Wat is er eigenlijk mis met nationalisme?
Pleidooi voor gezonde loyaliteit aan de natiestaat
Titelfoto: de Franse president Macron tijdens zijn toespraak bij de herdenking van het einde van de Eerste Wereldoorlog (11 november 2018). Screenshot YouTube-video, kanaal RT France
Een veel aangehaalde uitspraak van de Franse president Macron tijdens de herdenking van 100 jaar Armistice – het einde van de Eerste Wereldoorlog – was zijn waarschuwing tegen nationalisme. Nationalisme, zo zei hij, is exact het tegenovergestelde van patriottisme. Nationalisme is gevaarlijk, egoïstisch, het verraad van patriottisme. Zeggen dat je je sterk maakt voor je eigen land, is volgens Macron per definitie de anderen verwaarlozen en morele waarden met voeten treden.
Nationalisme deugt niet, vindt hij. Patriottisme deugt wel, begrijpen we. Dat is namelijk gebouwd op universele (Franse) waarden of zoiets. Macron zinspeelde volgens velen op het America First van Donald Trump en gaf en passant ook Oost-Europa een arrogante veeg uit de pan.
Na het prijzen van de collaborateur Petain, omringd door 1000en Franse vlaggen en soldaten, na het beluisteren van La Marseillaise, veroordeelt Macron nationalisme bij de Arc de Triomphe, die Napoleons verovering van MiddenEuropa eert. Zullen we lachen? https://t.co/y4tkxszYvY
— Leon de Winter (@leondewinter) November 12, 2018
Nationalisme is voor alle kosmopolieten van deze aarde nu eenmaal een erg vies woord. De Groenen, de Linksen, de GroenLinksen en nog extremer-linksen in Europa fulmineren graag tegen het ‘nationalisme’, alsof het de duivel zelf is. Zo ook Macron. Maar het slaat als een tang op een varken.
Natiestaat
Nationalisme is namelijk afgeleid van het woord natie. Hoogleraar Europese Studies van de Universiteit van Amsterdam, prof. dr. J.T. (Joep) Leerssen formuleert nationalisme als volgt: “Nationalisme is een ideologie die ervan uitgaat dat de staat moet stoelen op de natie. En dat is de solidariteit van een bevolking die zichzelf over en weer herkent als zijnde tezamen een natie. De gedachte dat de meest hechte grondslag voor de staat een nationale solidariteit van de inwoners is, een soort saamhorigheidsgevoel, dat is het nationalisme. En hier vloeit dan een ideaal uit voort, namelijk dat de beste inrichting van de politieke landkaart is: een natie per staat, een staat per natie. De natiestaat.”
Foute boel?
Volgens Macron deugt dat niet, omdat je daar egoïstisch van wordt. Maar hoe zit dat dan? Worden er soms mensenrechten geschonden als een natiestaat zich buigt over wat goed is voor het eigen land? De kosmopolieten vinden van wel. En staat de democratie soms onder druk als de regering van een land zich afvraagt wat wenselijk is voor haar volk, te weten de mensen die binnen de grenzen van haar land wonen? Volgens de Judith Sargentini’s van deze wereld absoluut. En een parlement dat opkomt voor de belangen van het volk dat zij vertegenwoordigt? Foute boel? Nou, zegt u het maar.
Het is dan ook klinkklare nonsens om nationalisme als gevaar te duiden.
Loyaliteit
Nationalisme is een vorm van loyaliteit aan het volk in jouw land. Je bent solidair met je landgenoten want je bent bijvoorbeeld bereid bij te dragen aan algemene voorzieningen. Je zegt ‘wij’ als het voetbalelftal van je land speelt. Je zegt ónze koning, ónze taal, ónze cultuur, ónze geschiedenis, ónze Oude Meesters, ónze schrijvers, ónze gewoonten, ónze tradities.
We hebben veel gemeen, want op school leren we in grote lijnen dezelfde dingen, we hebben grofweg overeenstemming over wat je wel en niet op straat hoort te doen en misschien zijn we ook nog wel trots op wat onze landgenoten in de loop der jaren hebben weten te bereiken. We wonen met elkaar in een soort thuisland dat we meteen herkennen als we weer terugkomen van vakantie. Er is iets gemeenschappelijks dat het mogelijk maakt om ‘wij’ te zeggen als je over Nederland spreekt.
Zeg mij eens, wat is daar mis mee?
"Nationalisme zet mensen aan hun eigen verantwoordelijkheid op te nemen en zorg te dragen voor het welzijn van anderen."
— Yorien vdH (@Yorienvdh) November 3, 2018
(Juliaan van Acker, 1 november 2018)
Nederlander
Mag een Nederlander zich soms geen Nederlander meer voelen? Mag een Nederlander niet meer trots zijn op een landgenoot? Natuurlijk kan een –isme doorschieten, zoals met elke ideologie. Maar in een normale natiestaat zoals de onze en andere Europese staten is daar helemaal geen sprake van.
Die onderlinge loyaliteit en solidariteit is zelfs het fundament van de staat. Deze sociale cohesie is in Nederland in elk geval onmisbaar voor de vrijheid, voor de tolerantie, voor het wederzijds begrip, voor de rust in de tent, voor een optimaal vestigingsklimaat, voor levensgeluk, voor vooruitgang en voor welvaart.
Verbrokkeling
Juist een regering die deze cohesie aantast vormt een gevaar. Juist een president die géén rekening houdt met de belangen van het volk, is verraad. Juist regenten die de democratie willen indammen, die de vrijheid van meningsuiting willen beperken, die hun oren liever laten hangen naar de EU dan naar hun eigen staat, juist zij zijn een bedreiging voor de vrede. Door groepen mensen binnen te halen die nooit en te nimmer ‘wij’ zullen zeggen als het over het nieuwe land gaat!
Onze regeringen zijn zelf juist keihard bezig de morele waarden, die Macron toch zo belangrijk vindt, te laten verbrokkelen. De loyaliteit verdwijnt, er komt burgerlijke ongehoorzaamheid uitmondend in eigenrichting, verzet en uiteindelijk geweld. De boel bij mekaar houden: alleen een gezond nationalisme kan dat.
Over de auteur
Recent gepubliceerd
EU21 november 2023We moeten het Europese ID integraal weigeren
Filosofie22 oktober 2023Het verhaal wint altijd van de werkelijkheid
Economie6 januari 2022Nederlandse landbouw wordt opgeofferd aan groene dromen
Economie25 juli 2021Politici en bestuurders zien liever dashboards dan mensen
Het leuke aan OpinieZ lezen is vooral het besef dat verstand het land niet helemaal verlaten heeft.
Meer dan PERFECT artikel! Hulde! Schitterend ook die inzet van de mening van Leon de Winter; inderdaad, belachelijk.
Het zal niet zo lang meer duren totdat Macron daar terecht komt waar hij hoort: diep, diep, diep in de vergetelheid van de geschiedenis!!!
Waarom zou ik niet trots mogen zijn op Nederlanders die veel bereikt heben, als Rembrand, Christiaan Huygens, Zeeman, Lorentz, van Gogh enz. Of op de Amsterdammers van de februaristaking? Al ben ik minder trots op kolonialisten als van Heutsz en evenmin op de zogenaamde VOC-mentaliteit.
En dat mag niet van iemand die Petain vereert? Wat een gotspe.
Natuurlijk er is geen natie zonder smetten, maar ben ik aansprakelijk voor de fouten van mijn voorouders, die in een andere tijd leefden met heel andere problemen. Nee natuurlijk. Desondanks ben ik trots op wat zij SAMEN hebben bereikt en dat ik van die SAMENleving deel uitmaak. En of dat nu nationalisme of patriotisme heet, interesseert me niet. In de Sovjetunie was men – net als nu – trots op moedertje Rusland en dat is geen patriotisme.
En kom niet aan mijn moedertaal, die is Nederlands, ook al was mijn moeder dat niet.
Joop
Nationalisme wordt een probleem als het gepaard gaat met imperialisme, zoals Nazi Duitsland. Het brave nationalisme dat Yorien beschrijft doet niemand kwaad. Maakt ons zelfs sterker.
Een gezin is de meest pure vorm van een nationalistische samenleving. Een gezin bepaalt de huishouden binnen haar grenzen en niet de aardige buren. Je kunt om je buren geven en met hun goed omgaan maar je bepaalt niet wat zij binnen hun eigen muren moeten doen en andersom. Je houdt rekening met je buren maar dat is ook de grens. Zo gaat het met de afzonderlijke natie staten. Je kunt afspreken hoe je met elkaar omgaat en je kunt vrijwillig
en vrijblijvend dingen samen doen. Als dat een vaste regel wordt krijg je op den duur toch ruzie. Zelfs de beste vrienden moeten niet jouw levenstijl bepalen dan is het snel klaar met de vriendschap. Een klein voorbeeld van globalisme die niet langdurig werkt. Globalisme is utopie net als communisme en andere vormen van gezamenlijk leven onder een dak. In de EU zien wij al de bepalende invloed van Duitsland en Frankrijk. Macht is de bepalende factor zoals de natuur voorschrijft. En zeker bij de mens.
Patriot is een Frans woord. Vertaald naar onze taal: Vaderlandsliefde; Burgerzin. Wij wonen in onze natie dat ons vaderland is. Hoe komt het toch dat staatshoofden ongestraft zoveel onzin kunnen uitkramen? Uit alles blijkt dat Frankrijk voor Macron heus de belangrijkste Natie is.
Ik sta voor 100% achter jouw uitleg, Yorien. Dank daarvoor.
Het was een walgelijke schaamteloze vertoning daar onder de Arc de Triomphe.
Een Franse president die de herdenking van de eerste wereldoorlog meent te moeten misbruiken om zijn neomarxistische agenda te pushen.
En dat dan menen te moeten doen door op het symbolische graf van 10 miljoen soldaten, ter gelegenheid van de herdenking van hun ultieme offer, precies datgene door de drek te trekken waar deze soldaten destijds voor gestorven zijn.
Nationalisme en patriottisme zijn verbonden begrippen, en de ingrediënten die het verschil uitmaken tussen een samenraapsel van en een eenheid van. Waarbij samenraapsels, vanwege de onderling verschillende belangen, en het gebrek aan een werkelijk verbindende factor, uiteindelijk altijd tot conflict en desintegratie leiden. Maar dit geschiedkundig bewezen feit ontgaat megalomane volidioten als Juncker, Verhofstadt, en Macron, blijkbaar. In Frankrijk is de eerste wereldoorlog, emotioneel, in ieder geval nog altijd een factor van belang, waardoor de kans aanwezig is dat Macron zichzelf nu, voor de Franse kiezer, definitief tot persona non grata verklaard heeft. In welk geval het mij zal benieuwen wat voor onbenul de Franse politiek correcte media ditmaal naar voren gaat schuiven om Marine le Pen uit het Elysee te houden.
Helemaal eensch. Men is druk bezig de naties en het gezin af te breken. De kerk is al geknield voor de marxisten. Wel vreemd dat die zogenaamde kosmopolieten (Hoi Mabel!) wel altijd tegen de vorstenhuizen aan kruipen.
De beste manier om Macron wat grootheid te bezorgen is door hem een paar naaldhakken te geven.
Precies, helemaal mee eens.
Nationalisme staat al minstens een halve eeuw in een kwaad daglicht. Komt allemaal door de Tweede Wereldoorlog. En die kwam door Duitsland. Dat was in die tijd National-Socialistisch, met als belangrijkste kenmerk extreem racisme. Het lijkt me dat nationalisme en extreem racisme niet met elkaar verward moeten worden. Macron lijkt dat allemaal op een hoop te willen gooien. Wikipedia zegt dat nationalisme een politieke ideologie is die stelt dat de staat als politieke eenheid moet voortvloeien uit de natie als historisch gegroeide sociaal-culturele eenheid. Dat lijkt me een redelijke definitie. Nationalisme als ideologie kan leiden tot eisen aan ‘outgroups’ voor integratie. Als deze ‘outgoups’ daar niet aan kunnen voldoen leidt dat tot (onwenselijke) segregatie. Het probleem met de Wikipedia definitie is dat er gesproken wordt van een politieke ideologie. De meeste partijen hangen een dergelijke ideologie niet aan. Toch begint het hier en daar een beetje te leven. Dat komt natuurlijk vooral door immigrantenpopulaties die er een anti-Nederlandse ideologie op na houden, of zich daar althans in eigen groep niet tegen verzetten. Ik spreek natuurlijk over de islam en SJW-achtige groeperingen. De oude politiek reageert daar nogal gelaten op, terwijl het juist tot grote problemen leidt (al tientallen jaren en die problemen breiden zich steeds sneller uit). Anti-nationalistische retoriek verzet zich daar weer tegen. Het is allemaal heel doorzichtig, maar daardoor nog niet ontbloot van macht. De 30 a 40 miljoen Koerden hebben geen land. Dat leidt tot gigantische problemen. Maar dat komt vooral door het extreme nationalisme van de Turken. Dat is een nationalisme met genocidale trekken, net als de Duitsers hadden. En daar hebben we in Nederland ook last van. Daarbij komt dat het ook nog eens islamistische kenmerken heeft. Daar zit het probleem. Niet bij het milde nationalisme van een vooralsnog beperkt aantal Nederlanders.
Helemaal mee eens.
Wij leven in een linkse dictatuur.
Met het Sinterklaasfeest hebben we weer kunnen zien dat de linkse overheid, media, OM en rechterlijke macht alleen luistert en rekening houdt met extreemlinkse actievoerders.
Links en allochtonen mogen hier straffeloos alles zeggen en doen.
De rest is vogelvrij!
Uitstekend verwoord Yorien! Wij hollen in zeer rap tempo naar een complete tweespalt in onze samenleving. Fatsoenlijke Nederlander worden steeds meer monddood gemaakt door (extreem) linkse schreeuwers die alleen maar uit zijn op chaos.
> “Nationalisme is een ideologie die ervan uitgaat dat de staat moet stoelen op de natie. En dat is de solidariteit van een bevolking die zichzelf over en weer herkent als zijnde tezamen een natie.”
Mooie formulering van prof Leerssen. Want dat is waar het volgens mij om gaat – iedereen probeert om het voor zichzelf een beetje voor elkaar te hebben. Met alles ups en downs. Maar houdt het daarmee op? Voor mij maakt het ook uit of het goed gaat in je straatje, je dorp of stad, je land. En – of je bereid bent daar iets aan bij te dragen als je kan (of het in ieder geval niet in de war te schoppen).
Een globalist zal dat niet snel doen… welke reden heeft hij om zich druk te maken over de locale gang van zaken? De hele filosofie is gebaseerd op het idee dat het er niet toe doet waar je bent of werkt. En om migranten zo ver te krijgen… moeilijk verhaal denk ik. Sommige bevolkingsgroepen, 3e of 4e generatie zetten zich nog steeds af tegen Nederland en zien dit lang nadrukkelijk NIET als hun land. Helemaal 0? Denk ik niet. Maar iig niet de “loop maar binnnen” logica.
Voor mij reden om (liefst beschaafd) nationalistisch te zijn. En eens met mw YorienvdH dat je je niet van de wijs moet laten brengen door de Marcon’s van deze wereld.
na afloop van het spektakel ‘Macron’ had ik het gevoel naar en toneelstuk te hebben gekeken, de door toenmalige regeringsleiders naar de fronten gestuurde jonge mannen bleken kennelijk laagwaardig kanonnenvoer en een groots In Memoriam was op zijn plaats en een vermenging met hedendaagse politiek was vuil en goor en schaamteloos.
Je zegt niet ‘onze koning’ maar de koning uit de regering ! Welke onze taal ? Het Fries ? Nationalisme heeft twee gezichten.
De eerste is die van president Trump die er de op de toekomst gerichte dynamische economische soevereiniteit en exceptionalisme vande Verenigde Staten t.o.v die van andere soevereine staten mee bedoelt.
Het tweede gezicht van nationalisme (zie Wim Willem Ruitenberg over Nationalisme en imperialisme) zoals nationaal socialisme tracht vanuit het reactionair conservatieve deel van de samenleving de gehele bevolking van een land een statische en eenduidige identiteit op te dringen van een traditionele, culturele historie gericht op het verleden.
Solidariteit en lotaliteit wordt verward met gespannen consensus.
Deels mee eens.
Maar Europees nationalisme wordt vaak gelinkt aan ‘Blut und Boden’ denken.
In bv US is men patriotistisch ingesteld. Een toenemend aantal Afro Amerikaanse Trump aanhangers (de zg Blexit beweging) kan zich daar prima in vinden…