"Als je met een grote familie met veel aanhang op pad gaat, komt iedereen uit andere familiesystemen; elk gezin doet het anders. Het is eigenlijk een wonder dat je elkaar de hersens niet inslaat", zegt familiepsycholoog Dave Niks.
Tijdens het weekend weg val je terug in de oude patronen waarin je leefde toen jij, je broers en zussen nog kinderen waren, vertelt hij verder. "In een situatie waarin iedereen al volwassen is, kan terugvallen in patronen een valkuil zijn. Bedenk zelf van tevoren dat je nu volwassen bent en dat het doel is om er een gezellig weekend van te maken."
Volgens Beatrijs Ritsema, sociaal psycholoog en columnist over etiquette, is elkaar vrij laten het belangrijkst op een familieweekend. "Iedereen mag zelf weten of ze mee willen doen aan groepsactiviteiten. Stel geen eisen aan personen en dwing niemand tot iets. Houd het avondeten wel gemeenschappelijk, maar het ontbijt en de lunch bijvoorbeeld niet. Het weekend gaat om elkaar zien en plezier hebben, maar je hoeft niet de hele tijd boven op elkaar te zitten."
Regels afspreken
Veel gezinnen hebben andere regels, vooral als het kleine kinderen betreft. Wel of geen snoep? Op tijd naar bed of lekker laat? Tijdens een weekend kan dit een lastige situatie opleveren. "Ik adviseer om een algemeen beleid voor kinderen te hebben", zegt Ritsema. "Overleg met elkaar en stel gelijke regels. Ik raad strenge ouders aan om de teugels wat los te laten. Het is maar een weekend, de kinderen kunnen best een keer later naar bed."
Volgens Ritsema moet er rekening mee worden gehouden dat chaos onvermijdelijk is in een grote groep. "Het is daarom prima om een oogje te houden op elkaars kinderen en niet alleen op je eigen. Een tante of oom kan best tegen een neefje zeggen dat hij zijn bordje moet opruimen."
Geen kritiek op je schoonfamilie uiten
Iemand van de 'koude' kant vindt er altijd wel wat van hoe het gezin met elkaar omgaat. "Van tevoren kun je dit het best met je partner bespreken", zegt Niks. "Zeg dat jullie gewoontes en rituelen hebben en dat daar maar geen punt van gemaakt moet worden tijdens het weekend. Bedenk daarbij dat het niet over goed of fout gaat, maar over 'anders'. En probeer daar juist lol om te hebben. Houd ook vast aan het doel van het weekend: het gaat om oma's verjaardag, of om een vijftigjarig huwelijk."
Als je net bij de familie bent, kun je je beter volgend opstellen, adviseert Ritsema. "Als een familie altijd gaat midgetgolfen, ga dan mee. Als je al tien jaar bij de familie zit en een hekel hebt aan midgetgolfen, onttrek je dan. Hoe meer je in de familie groeit, hoe meer ruimte er is voor je eigen positie. Laat niet over je grenzen heen gaan, maar stel jezelf wel open voor nieuwe ervaringen."
Oppassen voor oud zeer
Een conflict of oud zeer kan zomaar opspelen tijdens een familieweekend. "Dit kan heel onverhoeds gebeuren; net even een verkeerde opmerking of een steek onder water", zegt Ritsema. "Dan heb je snel de poppen aan het dansen. Zoiets is niet helemaal te voorkomen en hoort er ook een beetje bij. Kijk er relaxed tegenaan."
De familiepsycholoog adviseert om het gezellig en luchtig te houden tijdens het weekend, vooral voor de kleine (klein)kinderen. "Problemen moet je oplossen binnen de generatie, val daar niet de kleine kinderen mee lastig. Zij maken niet deel uit van het probleem." Niet alle irritaties hoeven volgens Niks doodgezwegen te worden. Tijdens een wandeling op zondagochtend kan er best even ergens over gesproken worden. "Maar sluit het af als er kleine kinderen bij komen en belast er anderen niet mee."
Ritsma adviseert om kleine, alledaagse conflicten wel meteen op te lossen. "Laat dat niet doorsudderen."
Boven het vervelende familielid staan
Maar hoe ga je om met een familielid dat zich vervelend gedraagt? "Als we daar nou eens een antwoord op hadden", lacht Niks. "Het is vooral belangrijk om er boven te staan. Niet in de zin van: ik voel me beter, maar je moet zien wat er eigenlijk gebeurt. Wat is de toon en intentie van het familielid? En is dit het moment om het erover te hebben? Soms kun je iemand even negeren, een stukje gaan wandelen, of het erover hebben als de kinderen op bed liggen."
Er zit ook een mate van voorspelbaarheid in, vertelt de familiepsycholoog. "Je kunt er van tevoren de klok op gelijk zetten aan wie je jezelf gaat ergeren. Dan kun je bedenken: ga ik me wel of niet uit de tent laten lokken? Als er toch een penibele situatie ontstaat, ga dan wat te drinken halen."
Ook al is iemand nog zo vervelend, iedereen moet in principe uitgenodigd worden, zegt Ritsema. "Je kunt niet zeggen: Johan mag niet komen omdat hij altijd negatief is. Maar als het goed is, organiseer je een familieweekend alleen als er niet veel conflicten zijn."
"Je kunt er van te voren de klok opzetten aan wie je jezelf gaat ergeren"
Goed voorbereiden
Wat moet je nou echt zien te vermijden op een familieweekend? "Een te klein huisje, te weinig privacy. Verplichte onderdelen. Geen rekening houden met elkaar. En te veel drank", zegt Niks.
En wat als het slecht weer is en je op elkaars lip zit? "Ga dan toch naar buiten, eventueel met een klein groepje", zegt Ritsema. "Er bestaat geen slecht weer. Het is een vereiste om goede regen- en winterkleding mee te nemen, zodat je als-je-blieft naar buiten kunt als het nodig is."
Hoe ga jij om met je (schoon)familie tijdens een weekend? Laat een reactie achter onder dit artikel.
NUjij: Uitgelichte reacties