Turkije zegt geen sorry, maar het is wel weer vrienden met Nederland

Nederland en Turkije hebben de strijdbijl begraven, aldus Stef Blok en Mevlut Cavusoglu. “Er zijn heftige dingen gebeurd, maar het heeft geen zin daarin te blijven hangen”, zei Blok. “We hebben onze les geleerd”, reflecteerde minister Cavusoglu op de eerdere diplomatieke spanningen tussen beide landen. Gezamenlijke belangen staan nu voorop. Samenwerking wordt geïntensiveerd op het gebied van terrorismebestrijding, economie, handel en migratie.

Het was Cavusoglu die in het voorjaar van 2017 niet welkom was in Nederland om campagne te voeren voor het Turkse referendum over de grondwetswijziging die president Erdogan meer macht geeft. De Turkse minister van familiezaken Fatma Kaya kwam alsnog naar Nederland, maar werd de toegang ontzegd in Rotterdam; ze moest terug naar Duitsland. Turkije eiste excuses van Nederland en Erdogan haalde meerdere malen uit naar ‘fascistisch Nederland’. Daarvoor moest Turkije spijt betuigen, eiste premier Rutte.

De relatie bereikte een dieptepunt toen het Nederlandse kabinet besloot om Kees van Rij in februari dit jaar officieel terug te trekken als ambassadeur. Maandenlang is er op ambtelijk niveau overlegd en in juli besloten Turkije en Nederland weer ambassadeurs aan te stellen. De diplomatieke relatie was daarmee officieel hersteld. Het tweedaagse bezoek van minister Blok aan Turkije is daar de bezegeling van. 

Vriendelijk volk

Excuses kwamen er overigens nooit en zijn ook nu niet gemaakt. Tijdens de persconferentie reageerde Cavusoglu gepikeerd op de vraag van een NOS-journalist. Die wilde weten of hij nog steeds achter de uitspraak staat dat het Nederlandse volk en de Nederlandse regering ‘nazi-overblijfselen’ zijn. “Noch ik, noch de president hebben het Nederlandse volk beschuldigd. Het Nederlandse volk is een vriendelijk volk. Wat er voorviel deed ons denken aan wat er gebeurde in de nazitijd.”

Positieve agenda of niet, hete hangijzers blijven. Zo zitten er Turkse Nederlanders vast in Turkije. Voor zover bekend twee in de gevangenis en twaalf personen die niet mogen uitreizen. Blok heeft deze kwestie aangekaart bij zijn Turkse collega. “Ik heb aandacht gevraagd voor hun positie en voor een eerlijke rechtsgang.” 

Ook besprak Blok het plan om Turkse weekendscholen te openen in Nederland. Die moeten ‘absoluut transparant’ zijn, aldus Blok. Leermiddelen moeten openbaar zijn en de scholen moeten openstaan voor geïnteresseerden, zodat de Nederlandse samenleving kan zien wat voor onderwijs er wordt gegeven, benadrukt de minister.

De toenadering is voor Turkije vanuit economisch oogpunt heel welkom. De Turkse lira bereikte deze zomer een dieptepunt. President Erdogan reisde daarom vorige week af naar Duitsland, om ook daar de diplomatieke banden te herstellen.

Lees ook: 

Yusuf Altuntas vertelt waarom Nederland de Turkse weekendscholen aan zichzelf heeft te wijten

Nederlandse Turken krijgen al decennia lessen in de moskee, op internaten en in zomerkampen. Een nieuw Turks plan om in Nederland weekendscholen te starten, is slechts het jongste initiatief in een lange reeks.