Europa ‘verdedigen’ tegen migratie met mediagenieke acties

Afgelopen vrijdag in het oude centrum van Marseille. De lunchpauze loopt net tegen zijn eind als met veel kabaal ruim twintig jonge mannen en vrouwen het hoofdkantoor van SOS Méditerranée bestormen. Personeel van de organisatie achter migrantenreddingsschip Aquarius duwen ze hardhandig het pand uit. Ze ontvouwen een spandoek met de tekst ‘SOS Méditerranée medeplichtig aan mensenhandel’ en steken vuurwerk af. Korte tijd houden ze het kantoor bezet, voor ze even na 14 uur door de politie worden opgepakt.

Voor de dag daarna had SOS Méditerranée een grote steundemonstratie aangekondigd. Nadat eerst al Gibraltar de registratie voor het reddingsschip introk, raakte de hulporganisatie vorige maand ook de Panamese papieren kwijt. De boot ligt nu in de haven van Marseille en SOS Méditerranée zoekt naarstig een nieuwe vlag. Maar nu gaat opeens alle aandacht uit naar de tegenstanders.

Het blijken oude bekenden. De actie wordt opgeëist door Génération Identitaire, een Franse club van jonge antimigranten-activisten die zeer actief is op sociale media en al eerder van zich deed spreken. Zo werd vorig jaar met activisten uit andere landen een schip gehuurd om op de Middellandse Zee migranten terug te sturen naar Noord-Afrika. De onder Mongoolse vlag varende ‘C-Star’ kreeg echter pech en strandde voortijdig in Malta. De kosten, ruim 200.000 euro, waren bijeengebracht via crowd funding op de site WeSearchr van de Amerikaanse alt-right ondernemer Chuck Johnson.

We willen de politiek duidelijk maken dat het wel degelijk mogelijk is de grens te bewaken

Romain Espino woordvoerder Génération Identitaire

Migranten weren in de Alpen

Minstens zo duur was een actie in april dit jaar in de Alpen. Migranten die door de sneeuw via de 1.762 meter hoge Col de l’Échelle de grens tussen Italië en Frankrijk probeerden over te steken, werden tegengehouden en teruggestuurd. Met gehuurde helikopters en gloednieuwe pick-uptrucks, arriveerden de tientallen activisten uit meerdere Europese landen in speciaal clubtenue: blauwe winterjassen met de opdruk ‘Defend Europe’, verdedig Europa. Ook daar een immens spandoek: ‘Closed border. You will not make Europe home! No way. Back to your homeland!’

„We willen de politiek duidelijk maken dat het wel degelijk mogelijk is de grens te bewaken”, zei woordvoerder Romain Espino (25) hierover tegen NRC. Génération Identitaire, in 2012 voortgekomen uit tientallen extreem-rechtse splinterclubjes in de regio Lyon, heeft naar eigen zeggen in de bergen zo’n twintig mensen aan de politie overgedragen. Markeringen die door hulpverleners waren aangebracht zodat migranten in de bergen niet verdwalen, zijn verwijderd. „Niet wij, maar zij weigeren de regels te respecteren”, zei Espino daarover. „De migrantenhelpers zijn enorm goed georganiseerd en maken de politie belachelijk.”

Espino raakte onlangs zijn baan kwijt bij een agentschap van de bank Crédit Agricole, maar dat weerhoudt hem niet van nieuwe acties. „We gaan overal naartoe waar iets gebeurt om een ander geluid te laten horen.”

Le Pen flirt met ‘identitairen’

De Rassemblement National (RN, voorheen Front National) van Marine Le Pen, dat jarenlang afstand nam van de lang door skinheads gedomineerde identitaire kringen, spreekt zich bij acties van Génération Identitaire steeds enthousiast uit. „Bravo”, schreef senator Stéphane Ravier op Twitter over de bezetting bij SOS Méditerranée. „De tijd van straffeloosheid is voorbij!” Een RN-Europarlementslid werd eerder door Espino langs de migrantenroutes in de Alpen rondgeleid en Le Pen zelf bracht aan die „mooie communicatie-operatie” een „eerbetoon” uit.

Geïnspireerd door Génération Identitaire zijn in diverse Europese landen ‘identitaire bewegingen’ ontstaan. Ze claimen de nationale identiteit te beschermen door zich te verzetten tegen immigratie en globalisering. De oprichters zijn vaak al jarenlang actief binnen extreem-rechts. Ze trachten het negatieve imago van deze beweging van zich af te schudden door zich als verdedigers van de nationale identiteit op te werpen.

Lees ook dit hoofdredactioneel commentaar over extreem-rechts

Zo wordt de Identitäre Bewegung Österreich geleid door de 29-jarige Martin Sellner, tot enkele jaren geleden gelieerd aan neonazistische organisaties. Waar de beweging in Oostenrijk makkelijk honderden sympathisanten op de been krijgt, slaagt Identitair Verzet in Nederland er niet in meer dan enkele tientallen mensen te mobiliseren. De organisatie is opgericht door Paul Peters, veroordeeld voor het bekladden van Joodse graven in Oosterhout, in 2001.

Met provocerende acties slaagt Identitair Verzet er, naar Frans voorbeeld, wel regelmatig in het nieuws te halen. Leden stonden met spandoeken op het dak van een moskee, sloten een islamitische school af met een kettingslot en kraakten een pand in de straat waar asielzoekers woningen hadden gekraakt. Voor zondag 28 oktober heeft Identitair Verzet een demonstratie tegen salafisme in Den Haag aangekondigd.

Wilders houdt afstand

Terwijl Le Pen lovend is over Génération Identitaire, heeft de PVV zich altijd gedistantieerd van Identitair Verzet. Toch zijn op demonstraties van PVV-aanhangers vaak wel leden van deze club, Voorpost en de Nederlandse Volks-Unie te vinden. Er bestaat ook overlap. „Het kan best dat iemand die zaterdag namens Identitair Verzet op het dak van die moskee stond, ook lid is van Voorpost”, zei Florens van der Kooi van Voorpost in 2015 tegen NRC. De organisaties worden door de Nederlandse overheid als extreem-rechts aangeduid, omdat ze zich keren tegen de huidige parlementaire democratie.

Espino en de andere activisten die vrijdag in Marseille de burelen van SOS Méditerranée bestormden, zijn in het weekend 48 uur vastgehouden en in staat van beschuldiging gesteld voor ‘geweld in groepsverband’ en ‘vrijheidsberoving’. Ze mogen zich voorlopig niet in Marseille of nabij medewerkers van SOS Méditerranée vertonen. Volgens Espino kregen ze in de cel steun van „vele agenten die ons feliciteerden” met de actie. Na hun vrijlating maakten ze voor Twitter een groepsfoto in de haven van Marseille.

Lees ook over jongerenbeweging Schild & Vrienden: Racistische jongerenclub infiltreerde Vlaamse Jeugdraad en politieke partijen