kalmpjes het gesprek. "Als dit een vrouwelijk patient was geweest, had ik de genezing gedaan", zegt ze. "Mijn man behandelt de mannen, ik de vrouwen."

Voorouders

Ummu is een 46-jarige, schor pratende vrouw wiens gezicht schuil gaat achter een donkerblauwe nikab, de gezicht bedekkende sluier die slechts een minderheid van de vrouwen in Indonesië draagt. Zij en haar echtgenoot zijn islamitische genezers, die met ruqya, exorcisme, boze geesten uitdrijven. Daaraan is in Indonesië veel behoefte, want de islam rust hier op animistische, boeddhistische en hindoeïstische grondvesten en er is een levendig geloof in geesten. Zo worden met selamatans, rituele maaltijden, demonen verdreven uit nieuwe huizen of uit de buurt van pas geboren baby's. 

En veel moslims hier bidden, als ze extra steun nodig hebben, bij de graven van voorouders en heiligen, of doen een beroep op een dukun, een wonderdokter.

"Bij vrouwen begint de problemen vaak gewoon thuis", zegt Ummu. "Ze maken zich ernstig zorgen over iets en verliezen Allah uit het oog. Een boze geest dringt dan hun lichaam binnen."

Ummu zit op de grond in haar praktijkruimte naast haar huis in de stad Bekasi, ten oosten van de hoofdstad Jakarta. Er staan een bed, een ventilator en een houten tafeltje met daarop een verzameling flesjes en doosjes. Door de deuropening is te zien dat op een bankje op de veranda patiënten zitten te wachten. "Wij roepen hier zelf geen geesten op", vertelt Ummu. "Dat zou zondig en gevaarlijk zijn. Wij vragen alleen de hulp van Allah om de geesten te verdrijven."

Aderlaten

Ummu is een vrome moslima. Ze is dan ook blij dat conservatieve moslimleiders de laatste twintig jaar, dankzij de democratisering van Indonesië, steeds meer invloed hebben gekregen. Ze zou het liefst willen dat in de hele archipel, net als in de westelijke regio Atjeh, het islamitisch recht zou worden ingevoerd.

Maar tegelijk heeft ze het niet zo op democratie. Dat president Joko Widodo onlangs een van de belangrijkste moslimgeestelijken van het land benoemde tot zijn kandidaat voor het vicepresidentschap voor de verkiezingen van volgend jaar, stemt haar cynisch.

Ze ziet daarin een opportunistische poging om stemmen van conservatieve moslims te trekken. En van radicaal-islamitische knokploegen die de laatste jaren cafés en discotheken aanvallen, moet ze ook niks hebben. "Dat is anarchie."

Ummu moppert liever op 'de Joden', die volgens haar de farmaceutische industrie domineren en de prijzen van medicijnen opdrijven, waardoor haar arme buurtgenoten veel middelen niet kunnen betalen. Zelf rekent zij doorgaans 50.000 tot 70.000 roepia voor een exorcisme, omgerekend zo'n drie à vier euro.

Ook laat ze met alle liefde haar bekam-therapie zien, een vorm van aderlaten die populair is hier in Indonesië. Uit een goudkleurige kartonnen doos haalt ze een soort glazen bekertje te voorschijn.

Ze zet het bekertje op de onderarm van een bezoekster, prikt met een pistoolachtig apparaat er door heen in de huid en zuigt het glazen bekertje vacuüm. De huid onder het glas zwelt op en loopt paars aan, en het glazen bakje vult zich met bloed. "Kijk, dit bloed is heel dik", zegt Ummu. "Haar lichaam is verontreinigd."

Islamitische therapie

Op de doos staat met grote letters: 'Traditioneel Chinees Geneesmiddel'. Wat eraan herinnert dat het aderlaten ook elders in Azië wordt toegepast. Maar Ummu verzekert dat het een islamitische therapie is, waarmee volgens haar zelfs de ernstige aandoeningen kunnen worden genezen.

"De profeet Mohammed deed het ook en raadde het sterk aan. We volgen hiermee het voorbeeld van onze profeet." Wat haar betreft zouden meer mensen dat moeten doen.

Lees ook:

Fatwa’s, knokploegen en opportunisme; hoe de radicale islam tolerant Indonesië verandert

De Indonesische kerkbestuurder Ardus Simanjuntak wil de verslaggever best even de plek laten zien waar zijn nieuwe kerk zou moeten verrijzen. Maar liever niet te lang. En bij voorkeur een beetje onopvallend.

Chinezen in Indonesië worden nog altijd gehaat

De etnische Chinees Hong Tjhin brengt met zijn tv-zender een boodschap van tolerantie. Maar hij bespeurt nog veel haat. ‘Wij Chinezen zijn toch weer snel de zondebok.’