U2 toont zijn vertrouwde zelf in Ziggo Dome

Daar was hij ineens weer. Bono’s alter ego MacPhisto van de fameuze Zoo TV-tournee begin jaren 90. Het duivelse figuur - toentertijd een op leeftijd geraakte glamrocker in een gouden kostuum - verscheen nu als projectie over Bono’s eigen beeltenis op een reuzenformaat LED-scherm.

Innovatief natuurlijk, maar de boodschap kwam het publiek bekend voor. Die was precies de antipool van U2’s verbroedering: ‘Zoveel bruggen hier. We moeten weer muren bouwen. Dan kunnen we de buitenlanders buiten houden. Want Europa zit vol’.

Afgelopen maand maakte Bono’s politieke vijand in Kopenhagen al een goedkeurende Hitlergroet richting de leider van extreemrechtse Zweden Democraten.

De terugkeer van het creatuur paste bij de tijdreis waarop U2 de uitverkochte Ziggo Dome vanavond meenam. Een trip, zo meldde Bono op plechtige toon, voerde van onschuld naar ervaring. Daarmee verwees hij behalve naar de twee meest recente U2-albums Songs of Innocence en Songs of Experience, ook naar de bijna 40 jaar die de loopbaan van de band inmiddels lang is.

Maar Bono zou zichzelf niet zijn als zijn nieuwste show niet ook donderend politiek was: de wereld is met al zijn ervaring zijn onschuld voor de zoveelste keer aan het verliezen.

Zo’n boodschap subtiel opdienen, past nog steeds niet bij de keuken van U2, die beelden van marcherende neonazi’s verbond met die van dobberende bootjes met vluchtelingen. Bono vervlocht ze met een pleidooi voor behoud van de Europese Unie, ondersteund door de sterke songcombinatie van het onverslijtbare Pride (In the name of love) en het nieuwe Get Out of Your Own Way, een van de sterkere liedjes van Songs of Experience.

Behalve voor dat meest recente bandalbum koos U2 ook voor extra aandacht voor Achtung Baby uit 1991. Na een tournee rondom The Joshua Tree bleef die monumentale plaat uit 1987 dit keer volledig onaangeraakt. Geen With or Without You of Where the Streets Have No Name dus dit keer.

U2 kan inmiddels prima zonder. Door songs als Even Better Than the Real Thing of City of Blinding Lights sleutelplekken op de setlijst te geven en door het niveau van visueel spektakel in een concertzaal weer een stapje hoger te tillen. Want U2 mag dan zijn gevoel voor de trends van de hitparade zijn verloren, de laatste mode qua technisch vernuft op het livepodium volgt de groep op de voet. 

Sterker: het van een loopbrug voorziene mega LED-scherm dat de Ziggo Dome in tweeën splitste was een attractie op zich. U2 maakte van het gevaarte een integraal onderdeel van de show en dat was simpelweg knap.

Zonde was daarentegen dat Bono - die eerder in Berlijn een concert afbrak met stemproblemen - vocaal in de eerste vijf songs onder de maat bleef. Hij herstelde zich echter (het kleine You’re the Best Thing About Me zong hij hakkelig, maar ontroerend) net zoals ook het concert steeds meeslepender bleek.

Het is blijft bijna ondoenlijk geen vuist in de lucht te steken bij rocker Vertigo of om niet mee te galmen bij het gedragen lijflied One.

Die laatste song diende uiteraard als toegift. Toen was Bono weer volledig bij stem, was de boodschap uitgedragen (voor de zekerheid eindigde New Year’s Day nog met de tonen van het Europese volkslied) en de zaal tot in de verste uithoek overtuigd met een gevarieerde en verrassende set.

Dat laatste was de prettigste conclusie van de avond: U2 heeft nog voldoende vuur in zich om niet te hoeven leunen op de volledige inhoud van zijn greatest hits-jukebox.