Harde conclusies ontbreken in Klimaatakkoord, Wiebes moet weer aan het werk

Na drie maanden werk presenteren twee onderzoeksinstituten vandaag 240 pagina's met uiteenzettingen over het voorlopige Klimaatakkoord. De uitnodiging is veelzeggend: het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) hebben het daarin niet meer over een 'doorrekening', maar over een 'analyse'. Veel plannen waren te vaag om te becijferen.

Klimaattafels

Het CPB berekende de financiële haalbaarheid van het in juli gepresenteerde 'Klimaatakkoord op hoofdlijnen', het PBL de effectiviteit. Maar de plannen van de vijf 'klimaattafels' voor de sectoren industrie, mobiliteit, landbouw, wonen en elektriciteit, waren veelal schetsmatig. Een enkele tafel, zoals die voor de bebouwde omgeving, was wel vrij concreet. Maar omdat de plannen van alle klimaattafels samenhangen, was het lastig om de effecten voor wonen alleen te berekenen. Daarom zullen de planbureaus vandaag vooral beleidssuggesties- en aanbevelingen doen.

Door het uitblijven van harde conclusies, zetten de planbureaus minister Eric Wiebes van economische zaken en klimaat weer aan het werk. Hij had het liefst vandaag al gereageerd op de plannen, waarna de klimaattafels na een Kamerdebat weer verder hadden kunnen onderhandelen over een definitief akkoord. Nu Wiebes meer plannen moet toelichten, wordt zijn reactie op zijn vroegst volgende week verwacht.

Vrijblijvendheid

Ondertussen klinkt ook vanaf de tafels kritiek. Werkgeversorganisatie VNO-NCW vindt dat het akkoord "te veel op tonnen CO2 jaagt". Door vooral te focussen op vermindering van de CO2-uitstoot, voert Nederland geen fundamentele veranderingen door, zei werkgeversvoorzitter Hans de Boer deze week in NRC Handelsblad. Als Nederland vooroploopt met CO2-reductie, zullen bedrijven naar het buitenland vertrekken, vrezen de werkgevers. De bouw en vertegenwoordigers van de woningmarkt vinden het juist niet snel genoeg gaan.

Daarmee wreekt zich de vrijblijvendheid van het voorlopige akkoord. Alle tafels hebben zich gecommitteerd aan 49 procent minder CO2-uitstoot in 2030 en 95 procent in 2050, maar de vraag is steeds geweest wie dat betaalt.

Daar is de politiek ook nog lang niet over uit. Een breed verbond van coalitiepartijen VVD, CDA, D66, ChristenUnie en oppositiepartijen GroenLinks, SP en PvdA committeerden zich in de Klimaatwet aan de CO2-doelen, maar over de invulling daarvan - het Klimaatakkoord - zijn ze het allesbehalve eens.

De SP hamert op 'klimaatrechtvaardigheid': de plannen mogen geen kloof veroorzaken tussen een 'eco-elite' en een klasse van achterblijvers. Tijdens de Algemene Beschouwingen van vorige week uitte CDA-leider Sybrand Buma vergelijkbare zorgen. VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff wil niet nu 'als een malle' geld uitgeven aan klimaatplannen, als toekomstige innovaties dit misschien veel makkelijker maken.

Coalitiepartners D66 en ChristenUnie willen juist meer ambitie van het kabinet.

Lees ook:

Wie krijgt straks de rekening van het Klimaatakkoord?

Voorzitter Ed Nijpels presenteerde de contouren van een Klimaatakkoord. Wat kosten alle milieuplannen? En wie betaalt? Het komende half jaar gaat het getouwtrek hierover door.

Een groene toekomst is er alleen voor de rijken: de eco-elite

De verduurzaming van Nederland leidt tot een nog ongelijkere verdeling van schone en leefbare ruimte, zegt sociaal wetenschapper Shivant Jhagroe. De eco-elite verschuilt zich in lommerrijke wijken, de grijze rest is voor de armen.