Kritiek op Rutte wegens ‘magere’ reactie op rellen intocht
GroenLinks, SP en Denk verwijten premier Rutte een ‘gebrek aan leiderschap’ in de Zwarte Piet-discussie. Deze partijen willen een nationale dialoog over het Sinterklaasfeest, geïnitieerd door de politiek, omdat de samenleving er niet uitkomt.
Rutte keurde maandag, na toenemende druk om zich uit te spreken, de ongeregeldheden bij de Sinterklaasintochten af. “Iedereen heeft het recht om te demonstreren. Dat kun je niet door asociale mensen laten belemmeren.” Toch gaan die woorden een deel van de Tweede Kamer niet ver genoeg. Dat zat hem met name in het tweede deel van Rutte’s boodschap: “Ik heb helemaal niets met Zwarte Piet-extremisten, ik ben noch voor noch tegen.”
De premier scheert met die woorden ‘mensen die vreedzaam demonstreren over één kam met hooligans’, zegt GroenLinks-Kamerlid Buitenweg. Rutte laat volgens haar een ‘belangrijke kans’ lopen om zich onomwonden uit te spreken tegen de relschoppers. Afgelopen weekend moest de politie ingrijpen bij de intochten in onder meer Rotterdam, Eindhoven, Tilburg, Den Haag en Leeuwarden. Voorstanders van Zwarte Piet verstoorden anti-Pietdemonstraties met racistische spreekkoren, intimidatie en door met eieren of bananen te gooien. Tientallen relschoppers werden opgepakt. Amnesty International riep de premier zondag al op dat geweld te veroordelen.
‘Als de intocht is, zegt de premier: nu moeten we niet debatteren, dit is een kinderfeest. Maar in de andere maanden van het jaar gebeurt er ook niets.’
‘Come on’
Rutte sprak maandag, net als vrijdag, zijn onbegrip uit over tegenstanders van Zwarte Piet die de intocht aangrijpen om te demonstreren. “De discussie kun je voeren in praatprogramma’s, maar toch niet waar de kinderen bij zijn. Come on. Dit is een kinderfeest.” Van Rutte moet ‘de samenleving’ de kwestie oplossen, hij vindt dit geen taak voor de politiek.
Een oproep om niet te demonstreren gaat tegen de grondrechten van burgers in, zegt PvdA-leider Asscher. “Anderen kunnen door zo’n oproep het idee krijgen dat ze het recht in eigen hand mogen nemen als mensen toch demonstreren.”
Volgens Denk-fractievoorzitter Kuzu ontloopt Rutte zijn verantwoordelijkheid. “Hij houdt het elke keer op woorden als: Piet is nu eenmaal zwart, daar kan ik niets aan doen. Daardoor wordt het debat niet gevoerd.” Buitenweg: “Het kabinet ontwijkt het debat. Als de intocht is, zegt de premier: nu moeten we niet debatteren, dit is een kinderfeest. Maar in de andere maanden van het jaar gebeurt er ook niets.”
Voldoende politiecapaciteit
Een paar jaar terug hield de gemeente Amsterdam een debat over Zwarte Piet, zo’n dialoog kan volgens Buitenweg als voorbeeld dienen voor de rest van Nederland. Gebeurt dat niet, dan vreest zij dat de kwestie de komende jaren alleen maar verder zal escaleren. Tijdens het justitiedebat van dinsdag gaat GroenLinks erop aandringen dat er de komende jaren voldoende politiecapaciteit is bij de intochten.
Rutte zei maandag dat het debat over Zwarte Piet wel degelijk gevoerd wordt. “Het gaat wel goed. Zwarte Piet verandert langzaam en de steun voor verandering neemt toe.” Hij noemde de nationale intocht in Zaanstad, die zonder grote incidenten verliep.
Ik ben de zwartepietdiscussie, met de extremisten aan beide kanten, meer dan beu
Coalitiepartij ChristenUnie nam maandag duidelijk stelling in de discussie. Fractievoorzitter Segers omarmt de roetveegpiet, die ‘alles in zich heeft om de Piet van ons allemaal te worden’. “Deze Piet is de triomf van de polder.” VVD-Kamerlid Aartsen zegt daarentegen dat het uiterlijk van Zwarte Piet vooral niet overhaast moet veranderen. “In Amsterdam heb je roetveegpieten. Dat is anders dan bij mij in Made, waar alle Pieten zwart zijn. Zwart is prima en roetvegen zijn ook prima.”
VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff vindt dat afgelopen moet zijn zijn met demonstraties ‘pontificaal bij de intocht’. Anders moeten ze van hem helemaal verboden worden, van de dag van intocht tot aan het sintfeest zelf, schrijft hij op Facebook. Dijkhoff schrijft dat hij de zwartepietdiscussie, ‘met de extremisten aan beide kanten’, meer dan beu is.
De kans is groot dat de Kamer Rutte dinsdag wil spreken over de rellen van afgelopen weekend en de toenemende polarisatie rond Zwarte Piet.
Lees ook:
Wordt racisme het nieuwe normaal?
Hoewel strafbaar, binnen bepaalde subculturen is discriminatie gangbaar. Hoe te voorkomen dat racisme het nieuwe normaal wordt?
Het recht op demonstratie staat onder druk in Nederland
Verdedig het grondrecht op demonstreren, stellen juristen.
Stevo Akkerman: Een reactie als die van Rutte volstaat minder dan ooit
Jerry Afriyie, voorman van Kick Out Zwarte Piet, ging eind vorige week naar Leeuwarden om met blokkeerfriezen te praten over elkaars beweegredenen. Zoiets hebben we nodig in het groot, schrijft Stevo Akkerman.