Asielzoekers uit ‘veilige landen’ hebben groot aandeel in criminaliteit Ter Apel. Hoe zit dat?
Asielzoekers die geen kans maken op een verblijfsvergunning omdat ze uit veilige landen komen, hebben in Ter Apel een flink aandeel in de misdaadstatistieken. Vier vragen over het probleem en de worsteling ermee.
Wat hebben de veiligelanders precies op hun kerfstok?
‘Veiligelanders’, asielzoekers uit veilig geachte landen in Noord-Afrika en Oost-Europa, van het asielzoekerscentrum Ter Apel hebben dit jaar een ruim aandeel gehad in de groeiende criminaliteitscijfers van de gemeente Westerwolde. Ter Apel heeft al zeker sinds 2016 last van veiligelanders, vaak uit landen als Marokko en Algerije, die geen kans op een verblijfsvergunning hebben en van het ene Europese land naar het andere trekken.
Uit een gemeenterapportage van Westerwolde over de periode januari – augustus 2018, die midden oktober verscheen en woensdag wordt besproken in de raadsvergadering van Westerwolde, blijkt dat veiligelanders het gros van het aantal winkeldiefstallen, mishandelingen en woninginbraken voor hun rekening nemen. Veiligelanders zijn ook gedeeltelijk in verband te brengen met de stijging van het aantal meldingen over drugs- en drankoverlast.
Grote ergernis van winkeliers en burgers in Ter Apel zijn de vele winkeldiefstallen. Tussen januari 2018 en afgelopen augustus registreerde de politie in totaal 157 winkeldiefstallen die nagenoeg allemaal zijn toe te schrijven aan veiligelanders. Dat is een toename van 45 procent ten opzichte van 2017 – toen werden er over dezelfde periode 108 winkeldiefstallen geregistreerd.
‘Het aantal winkeldiefstallen ligt nog veel hoger dan uit deze cijfers blijkt’, zegt Harry Stuulen, winkelier in Ter Apel en voorzitter van de ondernemersvereniging Mercurius. ‘Ik heb in mijn winkel alleen al 53 aanhoudingen verricht dit jaar. Winkeldiefstal door de veiligelanders heeft mij minstens 50 duizend euro gekost.’
Wat verklaart de toegenomen winkeldiefstallen in Ter Apel?
‘We hebben in het afgelopen jaar meer mensen uit landen als Marokko, Algerije en Georgië in het azc Ter Apel gekregen’ zegt Leendert Klaassen, waarnemend burgemeester van Ter Apel. ‘Dat zijn de zogenaamde veiligelanders die in de meeste gevallen verantwoordelijk zijn voor de winkeldiefstal.’
Volgens burgemeester Klaassen past er wel een nuancering bij de laatste cijfers: in 2015 en 2016 lagen de cijfers voor winkeldiefstal nog hoger dan nu. Toen ging het respectievelijk om 189 en 234 gevallen van winkeldiefstal.
‘Ook de laatste cijfers zijn van een onacceptabel niveau’ zegt burgemeester Klaassen. ‘Ik krijg hier erg veel klachten over van winkeliers. Ze bereiken stilaan een breekpunt en vinden dat dit niet langer kan doorgaan.’
Wat wordt er tegen de winkeldiefstal gedaan?
Afgelopen juli pleitte winkelier Harry Stuulen voor een collectief winkelverbod in Ter Apel voor plegers van winkeldiefstal. Steel je iets bij de ene winkel, dan mag je er ook niet meer in bij andere winkels in Ter Apel. Toepassing van het verbod is echter nog niet aan de orde omdat het initiatief door administratieve rompslomp vertraging oploopt. Wel hebben winkeliers in Ter Apel gezamenlijk een beveiliger ingehuurd die de schappen in de gaten moet houden.
Nog beter zou zijn om alle veiligelanders toegang tot Nederland te ontzeggen, denkt Stuulen. ‘Dit is tuig. Ze kosten ons enorm veel geld en profiteren van onze samenleving. Echte vluchtelingen zijn welkom, maar niet dit zootje. De landelijke politiek moet een manier bedenken om ze aan de grens tegen te houden.’
Gemeente Westerwolde heeft de winkeldiefstal geprobeerd aan te pakken door meer bijzondere opsporingsambtenaren (boa’s) in te zetten en door meer camera’s op te hangen in het stadscentrum van Ter Apel. Omdat het niet een einde aan de winkeldiefstallen heeft betekend, opperde waarnemend burgemeester Klaassen afgelopen juli het idee om winkeliers bij te staan met een speciaal fonds dat hen moet compenseren voor de kosten die aangifte met zich meebrengt.
Worden de winkeliers schadeloos gesteld?
‘Winkeliers kunnen bij diefstallen terecht bij een fonds dat 181 euro uitkeert ter compensatie van de administratieve kosten rond een aangifte’, zegt Klaassen. ‘Dat geld wordt vervolgens verhaald op de dader. Omdat veiligelanders die winkeldiefstal plegen vaak onder de radar verdwijnen kunnen winkeliers geen beroep doen op dat fonds. Daarom ben ik met het ministerie van Justitie en Veiligheid bezig om de mogelijkheden van een soortgelijk fonds te bespreken waaruit winkeliers die benadeeld zijn door veiligelanders alsnog gecompenseerd worden. Ook hier zullen de kosten uiteindelijk worden verhaald op de daders. In deze gevallen kan dat echter wat langer duren.’
Aboutaleb stelt stop in voor veiligelanders
Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam heeft dinsdag een stop ingesteld voor de instroom van veiligelanders in het azc Beverwaard. Reden is een verdrievoudiging van het aantal incidenten waarbij bewoners van het azc Beverwaard bij betrokken zijn geweest. Tussen april en juni van dit jaar ging het om twintig incidenten, sinds augustus zijn het er 69.
‘Het gaat om incidenten waar inzet van de politie nodig was’ zegt een woordvoerder van de gemeente. ‘Dat varieert van geweld, diefstal tot overlast.’
De maatregel is genomen in overleg met Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Daarnaast wordt de beveiliging op het azc Beverwaard uitgebreid en moeten asielzoekers die er niet meer terechtkunnen elders in het land opgevangen worden.
‘Rotterdam wil ruimte blijven bieden aan vluchtelingen die echt opvang nodig hebben’ schrijft Aboutaleb in een brief aan de Rotterdamse gemeenteraad. ‘Voor hen is in Rotterdam een veilige plek. Voor mensen die zich niet aan de regels houden, is in onze stad geen plaats.’