Björn Soenens: "Ik voorspel een totale stilstand in het Amerikaanse Congres"

De tussentijdse verkiezingen in de VS hebben de Amerikaanse politiek in een lastig parket gebracht. "We zitten met een heel rare, gemengde situatie", stelt Amerika-correspondent Björn Soenens vast. "Het is geleden van 1982 dat er zo’n gesplit Congres was. Bij de eerste midterms van Ronald Reagan hadden de Republikeinen de Senaat in handen en de Democraten hadden de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden."

De Democraten zullen nu waarschijnlijk een comfortabele meerderheid behalen in het Huis van Afgevaardigden, maar de situatie in het Congres zal alles behalve comfortabel worden de komende twee jaar, tot de volgende verkiezingen.

"Wetgeving moet eerst in het Huis worden goedgekeurd en moet daarna naar de Senaat. En daar is de situatie compleet het tegengestelde", legt Soenens uit. "Daar komen de Republikeinen versterkt uit deze verkiezingen." De twee kamers zullen elkaar dus waarschijnlijk voortdurend tegenwerken. "Mijn voorspelling is dat hierdoor niet één wet meer goedgekeurd zal raken. Er komt een totale stilstand in het Amerikaanse parlement", stelt Soenens.

Als er geen wetten meer goedgekeurd raken in het parlement, is dat ook slecht nieuws voor president Donald Trump. "Hij zal de komende twee jaar een zeer moeilijk leven krijgen", voorspelt Soenens. "De Democraten zullen hem het leven zeer zuur maken. Het zal de hel op aarde zijn voor hem." 

Dat zal voor een belangrijk deel gebeuren in de commissies van het Huis van Afgevaardigden. Nu ze daar aan het hoofd komen te staan, kunnen ze daar juridisch zwaar strijd leveren met Trump. Zo zouden ze bijvoorbeeld via de commissie Financiën zijn belastingsaangiftes kunnen opvragen, die hij tot nu toe niet wil vrijgeven. Door die bitse politieke tweestrijd voorspelt Björn Soenens dat de polarisatie in de VS nog verder zal toenemen. 

Zijn de verkiezingsuitslagen dan helemaal slecht nieuws voor Trump, want zelf heeft hij het over een "enorm succes"? Nee, er is ook een silver lining, volgens Soenens: "Hij heeft wel een punt, want de Republikeinse kandidaten die hebben gewonnen, zijn Trump-kandidaten. De gematigde kandidaten zijn weggevallen bij de verkiezingen voor het Huis. De kandidaten die een kritische stem lieten horen binnen zijn partij liggen eruit."

"De president is zo blij omdat de Republikeinse partij nog meer dan voorheen een partij van Trump is geworden. Dat brengt hem in een uitstekende positie voor de verkiezingen van 2020, want hij voelt zich gesterkt. En we weten allemaal dat de president van wat ruzie houdt, dus is die oppositie van de Democraten in het Huis welkom."

Maar hoe komt het nu dat de verkiezingsresultaten in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat zo erg verschillen: dat de Democraten winnen in de ene kamer en de Republikeinen winst boeken in de andere kamer?

Dat komt doordat het andere verkiezingsraces zijn, legt correspondent Soenens uit. "Een Senaatsrace wordt over de hele staat uitgevochten, terwijl de races voor het Huis binnen kleinere districten worden gelopen."

Uit de verkiezingsresultaten blijkt nu dat het harde campagnewerk van Trump gewerkt heeft voor de Senaatsverkiezingen. "In de staten waar Trump campagne heeft gevoerd, zijn vier Democratische senatoren gewipt en zijn ze hun zetel kwijt", stelt Soenens vast.  

Maar bij de lokale verkiezingsstrijd voor het Huis hebben de Democraten dus op veel plaatsen winst geboekt. Daar zie je dat vrouwen en mensen die in de buitenwijken wonen, vaak overgestapt zijn van de Republikeinen naar de Democraten. Maar dit heeft ook een nadeel voor de Democraten, want daardoor dreigt nu een tweespalt te ontstaan binnen de partij, zoals destijds met de Tea Party bij de Republikeinen.

Soenens: "Aan de ene kant hebben linkse, socialistische kandidaten gewonnen. Maar aan de andere kant hebben gematigde kandidaten gewonnen in suburbia, de voorsteden. De Democratische partij zal die twee stromingen moeten vermengen. Het wordt hierdoor nog heel interessant hoe de partij zijn standpunten zal bepalen."