Wereld nadert keuze: CO2-uitstoot snel omlaag, of meer klimaatklappen incasseren

Hoe langer de temperatuur opklimt, hoe meer ‘adaptatie’ nodig is. Adaptatie betekent dat landen zich indekken tegen gevaarlijke klimaateffecten. Kustlijnen, gebouwen en infrastructuur moeten sterker wanneer extremer weer het ‘nieuwe normaal’ is. “In wat voor wereld willen we leven?”, moeten landen zich afvragen, aldus wetenschapper Linda Steg van de Rijksuniversiteit Groningen, die meeschreef bij het IPCC. “Als we niets doen, moeten we leren omgaan met de gevolgen”, zei Steg in de podcast ‘Studio Energie’. “Dat heeft een negatieve impact op onze levens.” 

Nu of nooit

Woensdag opent in Nederland een VN-instituut voor klimaatadaptatie. Ban Ki-moon en Bill Gates komen aan het hoofd te staan van dit ‘Global Centre on Adaptation’. De komst van het topinstituut, in Groningen en Rotterdam, werd door Nederland als succes binnengehaald. Wereldwijde behoefte aan bescherming tegen ‘klimaatschade’ groeit. Voor de meest kwetsbare (eiland)­staten zijn afkalving van land en droogte nu al merkbaar. Landen erkenden dat in het Parijs-akkoord. Naast groene energie, windmolens en zonnepanelen, mikten ze al een beetje op klimaatadaptatie. 

Bij dat kleine beetje kan het blijven, zei het IPCC. Maar, voegde het VN-klimaatpanel toe, het is wel nu of nooit voor CO2-reductie. Dat ‘nooit’ een scenario is, klinkt raar aangezien 194 landen reductie beloofden in het Akkoord van Parijs. Maar, zei het IPCC, kijk wel eerlijk naar de realiteit. De uitvoering van de ‘Parijs’-beloften mist nog, de mondiale CO2-uitstoot daalt nog niet. 

Overal circuleren wel grafieken die laten zien wat er wél gebeurt, zoals een pijlsnelle groei van windmolens, zonneparken en schone auto’s. Maar tegen de toename van broeikasgas, door groei van bevolking en economie, kunnen ze nog niet op. Het keerpunt moet nog komen. “We verwachten dat de CO2-uitstoot van energie in 2018 net als in 2017 stijgt”, aldus Fatih Birol, baas van internationale energieagentschap IEA. Dat terwijl olie, gas en steenkolen mondiaal moeten wijken voor schone energievormen. Alleen dan daalt uitstoot van broeikasgas genoeg om de opwarming ruim onder 2 graden te houden, liefst op 1,5 graad.

'Parijs' halen

Ondertussen lijkt de internationale politiek bescherming van steden en eilanden normaler te gaan vinden. Tijdens de laatste VN-klimaattop, afgelopen november in Bonn, zei minister Wiebes in Trouw: “Klimaatadaptatie, dat kun je deels als watermanagement beschouwen. Daar zijn we heel goed in, dijken bouwen en kustbescherming. Dat is een kans.” 

In de Klimaatzaak die Urgenda vorige week won, zei de staat dat kustbescherming in Nederland ook telt als goed klimaatbeleid. “Urgenda onderschat de mogelijkheden van adaptatie”, stelde de Staat. Urgenda veegde daar met succes de vloer mee aan. Ja, Nederland kan zichzelf beschermen met hogere dijken, zei Urgenda. Maar dat ontslaat Nederland niet van de plicht om zich te houden aan de belofte om CO2-uitstoot in 2020 te verlagen met 25 procent. Dat is het minimale om als land op koers te blijven voor 1,5 graad. 

Op de nieuwe VN-top, eind dit jaar in Katowice (Polen), moet blijken in hoeverre landen het klimaatprobleem samen snel aanpakken, of blijven hangen in overleg. De klimaatbeweging hoopt op een doorbraak, waarmee leiders ‘Parijs’ halen. Een scherper 2030-doel kan nodig zijn, zegt Greenpeace. Het allerbelangrijkst zijn maatregelen die eindelijk CO2-verlaging brengen.

Lees ook:

Wiebes: 'Klimaatadaptie biedt kansen voor Nederland'

Gun het ‘Parijs-akkoord’ tijd om zich te bewijzen, zei VVD-minister Eric Wiebes op de VN-klimaattop in Bonn. 

Schijn bedriegt: In CO2-reductie is Nederland kampioen achterblijven

Berichten over de schonere economie geven een vertekend beeld. De CO2-reductie loopt achter, schrijft Olof van der Gaag, directeur Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE).