Enorme inslagkrater ontdekt onder Groenlandse gletsjer

De krater zou ontstaan zijn door een 1 kilometer grote ruimtesteen die mogelijk relatief recent is ingeslagen.

Radarsystemen leverden de eerste aanwijzingen voor het bestaan van een enorme krater onder de Hiawatha-gletsjer. En satellietbeelden bevestigen het nog eens: onder het gletsjerijs bevindt zich een 30 kilometer brede inslagkrater. De krater is waarschijnlijk ontstaan nadat een 1 kilometer grote planetoïde op Groenland insloeg. Dat is te lezen in het blad Science Advances.

Kwarts
De onderzoekers baseren zich niet alleen op radar- en satellietbeelden. Ze reisden tevens af naar Groenland en verzamelden sedimenten in de rivier die water van de Hiawatha-gletsjer afvoert. In de sedimenten troffen ze zogenoemde geschokte kwarts aan. Dit zijn kwartskristallen die onder extreem hoge druk – zoals ontstaat tijdens een inslag – zijn veranderd.

Kaarten van het gebied waarin de krater is aangetroffen. Omdat het randje van de krater samenvalt met de rand van de ijskap kun je de aanwezigheid van de krater zelfs afleiden uit foto’s die vanuit een vliegtuig dat vrij hoog over het gebied is gevlogen, zijn gemaakt. “Het is grappig dat niemand tot op heden heeft gedacht: hé, wat doet die halve cirkelvorm daar?” aldus onderzoeker John Paden. Tegelijkertijd moet hij erkennen: “Het is vanuit een vliegtuig lastig te zien, tenzij je weet dat het er is. Met satellietbeelden die gemaakt zijn wanneer de zon wat lager staat en waarbij de heuvels en valleien in het terrein onder de ijskap eruit springen, kun je echt de cirkel van de complete krater zien.” Afbeelding: University of Kansas.

Impact
De inslag moet een enorme impact gehad hebben op het noordelijk halfrond. “Er moet heel veel puin in de atmosfeer terecht zijn gekomen en dat is van invloed geweest op het klimaat,” aldus onderzoeker John Paden. Daarnaast gaan de onderzoekers ervan uit dat de inlag plaatsvond nadat de Groenlandse ijskap ontstond. Het zou betekenen dat de inslag er tevens voor zorgde dat er veel ijs smolt. “Dus er kan een enorme hoeveelheid zoet water in de Straat Nares – tussen Canada en Groenland – zijn beland die in die hele regio van invloed is geweest op de stromingen in de oceaan.”

De onderzoekers kunnen niet met zekerheid zeggen wanneer de inslag heeft plaatsgevonden, maar ze vermoeden dat het in het Pleistoceen is geweest. Dit tijdvak beslaat de periode tussen 2,58 miljoen en 11.700 jaar geleden. Voor nu gaan de onderzoekers ervan uit dat de inslag ergens aan het einde van het Pleistoceen – mogelijk zo’n 12.000 jaar geleden – plaatsvond. Maar zeker is dat niet. De onderzoekers hopen daar op termijn wel wat meer duidelijkheid over te kunnen geven; ten zuidwesten van de krater is een gebied gevonden dat rijk lijkt te zijn aan puin dat tijdens de inslag is weggeslingerd. Door dit puin te onderzoeken, kan de inslag mogelijk nauwkeuriger gedateerd worden.

Bronmateriaal

"Huge crater discovered in Greenland from impact that rocked Northern Hemisphere" - University of Kansas (via Eurekalert)
Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd