Energiereuzen fileren VVD-voorstel voor nieuwe kerncentrales
De grote energiebedrijven in Nederland verwijzen het pleidooi van VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff om snel één of meerdere nieuwe kerncentrales te gaan bouwen naar de prullenbak. Het is commercieel totaal onrendabel en er is in Nederland geen draagvlak voor.
David BremmerLaatste update:06-11-18, 23:27
De businesscase voor kernenergie is gewoon zeer onaantrekkelijk
Eneco over het plan Dijkhoff
Volgens Dijkhoff zijn kerncentrales onontbeerlijk om de klimaatdoelen van Parijs te halen. ,,Ik zie niet hoe je de doelen haalt zonder kernenergie’’, zei de VVD’er maandagavond in Nieuwsuur ,,Dus wat mij betreft gaan we snel beginnen met bouwen.’’
Geen enkel groot energiebedrijf heeft daar echter trek in, blijkt uit een rondgang. ,,Dat boek is voor ons gesloten, wij hebben net in Duitsland afscheid genomen van kerncentrales’’, zegt Adriaan van der Marel van RWE.
,,Los daarvan is het neerzetten van een kerncentrale niet eenvoudig’’, stelt het bedrijf dat diverse fossiele centrales exploiteert waaronder Nederlands grootste kolencentrale in de Eemshaven. ,,Het is ontzettend duur en het maatschappelijk draagvlak is er niet. Wij zien het niet gebeuren.’’
Eneco: wij doen geen kernenergie
Eneco laat weten dat kernenergie geen deel uitmaakt van de strategie. ,,We hebben als bedrijf ook geen geschiedenis met kernenergie’’, laat de directie via woordvoerder Arie Spruit weten.
Net als RWE wijst Eneco op de torenhoge bouwkosten. Een nieuwe kerncentrale kost tegenwoordig gemiddeld 10 miljard euro. Verder gaat er veel tijd, doorgaans zeker tien jaar, overheen. Zo bedragen de bouwkosten van Engeland’s nieuwe kerncentrale bij Hinkley Point, de eerste sinds 1995, al bijna 23 miljard euro. De twee reactoren tellende kerncentrale in het Amerikaanse Georgia ziet de kosten stijgen van ruim 12 naar 20 miljard dollar. De geplande oplevering - nu in 2022 - verdubbelde ruim van vier naar negen jaar.
,,De businesscase voor kernenergie is al met al erg onaantrekkelijk’’, aldus Eneco. ,,De kostprijs van kernenergie ligt op dit moment twee tot drie keer hoger dan hernieuwbare energie uit wind- en zon.’’
Nuon-eigenaar Vattenfall zegt het politieke debat in Nederland te volgen, maar niet in nieuwe kerncentrales te investeren. ,,Dat doen we in geen van de landen waar we actief zijn’’, zegt woordvoerster Anouk IJfs. ,,Wij investeren in wind en zon, en onderzoeken voor Nederland daarnaast een nieuwe, CO2-vrije rol voor onze relatief nieuwe gascentrales.’’
Volgens Vattenfall zijn nieuwe kerncentrales commercieel niet rendabel. ,,Je hebt te maken hebt met een lange termijnbusinesscase over meerdere tientallen jaren. Ook moeten publieke acceptatie en het politieke klimaat in ogenschouw worden genomen.’’
In thuisland Zweden, waar Vattenfall zeven kerncentrales heeft, is dat anders. Kernenergie zorgt er voor 40 procent van de energieproductie en in de zomer zelfs 60 procent. ,,In Zweden is er breed politiek draagvlak voor stroom uit kernenergie tot in de jaren 2040.’’ Desalniettemin gaan er tot 2020 ook twee centrales dicht. Verder verliezen de twee kernreactoren in Duitsland ook hun licentie.
Nieuwe kerncentrales zijn commercieel niet rendabel. Ze vergen publieke acceptatie en een goed politiek klimaat
Vattenfall
Onrealistisch
Essent, tegenwoordig onderdeel van het Duitse Innogy, zegt zich op schone brandstoffen te richten. ,,Wij gaan voor energie uit zon en wind. Voor kernenergie moet je bij andere spelers zijn.’’
Ook in politiek Den Haag ving Dijkhoff de nodige negatieve reacties. Coalitiegenoten D66 en ChristenUnie zien niets in het plan, terwijl Jesse Klaver van oppositiepartij GroenLinks het pleidooi ‘totaal onrealistisch’ noemde. ,,Het kost minstens tien jaar om een kerncentrale te bouwen in Nederland’’, stelde hij. ,,Tegen die tijd moeten we de helft minder CO2 uitstoten. Het klimaatprobleem is urgenter.’’
Desalniettemin heeft de VVD medestanders in de Tweede Kamer: CDA, PVV en Forum voor Democratie zijn eveneens vóór kernenergie. Zij bezitten echter met 74 zetels geen meerderheid. Desalniettemin zou die meerderheid alsnog kunnen ontstaan: SGP staat open voor discussie, terwijl de SP kernenergie ook niet bij voorbaat afwijst, maar wacht op concrete plannen.
Eigenaar Borssele is wél content met Dijkhoff
De Zeeuwse energiemaatschappij PZEM, voor 70 procent eigenaar van de kerncentrale in Borssele, is blij dat VVD-leider Dijkhoff het debat over nieuwe kerncentrales opent. ,,Het pleidooi van Dijkhoff is een positieve zaak,” zegt algemeen directeur Frank Verhagen.
Hij noemt kernenergie een belangrijke CO2-vrije manier om elektriciteit op te wekken. ,,De kerncentrale in Borssele draagt al 45 jaar vier procent van de C02-vrije elektriciteitsproductie in Nederland bij. Vanuit het klimaatbeleid ondersteunen we als PZEM kernenergie, naast zon en wind, als essentieel onderdeel van de toekomstige energiemix.’’
Dat betekent geenszins dat PZEM op eigen houtje begint aan een tweede kerncentrale, onderstreept directeur Verhagen. Door de lage energieprijzen draait de kerncentrale sinds 2015 verlies. De provincie en Zeeuwse gemeenten – publieke aandeelhouders van PZEM – willen juist van ‘Borssele’ af. Ze willen de kerncentrale losweken van de andere commerciële activiteiten, zodat ze de centrale kunnen verkopen. Op dit moment vinden de aandeelhouders de financiële risico’s te groot.
Kerncentrales landelijk regelen
Volgens de regels kan PZEM bedrijfsonderdelen nu niet verkopen. Aandeelhouders hebben daarom Den Haag om hulp gevraagd. Kamerleden zijn bereid mee te denken over een oplossing, lieten ze in september tijdens een werkbezoek aan de kerncentrale weten. Voor een tweede kerncentrale krijgt nu niemand bij de aandeelhouders de handen op elkaar.
PZEM-directeur Verhagen vindt dat de bouw van nieuwe kerncentrales op landelijk niveau moet worden geregeld. ,,Ten eerste moet er draagvlak voor zijn bij de Nederlandse bevolking, want je bouwt een energiecentrale voor een periode van vijftig jaar. Ten tweede zal het Rijk het initiatief moeten nemen en ook moeten participeren als er nieuwe kerncentrales worden gebouwd.’’
PZEM en EPZ, de exploitant van de kerncentrale, kunnen wel de expertise leveren. ,,Wij hebben heel veel kennis over kernenergie in huis.’’ Verhagen noemt Zeeland bovendien een geschikte plaats. Door de ligging bij de zee is er koelwater, bovendien is er dankzij Borssele draagvlak voor nucleaire energie.
