Hoe zwevende kiezers tegen Wilders-vonnis en lijsttrekker Asscher aankijken

'Ik ben niet van het stemmen op personen'

Eliza Zmijewska (61), Amsterdam
Zweefde: tussen SP / D66 / PvdA
Nu: D66 / PvdA / Partij voor de Dieren

'Ik vond die lijsttrekkersverkiezing van de PvdA wel erg laat. Had dat niet eerder gekund? Niet dat het mij heel veel uitmaakt dat Asscher gewonnen heeft, want ik ben niet zo van het stemmen op personen. Ik kijk naar het programma. Toch weet ik het de laatste tijd steeds minder goed en ben ik nog meer gaan zweven. D66 en de PvdA zouden allebei nog kunnen, maar ook De Partij voor de Dieren is een optie geworden. Daar kies ik altijd voor als een soort uitvlucht, als ik teveel twijfel over andere partijen. En de Partij voor de Dieren is echt geen verloren stem.'

 De invloed van de zwevende kiezer op de politiek is groter dan ooit.

En dat belooft wat voor de Tweede kamerverkiezingen op 15 maart 2017. Wie zijn deze 'zwevers'. Lees het hier.

'Kuzu is verbaal sterker dan Asscher'

Ceyda Dilek (18), Amsterdam
Zweefde: tussen Denk en de PvdA
Nu: 'Meer richting Denk'

'Het is jammer dat Wilders geen straf krijgt voor zijn minder-minder uitspraken. Natuurlijk is er vrijheid van meningsuiting, maar waar houdt die op dan? Mag je met zoveel haat over mensen spreken? Ik vraag me af wat de uitkomst was geweest als Wilders een niet-Nederlander was geweest en dit had geroepen over Nederlanders. Was hij dan anders behandeld?

Ook omdat Asscher bij de PvdA gewonnen heeft, neig ik meer richting DENK. Hoewel ik Asscher zeker een vriendelijke en charismatische politicus vind. Maar ik vraag me gewoon af of hij het aankan om zijn partij te leiden. Wat ik goed vind aan DENK is dat ze veel kracht uitstralen. Kuzu is verbaal sterker dan Asscher. Ook kan DENK echt tegenwicht bieden aan de PVV.'

'Asscher kom prettiger over dan Samsom'

Govert de Koning (72), Apeldoorn
Zweefde: tussen PvdA, VVD en D66
Nu: neigt naar VVD

'Door het volgen van de peilingen zijn mijn zorgen toegenomen. De PVV staat op enorme winst en de PvdA is bijna weggevaagd. Dat Asscher lijsttrekker is geworden vind ik goed, hij komt prettiger over dan Samsom. Maar toch neig ik nu iets meer naar de VVD. Deze partij is in de peilingen nog steeds groot en ik zou ze graag nog groter maken. Vooral om een tegenwicht aan de PVV te bieden. Ik hoop van harte dat het Wilders-proces mensen aan het denken zet. Hoewel hij geen straf heeft gekregen, is hij door de rechter nu toch als crimineel bestempeld. Hij heeft zich schuldig gemaakt aan groepsbelediging. Misschien dat men nu ook een beetje klaar met hem is. Aan de andere kant: Wilders zelf trekt zich er niks van aan. En er geldt ook: hoe meer publiciteit, des te meer stemmen hij krijgt.'

'Te gek voor woorden'

Marco Scheeringa (46), Wolvega
Zweefde: tussen PVV en VVD 
Nu: meer richting PVV

'Ik vind het te gek voor woorden dat Wilders schuldig is bevonden aan groepsbelediging, terwijl hij de zaken alleen maar benoemt zoals ze zijn. Dat kan niet en daarom zweef ik nu meer richting de PVV, vooral als steun aan Wilders. De afgelopen tijd heb ik de programma's van andere partijen gelezen, maar ik voel me toch het meeste thuis bij de PVV. Bij de VVD, waar ik op zich ook nog op zou kunnen stemmen, zie ik steeds meer haken en ogen. Ze hebben vooral de zorg de afgelopen jaren laten verslonzen. En ook bijvoorbeeld de veranderingen die er in de WW zijn doorgevoerd hebben slecht uitgepakt. Zelf heb ik altijd gewerkt, maar nu ben ik voor 59% afgekeurd en zit ik thuis. Over de werkwijze van het UWV ben ik allesbehalve enthousiast, dat was vroeger beter geregeld. Terwijl het voor nieuwkomers in ons land allemaal een gespreid bedje is. Ze spreken de taal niet eens en ze krijgen meteen een huis.'

'Misschien toch invloed'

Enrico Tempert (37), Nijverdal
Zweefde: tussen PVV, SP en D66
Nu: PVV en PvdA

'Ik was al een behoorlijk klaar met de PVV en de SP vanwege al hun leugenachtige en populistisch propaganda over Oekraïne. Maar van mij hoefde Wilders niet veroordeeld te worden om zijn minder-minder uitspraken, dat is gewoon vrijheid van meningsuiting! Dus misschien dat dit toch weer invloed heeft op m'n stemgedrag. Een andere partij die terug in beeld is: de PvdA. Omdat die verrader van een Jacques Monasch weg is. Monasch heeft in Kiev op de Maidan gestaan ten tijde van de revolutie en geroepen dat Europa Oekraïne door dik en dun zou steunen. En kijk eens wat hij nu zegt? 'We moeten het nee van het Oekraïne-referendum accepteren.' Hoe kan dat? Dat valt toch niet serieus te nemen? Nu hij uit de PvdA is ga ik deze partij opnieuw overwegen de komende tijd.'

'Laat PVV groot worden'

Ine Kreuk (65), Rotterdam  
Zweefde: tussen PVV, 50Plus en een christelijke partij  
Nu: 'Heel misschien nog Krol, maar ik denk toch PVV'

'Dat Wilders schuldig is bevonden vind ik heel kwalijk. Ik dacht toen ik het hoorde: dit zullen ze toch niet echt durven doen? Wilders heeft gewoon zijn mening gegeven. Daarnaast heeft hij ook nog eens ontzettend gelijk. Ik denk nu: laat Wilders maar zo groot mogelijk worden, zodat de mensen bang voor hem worden. Er moet namelijk echt wat gaan veranderen. Ik vond het gedoe over Zwarte Piet ook erg vervelend de afgelopen tijd. Als het zo doorgaat mogen we straks geen kerst meer vieren omdat het een christelijk feest is. Het gaat allemaal veel te ver. Hoor je mij ooit klagen over het slachtfeest of het Suikerfeest? Nee. Henk Krol blijf ik ook nog sympathiek vinden, maar die partij is te klein. Wilders kan denk ik meer bereiken.'

'CDA is afgevallen'

Jephthah Leito (21), Amstelveen
Zweefde: SGP , PVV en CDA
Nu: SGP en PVV

'Voor mij maakte de uitkomst van het minder-minder-proces niet uit. Dit is een zaak die Wilders persoonlijk aangaat en ik denk niet dat het effect zal hebben op het beleid van de PVV of de vraag waar de PVV het land wil brengen. 

Op de PVV en de SGP zou ik allebei nog steeds kunnen stemmen, maar het CDA is afgevallen. Mijn probleem met het CDA als Christelijke partij vind ik hun tegenstrijdigheid bij abortus en euthanasie. Abortus zou alleen in extreme gevallen moeten worden toestaan, omdat het leven veel waard is. Tegelijkertijd zeggen ze ook voorstander van euthanasie zijn. Omdat ze vinden dat mensen 'met waardigheid moeten kunnen sterven'. Dat klopt voor mij niet. Je moet voor al het leven knokken. En niet opgeven als je pijn hebt of het niet meer ziet zitten.'

'Wilders-proces beangstigde me'

Saskia van der Jagt (56), Utrecht
Zweefde: in het luchtledige
Nu: 'nog verder van huis'

'Die hele lijsttrekkersverkiezing van de PvdA vond ik zo kinderachtig, zo Amerikaans. Dat past toch niet bij ons! Die mannen zijn ook helemaal niet het type om met elkaar de strijd aan te gaan. Dit hele gebeuren stootte mij zo af. Daarbij leidde het erg af van de inhoud. Je zag ook de irritatie tussen Samsom en Asscher. Kom er gewoon samen uit en val de kiezer daar niet mee lastig, denk ik dan. Je wilt een partij die boven het stuurloze volk staat, niet eentje die nog allerlei zaken moet afwikkelen. Ik voel me soms als een vogel die zo graag naar het zuiden wil, naar de PvdA, maar die steeds tegenwind krijgt of de verkeerde kant op wordt gewezen. Ik zweef steeds verder van deze partij af.

Het Wilders-proces heb ik gevolgd en dat beangstigde me. Ook omdat de PVV groter wordt in de regio en actiever de gemeente in wil. Toch doet de uitkomst van dit proces er niet zoveel toe: het maakt hem sowieso een martelaar.'