Slecht nieuws voor klimaat: vraag naar olie en energie blijft groeien

De stijging kan zelfs dubbel zo hoog uitpakken wanneer landen níet doorgaan met geplande energiebesparingen. Dat voorspelt het Internationaal Energieagentschap (IEA) in zijn dinsdag gepubliceerde  World Energy Outlook. De groei van de wereldbevolking (tot 2040 met 1,7 miljard mensen) en toenemende welvaart zijn de belangrijkste oorzaken voor het stijgende energieverbruik, meldt de organisatie van energie-experts uit 29 landen. Wereldwijd hebben nog altijd bijna een miljard mensen geen toegang tot elektriciteit. Naarmate mensen in ontwikkelingslanden meer te besteden krijgen, neemt de vraag naar stroom en bijvoorbeeld benzine voor brommertjes toe.  

Het energieverbruik groeit vooral hard in Azië. Was in het jaar 2000 de VS nog verreweg de grootste energieslurper, gevolgd door de Europese Unie, inmiddels voert China de lijst aan. In dat land, Zuidoost-Azië, Afrika en het Midden-Oosten zal de vraag naar energie de komende twintig jaar nog flink stijgen. Hoewel het gebruik van aardolie in ontwikkelde landen gaat dalen, verwacht het IEA de ‘peak oil’ - het moment waarop de olieproductie piekt - pas in 2040.

Vooral de petrochemische industrie en de groeiende transportsector zullen de komende decennia fors meer fossiele brandstoffen verstoken, omdat fabrieken, vliegtuigen, schepen en vrachtwagens niet makkelijk elektrisch zijn te maken. Momenteel wordt te weinig geïnvesteerd in oliewinning om aan die groeiende vraag te voldoen, waarschuwt het IEA zelfs. 

Bij auto’s piekt het brandstofverbruik naar verwachting halverwege de jaren 2020. Enerzijds doordat auto’s steeds zuiniger worden, anderzijds doordat de elektrische auto langzaam maar zeker oprukt. 

Terwijl Nederland stopt met boren naar Gronings gas en alle huizen aardgasvrij gaat maken, neemt wereldwijd de vraag naar gas juist flink toe: tot 2040 met 45 procent.  Ook de vraag naar kolen, verreweg de meest vervuilende brandstof, zit sinds vorig jaar weer in de lift als gevolg van de lage kolenprijs. Kolencentrales zijn verantwoordelijk voor een derde van de wereldwijde CO2-emissies. 

Goed nieuws voor het klimaat is er ook. Het aandeel schone energie groeit hard; vooral de investeringen in zonne-energie overtreffen de verwachtingen. Dat is vooral te danken aan China en India: die landen zijn samen goed voor de helft van alle nieuwe zonnepanelen die worden geïnstalleerd. 

Wind en zon produceren wereldwijd nu 6 procent van alle elektriciteit, tegenover 0,2 procent in 2000. In 2035 wordt de helft van de energie op aarde geproduceerd uit hernieuwbare bronnen, voorspelt de denktank op basis van de huidige verduurzamingsplannen.

Waterkracht is en blijft de grootste schone energiebron. Windenergie groeit vooral hard in Europa. Daar zullen windmolens in 2040 bijna 40 procent van alle energie opwekken, wereldwijd slechts 14 procent. De voorspelling is dat het kolenverbruik tot 2040 met 40 procent daalt. 

De groei van groene energie is echter volstrekt onvoldoende om de klimaatdoelen te halen, concludeert de IEA. Na enkele jaren van dalende broeikasgasuitstoot, steeg de CO2-emissie vorig jaar met 1 procent. Als gevolg van de economische groei zal de uitstoot dit jaar en de komende twintig jaar verder toenemen.

Als de wereld de klimaatdoelen serieus neemt, moeten overheden vanaf nú serieus aan de slag met investeringen in duurzame energietechnologieën, energiebesparing en slimmer gebruik van bestaande systemen, stelt directeur Fatih Birol van het Internationaal Energieagentschap. ,,Dit vereist een ongeëvenaarde wereldwijde politieke en economische inzet.’’