‘Illegale verkiezingen’ in Oost-Oekraïne

Stapje voor stapje, beetje voor beetje, schurken de ‘volksrepubliek Loehansk’ en de ‘volksrepubliek Donetsk’ dichter tegen Rusland aan. Deze ‘verkiezingen’ zijn een nieuwe poging om het oosten van Oekraïne los te scheuren. Het zijn ook de verkiezingen van de aanhalingstekens.

De ‘volksrepubliek Loehansk’ bestaat namelijk niet, net zomin als die van Donetsk. En hoe kun je ‘verkiezingen’ houden in een gebied dat officieel niet van jou is? Waar je zelfs niet eens een meerderheid hebt? Beide ‘volksrepublieken’ beheersen elk ongeveer 35 procent van de regio’s waarin mensen morgen naar de stembus kunnen.

De separatisten - politiek, militair, financieel en materieel gesteund door de Russen – zijn de baas in hun ‘republieken’ sinds een wapenstilstand in 2015 een eind maakte aan de gevechten in de regio. Die waren begonnen in april 2014. Een kleine 4 maanden later, op 17 juli, werd boven het gebied het Malaysia Airlines-toestel MH17 uit de lucht geschoten met een raket. Dit kostte 298 mensen het leven, onder wie 193 Nederlanders. De raket zou geleverd zijn door de Russen aan de pro-Russische separatisten.

De Europese Unie kwam vanochtend met een ondubbelzinnige veroordeling van de ‘verkiezingen’. Ze noemt ze illegaal en illegitiem, en weigert ze te erkennen. Tegelijk spreekt ze haar steun uit aan de ‘onafhankelijkheid, soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne’. Ook zijn de ‘verkiezingen’ wat de EU betreft in strijd met het internationale recht én het vredesakkoord van Minsk uit 2015. Daarin staat onder meer dat in het gebied alleen maar lokale verkiezingen mogen worden gehouden als die vallen binnen de Oekraïense wet. Dat is volgens de EU niet het geval. ‘Wij verwachten dat de Russische Federatie haar aanzienlijke invloed gaat aanwenden [om de verkiezingen te stoppen] bij de separatisten die ze steunt.’

Ook Estland, een van de Baltische staten die zich bedreigd voelen door Rusland, spreekt schande van deze ‘zogenaamde verkiezingen’, aldus minister van Buitenlandse Zaken Sven Mikser eerder deze week. ,,De resultaten zijn van geen enkel waarde. Rusland moet al het mogelijke doen om de ‘verkiezingen’ in de door haar gecontroleerde delen van oost-Oekraïne te stoppen.”

De Russen willen echter van geen kritiek weten. Dit zijn gewoon gemeentelijke verkiezingen, zei hun ambassadeur voor de Verenigde Naties, Vasili Nebenzya. ,,Dus het akkoord van Minsk is hier helemaal niet van toepassing.” Moskou probeerde eind vorige maand zelfs een separatist het woord te laten voeren voorafgaand aan een debat in New York, maar daar ging iedereen dwars voor liggen. Bovendien, zei hij, zijn de verkiezingen nodig vanwege ‘sabotage, doordat Kiev zijn politiek verplichtingen niet nakomt’.

De verhoudingen tussen Rusland en Oekraïne zijn sowieso al gespannen vanwege sancties die over en weer zijn ingesteld. Eerder dit jaar nam Oekraïne enkele prominente Russen en bedrijven op de korrel. Moskou sloeg vorige week terug met sancties tegen 322 politici en zakenlieden, onder wie de zoon van president Porosjenko, en 68 bedrijven die geen zaken meer mogen doen met Rusland.

De strijd in het oosten van Oekraïne duurt, ondanks verschillende akkoorden en bestanden, inmiddels al 5 jaar. Er zijn meer dan 10.000 mensen omgekomen, van wie 3.000 burgers. Volgens de Verenigde Naties zijn er ook dit jaar weer 100 mensen gedood door mijnen of andere explosieven.