19 doden en 93 ernstig zieken en tóch halen duizenden 14-jarigen geen inenting

Omdat de snel oprukkende bacterie steeds meer slachtoffers eist in Nederland, is het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) naast peuters ook jongeren gaan vaccineren tegen meningokokken type W. Iedereen die dit jaar vanaf mei 14 jaar wordt, krijgt een uitnodiging voor een prik tegen meningokokkenziekte.

Uit een rondgang van deze krant langs tien instanties die de eerste ronde inentingen hebben afgerond, blijkt dat van die 14-jarigen 10 tot bijna 25 procent die oproep negeerde. In de Gooi en Vechtstreek was de opkomst met 90 procent relatief hoog. In de omgeving Apeldoorn was de opkomst met nog geen 78 procent aanzienlijk lager dan gemiddeld. Volgens een jeugdarts komt dat doordat Apeldoorn tegen de Bible belt aan ligt en mensen zich daar om godsdienstige redenen niet laten inenten.

Intussen zet de opmars van de levensgevaarlijke bacterie door. Uit nieuwe cijfers blijkt dat dit jaar tot november 93 mensen besmet zijn met meningokokken type W, van wie er negentien overleden. In dezelfde periode in 2017 kregen 68 mensen meningokokkenziekte en stierven er zeven. Voor 2015 kwam de bacterie in Nederland nog amper voor.

Juist in de groep 14 tot 24-jarigen maakt de meningokok de meeste slachtoffers. Van de bijna vijftig tieners en twintigers die tussen 2015 en oktober 2018 zijn besmet is 29 procent overleden. Het hoge overlijdensrisico komt volgens het hoofd van het Nederlands Referentielaboratorium voor Bacteriële Meningitis Arie van der Ende ook door de ‘a-typische symptomen’. ,,Mensen herkennen de bacterie in eerste instantie niet doordat de klachten kunnen lijken op maag-darmklachten.’’

Vanaf volgend jaar worden alle 14 tot 18-jarigen opgeroepen om een inenting tegen meningokokken te halen. Er is voor die groep gekozen, omdat tieners de bacterie het vaakst bij zich dragen en ook het meest verspreiden. Van der Ende: ,,Als je die oproep krijgt moet je gewoon gaan, want als je die bacterie oploopt is de kans één op drie dat je eraan overlijdt. De sterftekans is heel erg hoog.’’

De meningokok-expert roept alle tieners op gehoor te geven aan de oproep. ,,Het is aangetoond dat het percentage mensen dat die bacterie bij zich draagt drastisch daalt na een vaccinatie. Daarmee daalt dus ook de verspreiding van de bacterie.’’

De niet-komers ontvangen op korte termijn een herinnering. Hoofd van het Rijksvaccinatieprogramma van het RIVM, Hans van Vliet, doet naar eigen zeggen ‘een moreel appel op jongeren’. ,,Laat je vaccineren. Als je dit vaccin niet haalt, is de kans kleiner dat we van deze bacterie afkomen in Nederland.’’ 

Artsen en experts verklaren dat tieners daarmee ook voorkomen dat de bacteriën meer Nederlandse slachtoffers eisen. Jeugdarts Maria Schutte van het Centrum voor Jeugd en Gezin in Apeldoorn: ,,Als 14-jarige doe je dit niet alleen voor jezelf, maar je kunt er ook je eigen oma, broertje of je pasgeboren nichtje mee beschermen.’’

De vader van de op 17-jarige leeftijd overleden Maurits roept vandaag iedereen op om gehoor te geven aan de oproep. Sinds de dag dat zijn zoon ziek werd, doet Bert Gravendeel er alles aan om te voorkomen dat er meer kinderen bezwijken.

De 23-jarige Liza Veerman uit Volendam ontsnapte aan dood door de meningokok. Lees hier meer over de keuze waarvoor ze stond. Dood? Of door zonder onderbenen? En kijk hieronder naar haar video.