'Het azc is prima, maar veiligelanders zijn net hooligans'

Harry Stuulen is supermarkteigenaar en voorzitter van de ondernemersvereniging in de 'asielhoofdstad van Nederland'. 'Wij hebben dagelijks te maken met winkeldiefstallen. Uit de praktijk blijkt dat grofweg 99% gepleegd worden door door veiligelanders.'

Veiligelanders zijn asielzoekers uit landen waar het (relatief) veilig is, zoals Oost-Europese en Noord-Afrikaanse landen.

Het kost Stuulen en zijn collega's naar eigen zeggen zo'n 65.000 euro op jaarbasis. En dan gaat het alleen nog maar om de gemiste vergoeding voor winkeldiefstallen. Pak je als ondernemer een dief, dan kan je via de stichting SODA een standaardvergoeding van 181 euro krijgen, die op de dief wordt verhaald.

In het geval van de asielzoekers werkt die regeling niet: die vertrekken soms naar een ander azc of naar hun thuisland, waardoor ze de 181 euro nooit betalen. 'Het werkt vooral goed bij mensen met een vaste woon- of verblijfplaats. De veiligelanders hebben dat niet', zegt Stuulen. 'En dan houdt het op, dan loopt het spoor dood.'

Maar de 65.000 euro is niet alles. Er is immers ook diefstal die niet gesignaleerd wordt - Stuulen noemt dat 'grijze derving'. Ook heeft de supermarkteigenaar een beveiliger in dienst genomen. 'De werkelijke kosten zijn veel hoger dan die 65.000 euro', zegt Stuulen.

In Stuulens winkel is alcohol het meest gestolen product door de veiligelanders. Bij een andere supermarkt, waar de sigaretten bij de kassa's liggen, zijn die roofgoed. En in non-foodwinkels gaat het volgens Stuulen vooral om sokken, gelletjes en deodorant.

'Het is overal een klein beetje. Maar of het nou een blikje cola of een auto is: het principe is hetzelfde. Het mag gewoon niet. En wij hebben er last van.'

Inmiddels is er al langere tijd sprake van een schadefonds voor de Ter Apeler ondernemers. Volgens burgemeester Leendert Klaassen van Westerwolde moet dat er binnen een aantal maanden zijn.

De SP heeft inmiddels Kamervragen gesteld over dat schadefonds, en wil niet dat de belastingbetaler opdraait voor de kosten. Stuulen is het daarmee eens. 'Het kan nooit de bedoeling zijn dat mensen die een overtreding begaan niet hoeven te betalen voor de consequenties.'

Stuulen wil vooral dat winkeliers vanuit het fonds direct betaald worden. De overheden moeten de veiligelanders vervolgens 'achter de vodden zitten' zodat ze uiteindelijk overgaan tot betalen.

Ondanks alle ellende en kosten wil Stullen het azc niet kwijt. 'Absoluut niet', zelfs. 'En dan spreek ik voor heel Ter Apel, wij zijn blij met het vluchtelingencentrum. Ook omdat het een economische waarde heeft. Bovendien zijn de vluchtelingen ook van harte welkom. Daar staan we als Ter Apel ook bekend om: we zijn een gastvrij volk, en we dragen deze mensen een warm hart toe.'
Een kleine groep verpest het voor iedereen, zegt Stuulen. 'Het is eigenlijk exact hetzelfde als hooligans in een voetbalstadion.'

Stuulen kan de positieve kant van het azc niet in geld uitdrukken, maar wel benadrukt hij dat het economisch belangrijk is. 'De bewoners moeten boodschappen doen, en er werken heel veel mensen. Bovendien zijn er veel toeleveranciers.'

Wat Stuulen betreft is het Centraal orgaan Opvang Asielzoekers (COA) dus nog altijd welkom in Ter Apel, ondanks alle overlast.

'De beste oplossing zou zijn dat het azc blijft, maar zonder veiligelanders. Die hebben hier eigenlijk niets te zoeken. Houd ze voor mijn part achter slot en grendel. Ze zijn hier alleen maar voor eigen gewin, en ons daarmee tot last.'