Vrachtwagens testen rijden in treintjes

Op een aantal snelwegen in Nederland en de randweg van Helmond wordt deze week geoefend met 'platooning'. Dat is een techniek waarbij vrachtwagens geautomatiseerd kort achter elkaar rijden. De voordelen: minder oponthoud voor het overige verkeer en minder uitstoot door onnodig afremmen.

Deze methode wordt al jaren op kleine schaal getest. Nu doen voor het eerst 250 vrachtwagens, met hun normale lading aan boord, mee aan een proef. Door middel van adaptive cruise control rijden ze in een treintje van drie achter elkaar. Daarnaast wordt in meerdere plaatsen getest hoe slimme stoplichten met de keten vrachtwagens kunnen omgaan.

De eerste reacties zijn positief, zegt projectleider Michiel Jak, maar zeker op drukke snelwegen met veel invoegend verkeer is het ook een uitdaging gebleken. "Met name op lange ritten zag je dat het moeilijk was om iedereen bij elkaar te houden, ook omdat er veel verkeer tussen ging rijden. Dan raak je elkaar kwijt, verlies je een verbinding en moet je opnieuw een platoon vormen." Over het algemeen ging het goed, benadrukt hij.

Zwerm

Er zijn veel data verzameld. De vraag blijft hoe groot het effect is als er veel meer vrachtwagens aan elkaar gekoppeld worden. Het idee is uiteindelijk dat de vrachtwagens "zich veel meer als een zwerm over de snelweg bewegen".

Ook op deze kleine schaal komen veel praktische vragen aan het licht, zegt Jak. Bijvoorbeeld hoe je 's ochtends met de verschillende vrachtwagens tegelijkertijd vertrekt. "Het is heel complex om bij een normale logistieke operatie ervoor te zorgen dat je groepjes vrachtwagens gaat plannen. Geen losse vrachtwagen, maar twee, of drie. Chauffeurs moeten even op elkaar wachten en met elkaar gaan rijden. Vervolgens moet je bepalen: wie rijdt er voorop?"

Uit elkaar bij een oprit

In de toekomst moeten treintjes van vrachtwagens ook kunnen 'praten' met de weg, vertelt Jak. "Het mooie is dat een op- of afrit dan een signaal zal sturen naar het konvooi, dat regelt dat de afstand tussen de vrachtwagens groter wordt. Voorbij de afrit gaan ze weer dichter bij elkaar rijden."

Aan de proef doen veel verschillende partijen mee, van bedrijven als Albert Heijn en het Havenbedrijf Rotterdam tot de provincies Utrecht en Noord-Brabant, kennisinstituut TNO en diverse transportbedrijven.

Directeur Karel van Rooij van vervoerder Van den Broek Logistics is enthousiast. Zijn bedrijf doet deze week mee aan de proef op de ring van Helmond. Daar zijn al enige tijd slimme stoplichten geïnstalleerd die vrachtwagens voorrang geven, zodat ze minder vaak hoeven te remmen. Die stoplichten zijn nu aangepast, zodat de reeks van vrachtwagens niet wordt onderbroken door een rood stoplicht. "De ervaringen zijn supergoed, het is heel goed gegaan en geeft een meerwaarde aan de oplossingen die we al hebben."

Hij zegt dat het vooral handig is dat chauffeurs bijvoorbeeld kunnen zien hoelang een stoplicht nog op groen staat. "Als je met vrachtwagen van 40 of 60 ton stil komt te staan, is dat een behoorlijke milieubelasting. Als je de wagen kunt laten uitrollen is de milieubelasting een stuk minder. Als je ziet dat het stoplicht nog maar 1 seconde op groen staat, kun je tijdig anticiperen."

Van Rooij pleit ervoor dat de slimme verkeerslichten landelijk worden ingevoerd, iets wat ook op de agenda staat. Wel zegt hij dat het belangrijk is dat alle verschillende slimme technieken uiteindelijk in de boordcomputer van de truck terechtkomen, zodat er uniformiteit is. "En er niet allerlei verschillende units en schermen in de cabine hoeven te worden geïnstalleerd."

Al die verschillende schermen kunnen afleiden, zegt organisator Jak, die erkent dat het voor sommige chauffeurs nog wennen was. "Er waren ook chauffeurs bij die horendol werden van het systeem. De een vond het fantastisch, de ander moest er echt aan wennen en ging bijvoorbeeld exact de aanbevolen snelheid rijden. Gelukkig dat we het ook zien, want nu kunnen we leren wat een chauffeur nodig heeft."