Geenstijl

Ja kom nou.

Kijk lieve kinderen. Zo ziet een minister die de Kamer een rad voor de ogen wil draaien eruit. Ollongren heeft het over van alles, maar antwoord geven op de messcherpe vragen van Dierenpoes Femke Merel van Kooten doet ze niet. Die wil namelijk weten waarom in een interne notitie van de AIVD staat dat de dienst rekening houdt met 'slechte timing (referendum nieuwe WIV)' met het naar buiten brengen van een kritisch rapport van de toezichthouder. De minister begint te wauwelen over context en dat komt mooi uit, want die context kan ze krijgen ook. Na de breek!

Bovenstaand fragmentje is namelijk geknipt uit het einde van een 55 minuten durende discussie (complete video onderaan) van kritische Kamerleden met minister Ollongren. U weet het nog wel: vlak na het referendum over de Sleepwet kwam er opeens een kritisch rapport van de toezichthouder over de AIVD uit een la vallen. Volgens minister Ollongren was de timing volkomen toevallig en was er gewoon meer tijd nodig om een en ander af te stemmen met buitenlandse veiligheidsdiensten. Tot er opeens een e-mail opdook in dit inzage-verzoek van Nieuwsuur. Daarin stond LETTERLIJK dat de minister besloten had het rapport pas na het referendum te publiceren.

Maar volgens de minister zit het allemaal anders. Iedereen leest die e-mail verkeerd en we moeten het allemaal in de context zien. Ollongren blijft beweren dat het rapport pas zo laat naar de Kamer kon, omdat zij zelf zo ontzettend hamert op transparantie. Ja, ze zegt het echt. Juist om transparant te zijn, hield de minister het rapport lange tijd geheim. Ollongren heeft op 13 maart (acht dagen vóór het referendum) besloten om het rapport in zijn geheel openbaar te maken en geen stukken te 'witten'. Dit noemt zij een 'principieel besluit'. Het leverde alleen wel het nadeel op dat al die gevoelige passages opnieuw moesten worden besproken met buitenlandse veiligheidsdiensten, waardoor het openbaar maken van het rapport langer op zich liet wachten. Witten kost tijd. Ollongren beweert dat dit haar ook geadviseerd is door de Directeur-Generaal van de AIVD. En dat klopt.

Daar staat het. Zwart op wit, geadviseerd op 8 maart, vijf dagen voor het besluit van minister Ollongren. "DGAIVD (de Directeur-Generaal van de AIVD) heeft besloten om de door BR (buitenlandse relaties, GS) gemarkeerde passages niet te witten, met name vanwege de slechte timing (referendum nieuwe WIV)." Maar hoe komt die DG er eigenlijk bij dat dat een slechte timing zou zijn? Uit de stukken blijkt dat ze bij de AIVD al op 5 december 2017 rekening hielden met de timing van het referendum.

Sterker nog: minister Ollongren beweert dat de timing van de publicatie niets te maken heeft met het referendum, maar in deze tijdlijn van 22 december 2017 staat het referendum opnieuw.

Op 9 maart, dat is 12 dagen voor het referendum, mailt een ambtenaar dat het plan is om het rapport exact op 23 maart aan de Kamer te sturen. Dat is precies binnen de wettelijke termijn van zes weken, maar wel 2 dagen na het referendum.

Dit idee om 23 maart te publiceren bestaat dus al voordat de minister op 13 maart het definitieve besluit neemt. Iemand die zo snel mogelijk een rapport wil publiceren, kan volgens ons niet twee weken van tevoren al weten dat 21 maart echt niet gaat lukken, maar 23 maart wel. Toch is dat nou juist wat de minister blijft beweren. 

De minister zegt in de beantwoording dat de Directeur-Generaal er niet over gaat wat er wel en niet wordt gewit, dat hij slechts adviseert. In de memo van 8 maart staat expliciet dat de passages niet gewit worden, juist vanwege het referendum. Wij hebben net geleerd dat witten tijd kost. Zijn wij nou gek, of besluit/adviseert de DG hier gewoon om de stukken openbaar te maken zodat publicatie van het rapport na het referendum valt? Het lijkt er verdomd veel op. En dat vraagt Femke Merel in het fragment bovenaan dit topic dan ook keurig aan de minister. En ze krijgt daar GEEN ANTWOORD op. De minister heeft op 13 maart besloten om de passages niet te witten. Dat kwam mooi uit. Dan kon het rapport ná het referendum naar de Kamer. En zo geschiedde.

Nog niet genoeg? Bekijk HIERRR de totale 3 uur Algemeen Overleg, inclusief de inbreng van de Kamerleden.