Laatste kans om Trump te stoppen: kiesmannen willen CIA-bewijs zien

Zij vroegen afgelopen maandag, in een brief aan de topbaas van Amerika's inlichtingendiensten, om een briefing over de Russische betrokkenheid. Zo'n actie van een groep kiesmannen, vlak voor de stemming wie president van de VS moet worden, is nog niet eerder voorgekomen. Hun aantal groeit snel. Op maandag waren het nog maar tien kiesmannen.

'Deze brief roept belangrijke vragen op over onze nationale veiligheid', aldus Podesta in een verklaring. 'De kiesmannen hebben een plechtige verantwoordelijkheid onder de Grondwet en ze hebben het recht dat hun vragen worden beantwoord.'

Tot nu toe bemoeiden Podesta en Clintons vroegere medewerkers zich niet met de diverse acties die al weken worden ondernomen, vrijwel allemaal van Democraten, om Trump van het presidentschap af te houden. Clinton wilde zo voorkomen dat ze ervan werd beschuldigd dat ze twijfelt aan de legitimiteit van Trumps presidentschap. 

De pogingen om de kiesmannen over te halen niet op Trump te stemmen, zijn echter vrijwel zeker gedoemd te mislukken, gezien Trumps grote meerderheid in het college. Ook zijn de kiesmannen in de meeste staten verplicht om te stemmen op de kandidaat die in hun staat de meeste stemmen heeft gewonnen.

Mislukken

De 538 kiesmannen komen maandag in hun staat bijeen om de president te kiezen. Om Trumps verkiezing te blokkeren moeten 37 Republikeinse kiesmannen worden overgehaald niet op hem te stemmen. Onder de 29 kritische kiesmannen zit slechts één Republikein. De Republikeinse partijtop is echter een grote campagne begonnen, zo meldde Politico dinsdag, om te voorkomen dat meer Republikeinen overlopen. 

Harvard-hoogleraar Larry Lessig zei dinsdag signalen te hebben gekregen dat twintig Republikeinen overwegen niet op Trump te stemmen. Lessig is een actiegroep begonnen die afvallige Republikeinse kiesmannen juridisch advies aanbiedt.

De groep van 54 kiesmannen kwam maandag in actie nadat Trump analyses van de inlichtendiensten over de Russische hacks in het weekeinde had neergesabeld. Het is ongekend in de VS dat een toekomstige president de CIA en de andere inlichtingendiensten zo schoffeert. Als Trump dit nu al doet, wat zal zijn gedrag zijn als hij president is en zwaarwegende besluiten moet nemen over belangrijke nationale veiligheidskwesties? 'Het Electoral College speelt een cruciale rol in ons regeringssysteem', aldus de kiesmannen in hun brief. 'Ervoor zorgen dat het Amerikaanse volk een president kiest die constitutioneel geschikt is om zijn functie uit te oefenen.'

De grote vraag is echter of zij inzage krijgen in het geheime materiaal van onder andere de CIA waaruit de kwalijke rol van de Russen zou blijken. Alleen de president en leden van het Congres mogen deze informatie inzien, achter gesloten deuren.

Veiligheidsklep

De kiesmannen wijzen op de taak van het Electoral College erop toe te zien dat Amerika een president krijgt die geschikt is voor het zware ambt. Het systeem van de kiesmannen werd door de grondleggers van de VS bedacht als 'veiligheidsklep', mochten de burgers ooit iemand kiezen die de functie niet aankan.

Ook zien ze het als de taak van het college te voorkomen dat buitenlandse machten invloed uitoefenen op de politiek in de VS. 'De Amerikaanse inlichtingendiensten komen nu tot de conclusie, met een hoge mate van zekerheid, dat een buitenlandse macht, Rusland, in het geheim zich bemoeide met de presidentiële campagne met het doel de kandidatuur van Donald Trump te bevorderen', aldus de kiesmannen in hun brief aan James Clapper, Amerika's hoogste spionagebaas.

Behalve een briefing, nog voor de stemming maandag, wil de groep kiesmannen van de inlichtingendiensten weten of er nu een onderzoek gaande is naar de banden tussen Trump en de Russen. Ook willen ze van Trump 'onomstotelijk bewijs' hebben dat hij niet betrokken was bij de hacks.

Geen optie

Onder de kiesmannen is Christine Pelosi, dochter van de Democratische minderheidsleider in de Senaat. Oud-president Bill Clinton, die ook een kiesman is, heeft de brief niet ondertekend. De enige Republikein is Chris Suprun. Hij besloot niet meer voor Trump te stemmen toen deze twee weken geleden riep dat Clinton veel 'illegale stemmen' had gekregen. 

Volgens deze Texaan zijn er meer Republikeinse kiesmannen die twijfels hebben over Trump. 'Ik denk dat ik niet de enige Republikeinse kiesman zal zijn die op iemand anders dan Trump zal stemmen', zei hij vrijdag tegen ABC News over de stemming maandag. Meerdere Republikeinse kiesmannen zouden hem hebben benaderd, aldus Suprun, onder andere om te kijken op wie ze maandag wél moeten gaan stemmen. Clinton is voor hen geen optie. De Republikeinse gouverneur van Ohio, John Kasich, deed vorige week een beroep op kiesmannen om zijn naam maandag niet in te vullen. Kasich weigerde Trump tijdens de verkiezingen te steunen.

Naast Suprun, waren twee Democratische kiesmannen uit Colorado bezig om maandag voor een verrassing te zorgen. Zij komen er eerlijk voor uit dat ze hopen dat Clinton op deze manier alsnog wordt gekozen. Het tweetal begon een rechtszaak om ervoor te zorgen dat de kiesmannen niet verplicht zijn om te stemmen op de kandidaat die in hun staat de 'popular vote' won. In 29 staten is dit verplicht. Ze hoopten Republikeinse kiesmannen zo de ruimte te geven om alsnog tegen Trump te stemmen omdat hij ongeschikt zou zijn voor het Witte Huis. Een rechter stak gisteren echter een stokje voor deze poging. Volgens de rechter zou hun eis het verkiezingsproces 'ondermijnen'.