Actieplan voor groenere luchtvaart in Nederland ‘dweilen met de kraan nog verder open’
Twintig bedrijven en organisaties uit de luchtvaart- en transportsector hebben dinsdag op Schiphol een actieplan gepresenteerd voor de vergroening van de luchtvaart. Uitgangspunt is een reductie van de uitstoot van CO2 in 2030 met 35 procent. Op papier een mooi streven, maar critici hebben er het nodige op aan te merken.
Schiphol, KLM, andere luchtvaartmaatschappijen, het werkgeversverbond VNO-NCW, de Nederlandse Spoorwegen en TU Delft denken dit doel te bereiken met een reeks maatregelen op zeven terreinen. Die lopen uiteen van zuinigere vliegtuigen tot slimmere manieren om passagiers zo milieuvriendelijk mogelijk op tijd in het vliegtuig te krijgen. Het gaat voor een groot deel om ingrepen die al in gang zijn gezet en plannen en voornemens die eerder zijn geopperd.
Dat is niet het voornaamste bezwaar dat de milieubeweging en GroenLinks tegen het actieplan hebben. ‘Dit plan gaat nog steeds uit van een flinke groei, met minstens 100 duizend vliegbewegingen’, zegt GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kröger. ‘Ze kopen een dweil en zetten de kraan nog verder open.’
Op een persbijeenkomst op Schiphol liet KLM-topman Pieter Elbers opnieuw weten niet te piekeren over een stop op de groei van het vliegverkeer. ‘We gaan niet terug naar de tijd van de paardentram.’ Uit de voetnoten blijkt dat het actieplan is gebouwd op een scenario waarin de luchtvaart fors groeit tot 2030. Die groei valt af te lezen aan het verwachte kerosinegebruik: 5,5 miljoen ton in 2030, tegen 4,01 miljoen nu. Wel maakt biobrandstof een groter deel uit van de brandstof die vliegtuigen over twaalf jaar zullen tanken.
Biobrandstof
Elbers moest erkennen dat de ontwikkeling van biobrandstof nog langzaam verloopt. KLM vliegt als enige luchtvaartmaatschappij ter wereld met toestellen op verwerkt frituurvet – een keer per week. De 1,6 miljoen liter biobrandstof die KLM vorig jaar inzette, vormt slechts 0,04 procent van het totale aantal liters kerosine dat werd verbruikt. Doel volgens het actieplan is 14 procent duurzame brandstof.
Het grote probleem is het beperkte aanbod op dit moment. Elbers zei best wel een fabriek voor biobrandstof te willen bouwen. Daar is 250 miljoen tot een miljard voor nodig. ‘Maar alleen als de overheid ophoudt toeslag op toeslag op toeslag op een ticket te stapelen’. Zijn bezwaar geldt onder meer de vliegtaks die het kabinet eenzijdig wil invoeren in 2021, als een internationale aanpak uitblijft. Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat weigerde toezeggingen te doen. ‘Lees het regeerakkoord. Daar houden we ons aan.’
Een belangrijker punt van kritiek is dat de Nederlandse luchtvaart voor de gedroomde beperking van de CO2-uitstoot zeer afhankelijk is van wat er buiten de landsgrenzen wordt bekokstoofd. Voor een efficiënter gebruik van het luchtruim, zoals het actieplan wil, moeten afspraken in Europees verband worden gemaakt. Voor schonere en stillere vliegtuigen moet de luchtvaart in Toulouse zijn, waar Airbus is gevestigd, of bij Boeing in Seattle. Van ‘groenere’ vliegtuigen hangt het grootste deel van de vermindering af van de CO2-uitstoot die de luchtvaart voor ogen heeft: 2,6 miljoen ton van de 6 miljoen ton minder in 2030.