Mobieltjes in de ban: hier moeten studenten práten

Niet bellen, niet appen, niet e-mailen en nee, ook niet even iets opzoeken op Google. Eerste- en tweedejaarsstudenten van de studies Psychologie en Pedagogiek mogen hun telefoons en laptops niet gebruiken tijdens drie wekelijkse bijeenkomsten die elk drie uur duren. ,,Meestal is er na dik anderhalf uur een pauze. Dan mag iedereen natuurlijk even zijn berichtjes lezen'', aldus Guus Smeets, directeur Onderwijs van die studies aan de Erasmus Universiteit.

Het beeldschermverbod voor volwassenen klinkt betuttelend, maar er zit een idee achter. Deze faculteit werkt sinds 2001 met probleemgestuurd onderwijs. Dat wil zeggen: studenten kauwen in groepjes op een realistische casus en formuleren deelvragen die kunnen leiden tot een oplossing. Vervolgens zoeken ze zelf in de literatuur naar antwoorden op deze vragen en de uitkomsten daarvan presenteren ze aan de rest van de groep. Vervolgens is dát de stof die wordt getoetst.

Smeets: ,,In dit proces komen studenten niet alleen kennis halen, maar ze worden geacht die ook te brengen. Dus pas als studenten lekker actief meedoen, leren zijzelf en hun medestudenten genoeg. Nog los van het feit dat zij later natuurlijk ook niet op hun telefoon kunnen kijken als ze een depressieve cliënt tegenover zich hebben zitten.''

Het niet-appen, niet-beeldschermstaren en nadenken-zonder-Google valt onder 'professioneel gedrag', een exameneis die wordt beoordeeld door de tutoren die de pgo-groepen begeleiden. ,,We vinden het belangrijk dat studenten op tijd komen, goed voorbereid zijn en actief meedoen; gedrag dat later op de werkvloer vanzelfsprekend is. Wie niet reageert als de tutor vraagt of de telefoon kan worden weggestopt, kan een onvoldoende krijgen. Wie aan het einde van het jaar een onvoldoende heeft voor professioneel gedrag, moet met de opleiding stoppen.'' Zover komt het echter nooit, merkt Smeets, omdat de sociale controle groot is in de kleine groepen.

Zo nu en dan laait de discussie over het gebruik van elektronica op. ,,En dan leggen wij opnieuw uit dat de laptop niet bijdraagt aan de interactie die juist zo mooi kan zijn in een kleine groep. Je hebt een diepere discussie met elkaar als er geen opengeklapt scherm in de weg staat.''

Studenten brengen daar tegenin dat ze het prettig vinden om aantekeningen te maken en te gebruiken. ,,Dat zijn prima argumenten, wij wéten dat studenten graag samenvatten en lijstjes maken. Maar het is nog beter als de kennis in hun hoofd zit. We hebben ook liever niet dat je een presentatie voorleest. Gebruik je eigen woorden maar, probéér het eens zonder beeldscherm.''

Hoewel de discussie dus regelmatig wordt gevoerd, verhardt hij nooit, volgens Smeets. ,,Dat betekent dat wij goed kunnen uitleggen waarom wij het zo belangrijk vinden. En zo'n duidelijke visie vinden studenten ook wel prettig. En ja, soms begint iemand nog over iPadscholen en vraagt diegene zich hardop af waar-om wij dan zo moeilijk doen. Maar iPadscholen hebben een totaal ander onderwijssysteem. Op onze faculteit vinden we de ontmoeting belangrijk. Als die er niet zou zijn, waarom kom je dan nog naar de campus? Zeker in tijden waar colleges én samenvattingen online staan.''