Lijken migranten spoelen aan op Spaanse kust, tragedie Middellandse Zee niet vaak zó zichtbaar
De tragedie die zich afspeelt op de Middellandse Zee is niet vaak zo zichtbaar als begin deze week. Aan de Andalusische kust werden maandag de lijken gevonden van vier migranten. Dertien anderen werden door de Spaanse reddingsdienst dood aangetroffen in een bootje dat onderweg was naar Europa.
Het waren niet de eerste migranten die dit jaar verdronken bij de overtocht naar Spanje. Bij lange na niet. Volgens een telling van de Internationale Organisatie voor Migratie kwamen al 564 mensen om. Maar vaak verdwijnen deze migranten – uit de Maghreb, uit West-Afrika – ongezien naar de bodem van de zee. Nu niet.
Ditmaal is op het strand nabij Cádiz een lichaam te zien onder een goudkleurige reddingsdeken, en in zee een kleurige boot die op de rotsen uiteen is geslagen. De overlevenden vertellen aan de Guardia Civil hoe hun boot op 200 meter van de kust op de klippen loopt. Ze hebben dan al twee dagen op zee doorgebracht. De bodem van het houten bootje wordt aan flarden gereten. Het lukt 22 van de opvarenden - mannen afkomstig uit de Maghreb - het strand te bereiken.
Zwemvesten
Sommige migranten dragen een zwemvest, anderen niet. Het blijkt geen garantie op overleving: na de eerste aangespoelde dode vindt de politie in de loop van maandag nog drie lichamen die drijven in zee, de zwemvesten aan. Nog minstens zeventien anderen worden vermist. Misschien konden ze niet zwemmen, of raakten ze gedesoriënteerd in het donker en gingen ze de verkeerde kant op. Of misschien hebben ze het Spaanse vasteland wel bereikt, maar zijn ze weggerend – wetend dat de Spaanse autoriteiten hen onmiddellijk terugsturen naar Marokko.
Het blijkt een dag te zijn waarop de tol die de Middellandse Zee eist hoog is. De reddingsdiensten treffen maandag namelijk nóg dertien overleden migranten aan. Zij zijn vertrokken uit de buurt van de Spaanse enclave Melilla, op het Afrikaanse continent. Wat er met hen is gebeurd, is een mysterie: volgens Spaanse media zijn ze niet verdronken, omdat ze zich in hun bootjes bevonden. Tachtig van hun reisgenoten overleefden het.
Slecht weer
Het weer was begin deze week ronduit slecht in het zuiden van Spanje. In Andalusië werd code geel afgekondigd vanwege wind en ‘kustverschijnselen’, zoals de Spaanse meteorologische dienst hoge golven aanduidt. Maar juist dit slechte weer zou migranten uit de Maghreb er volgens de Guardia Civil toe aanzetten de zee op te gaan. Zo hopen ze dat ze minder kans hebben om te worden onderschept, zei een politiechef tegen El País.
Precies dertig jaar geleden spoelde de eerste migrant aan in de Straat van Gibraltar – of in elk geval de eerste van wie een foto bestaat. Een lokale journalist werd getipt door de politie en snelde toe met zijn camera. Hij maakte een beeld dat in Spanje geldt als iconisch: een dode man op het strand, zijn kleren besmeurd met zand en algen. Dat was het moment waarop migratie een probleem werd, ook ver van de Andalusische kusten. Tot de dag van vandaag – al haalt een dode migrant lang niet altijd meer het nieuws.