NRC checkt: ‘Elke minuut vinden er dertig kindhuwelijken plaats’

De aanleiding

Alexander De Croo, de vicepremier van België, zat onlangs aan tafel bij Twan Huys in RTL Late Night ter promotie van zijn boek De eeuw van de vrouw. De Croo heeft een video gemaakt waarin hij onder meer spreekt over de achtergestelde positie van vrouwen in de wereld. Die blijkt volgens hem uit het grote aantal kindhuwelijken dat wereldwijd plaatsvindt. „Elke minuut vinden er dertig kindhuwelijken plaats”, zegt hij in het filmpje, dat deels in het programma werd uitgezonden.

Waar is het op gebaseerd?

Tom Meulenbergs, de woordvoerder van de vicepremier, stuurt NRC een digitale versie van het boek. „Elke dag vinden 41.000 kindhuwelijken plaats”, schrijft De Croo. „Dat zijn elk jaar 15 miljoen meisjes.” Volgens de woordvoerder van de premier komen die cijfers van Unicef. „De internationale ngo Girls Not Brides, voorgezeten door Mabel van Oranje, spreekt over één meisje elke twee seconden”, zegt Meulenbergs in een reactie.

En, klopt het?

Eerst een snelle berekening: 41.000 huwelijken per dag, zoals De Croo in zijn boek schrijft, zijn 28,47 huwelijken per minuut. Maar Girls Not Brides, een ngo die als doel heeft om kindhuwelijken uit te bannen, zou volgens het antwoord van Meulenbergs spreken van „een meisje elke twee seconden”. Dertig per minuut dus.

Op de site van Girls Not Brides, komen we een pagina tegen waarop staat dat er ieder jaar 15 miljoen meisjes onder de 18 trouwen. „Nearly one every two seconds”, staat er om precies te zijn. Bijna, dus niet helemaal.

Als we bellen met de ngo in Londen, blijkt dat die cijfers inmiddels zijn gedaald. „Nieuwe data van Unicef uit maart laten zien dat er niet 15 miljoen maar 12 miljoen kindhuwelijken plaatsvinden”, laat directeur Lakshmi Sundaram weten, oftewel 23 kindhuwelijken per minuut.

Het gaat vaak om meisjes met een laag opleidingsniveau die uit arme gezinnen komen, in rurale gebieden wonen. De meeste van hen wonen in West-Afrika en in Zuid-Azië. De daling heeft volgens Girls Not Brides te maken met verschillende factoren. In Ethiopië worden kindhuwelijken door overheidsbeleid afgekeurd. Net zoals De Croo in het boek schrijft, is toegang tot onderwijs op verschillende plekken verbeterd, wat ook vaak leidt tot minder kindhuwelijken.

We bellen ter controle met Save the Children, een organisatie die zich ook sterk maakt voor de rechten van de kinderen. „Wij komen uit op twintig kindhuwelijken per minuut”, zegt woordvoerder Valerie Kierkels in een reactie.

De woordvoerder van De Croo laat weten de cijfers nog even voorgelegd te hebben aan deskundigen. „Zij geven ook aan dat de problematiek van kindhuwelijken sowieso een fenomeen is dat vaak verdoken plaatsvindt”, zegt hij. „De cijfers die circuleren trachten dit zo goed en zo kwaad mogelijk te vatten en te kwantificeren. De minister baseerde zich tijdens het schrijven van het boek eind 2017 op de cijfers die toen beschikbaar waren.”  Ook wil de woordvoerder benadrukken dat Girls not Brides wel degelijk „1 girl every 2 seconds” heeft gehanteerd. „Het is pas na het nieuwe rapport in 2018 dat dit werd genuanceerd tot nearly.”

Conclusie

De vicepremier van België, Alexander De Croo, zei in de talkshow RTL Late Night dat er elke minuut dertig kindhuwelijken plaatsvinden. Dat cijfer is oud, inmiddels lijkt het er meer op dat er 23 kindhuwelijken plaatsvinden per minuut. Wij beoordelen deze stelling als grotendeels waar.

Correctie (15 oktober 2018): In een eerdere versie van dit artikel was de conclusie ‘onwaar’. Dit is aangepast in ‘grotendeels waar’.