Sigrid Kaag: stilzwijgen over populisme is gevaarlijk

Er heerst in Nederland een ‘donkere en dreigende stilte’ als het gaat over het opkomend populisme en de bedreigingen daarvan voor de democratische rechtsstaat. Dat vindt D66-minister Sigrid Kaag voor buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking. Politiek en samenleving moeten volgens haar duidelijker weerwoord geven op ‘het kabaal van de stem van de angst’.

In de Abel Herzberglezing, vandaag gehouden in Amsterdam, zegt de minister dat ook in Nederland de democratische waarden worden bedreigd. Mensenrechten en internationale samenwerking staan wereldwijd onder druk. Kaag noemt het “onverteerbaar dat delen van de samenleving vatbaar zijn voor halve waarheden, manipulatie, fake news, die de internationale orde typeert als ‘cultuur-marxistisch project”.

Voorschot

Als een van de bekendste ministers van dit kabinet en als belangrijke naam binnen haar partij D66, neemt Kaag met deze uitspraken een voorschot op de Europese verkiezingen in mei 2019. Ze noemt zichzelf iemand die ‘onbeschroomd gelooft’ in internationale samenwerking, de rechtsstaat en de Europese Unie.

Zonder de PVV en Forum voor Democratie bij naam te noemen, kritiseert de minister daarbij de ideeën van Geert Wilders en Thierry Baudet. Die ideeën krijgen te weinig repliek, vindt Kaag. “Er heerst een bepaalde stilte in de samenleving, in de politiek. De stilte van wel horen wat er geroepen wordt, maar het er niet over hebben, en er ook niet echt iets aan doen”, aldus Kaag. De Herzberglezing wordt jaarlijks georganiseerd door debatcentrum de Rode Hoed en Trouw.

Kaag verwijst onder andere naar plannen om de koran te verbieden, of de bouw van nieuwe moskeeën, zoals de PVV onlangs voorstelde. Ook waarschuwt de D66-minister dat “mensen worden verleid met een bedrieglijke notie van een romantisch 19de-eeuwse nationalisme”. Dat is een openlijke hint naar Forum voor Democratie. De minister ziet ook buiten de politiek een stilte die haar niet bevalt. Van cabaretiers die bepaalde grappen niet durven maken uit angst voor bedreiging, tot mensen die niet durven protesteren tegen racistische opmerkingen.

Identiteit

“Deze stilte draagt een sluipend gevaar in zich; dit bedreigt onze waarden en uiteindelijk ons allemaal”, aldus Kaag. Zij vindt dat het debat over identiteit in Nederland te somber en de negatief is. “Het is ieders recht je eigen identiteit te bepalen”.

Sigrid Kaag zegt in de Abel Herzberglezing dat zij mede terug is gekeerd naar Nederland om zich uit te spreken. “Om te kunnen zeggen: wees niet stil, we zijn met velen”. De D66-minister werkte jarenlang als topdiplomaat voor de Verenigde Naties.

Lees ook:

De complete tekst van de Abel Herzberglezing

Samenleven is niet alleen samen praten maar vooral ook samen dóen. Dat zei Sigrid Kaag zondag in de 29ste Abel Herzberglezing. De volledige lezing is hier terug te lezen.

Sigrid Kaag was VN-gezant in Libanon, maar koos voor de Nederlandse politiek: 'Het is bijna als een amputatie'

Midden-Oostenkenner en diplomaat Sigrid Kaag had een topfunctie bij de Verenigde Naties, maar liet die van de ene op de andere dag uit haar handen vallen. Ze koos voor de Nederlandse politiek.