Dit is waarom je spookgeluiden hoort na gehoorschade
VideoMuzikale hallucinatie kom regelmatig voor bij slechthorenden. Volgens arts-onderzoeker Mascha Linszen (Universiteit Utrecht) is er een verband tussen gehoorverlies en het hebben van hallucinaties.
Een harde piep of vervelende ruis horen is een bekend en ontzettend vervelend probleem van mensen met gehoorschade. Waarschijnlijk net zo irritant is het continu aanhoren van fluisterende stemmen of een volkslied dat zich de hele dag op de achtergrond in je hoofd afspeelt. Hoewel minder bekend dan de piep of de ruis, komt dit ook regelmatig voor bij slechthorenden. Het horen van zulk soort betekenisvolle geluiden zonder bron van buitenaf, staat ook wel bekend als een muzikale hallucinatie.
Compenseren
Hoewel onderzoek hiernaar nog in de kinderschoenen staat, denken wetenschappers dat deze hallucinaties ontstaan doordat de hersenen graag willen compenseren voor de geluiden die ze nu missen.
De hersenen spelen een heel actieve rol bij de waarneming en zijn gemaakt om een continue stroom aan informatie te verwerken. Fluitende vogels, voorbijfietsende kinderen, het voelen van regen; de hele dag door pikken jouw hersenen signalen op uit de omgeving. Maar zodra deze informatie niet meer binnenkomt – zoals wanneer je slechter gaat horen – willen je hersenen dit oplossen door zelf informatie aan te vullen. Dit proces heet deafferentiatie en houdt dus in dat je hersenen zelf op zoek gaan naar de missende signalen in de rest van het brein. Het hersengebied voor geluid kan dit doen door te gaan graven in het geheugen naar muziek.
Experiment
Een bekend voorbeeld is dat van een gepensioneerde componist die in het verzorgingstehuis op zoek ging naar het orkest dat continu een muziekstuk speelde dat hij zelf had geschreven. Hoewel deze geluiden levensecht klinken, wist de componist dat hij dit muziekstuk nooit gedeeld had met de buitenwereld en dat deze waarneming dus niet helemaal klopte. Een vergelijkbare situatie vind je ook terug bij het syndroom van Bonnet, waar slechtziende mensen juist last krijgen van visuele hallucinaties en ineens rare dingen kunnen gaan zien. Maar ook fantoompijn is een goed voorbeeld van hallucinaties die voortkomen uit het gemis van zintuiglijke informatie.
In de jaren ’50 werd er veel geëxperimenteerd met het afsluiten van de zintuigen. Mensen werden dagenlang opgesloten in een donkere ruimte, waar ze niks konden zien, horen of voelen. Behoorlijk onethisch en nu niet meer denkbaar. Maar vrijwel alle proefpersonen die in deze ruimte werden opgesloten gingen uiteindelijk hallucineren – van lichtflitsen tot aan het horen van stemmen en het zien van een grote fanfare met kleurrijke parasols.
Hallucinaties
Tegenwoordig wordt er gelukkig iets vriendelijker onderzoek gedaan en ook daaruit blijkt dat hoe ernstiger de gehoorbeschadiging is, hoe vaker deze persoon kampt met het hebben van hallucinaties. Andersom zijn er ook voorbeelden te vinden van mensen die jarenlang last hebben gehad van hallucinaties en hier juist vanaf zijn gekomen door het krijgen van een gehoorimplantaat. Voor de wetenschap is dit ontzettend waardevolle kennis om verder te onderzoeken.
Er zijn dus zeker aanknopingspunten waar Mascha graag mee aan de slag gaat in verder onderzoek. Voor nu is haar advies dan ook: doe vooral die oordoppen in als je dit weekend weer eens naar een technofeestje of concert gaat, want voor je het weet zit je voor de rest van je leven vast aan een eeuwigdurend zingend mannenkoor.
Dit is een wekelijkse bijdrage van de Universiteit van Nederland.
De Universiteit van Nederland heeft vanaf nu ook een podcast. Vind ze terug op Spotify (http://bit.do/UvNL-Spotify) en iTunes (http://bit.do/UvNL-iTunes).
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Schoonmaaktip
Lenteschoonmaak voor je tuinset: dit sopje gebruik je het beste om weervlekken uit je kussens te krijgen
-
VIDEO
Zo staat de ambulance nóg sneller bij jou op de stoep
Elke seconde telt, zeker bij de ambulance. Gelukkig gaat het in Nederland meestal goed. Toch komen niet alle ambulances op tijd. Daarom heeft wiskundige Rob van der Mei (Vrije Universiteit Amsterdam) een model ontwikkeld om de aanrijtijd van ambulances te beperken. -
PREMIUM
Dit gebeurt er in je hersenen als je chocolade eet
Chips, koekjes of een reep chocolade, ieder heeft zijn eigen guilty pleasure. Proberen gezonder te eten kan lastig zijn als je blijft hunkeren naar zoet. Kun je verslaafd raken aan chocolade en andere zoetigheid? Twee onderzoekers leggen uit waarom we chocolade zo onweerstaanbaar vinden en wat chocolade eten doet met onze hersenen. -
PREMIUM
Luisteren naar de schildpad en de vleermuis: bioakoestiek onthult een wereld van geluid
Dankzij baanbrekende technologieën kunnen we al communiceren met dieren, met bijvoorbeeld walvissen en olifanten. Maar uit onderzoek blijkt ook dat planten geluid produceren. ,,Ons wacht een wereld vol wonderen.‘’ -
PREMIUMUniversiteit van NL
Een powernap maakt je creatiever: ‘Brein stapt makkelijker van denkpatronen af’
Thomas Edison, uitvinder van de gloeilamp, was er heilig van overtuigd: een hazenslaapje maakt je creatiever. Wanneer hij een probleem niet opgelost kreeg, deed hij een licht dutje in zijn luie stoel met een ijzeren balletje in zijn hand. Zodra hij in zijn diepere slaap terechtkwam, viel de bal vanzelf uit zijn hand en schrok hij wakker van het geluid. De uitvinder zweerde bij het effect van zulke ‘powernaps’, en uit onderzoek blijkt dat hij al die tijd gelijk had.
-
PREMIUMProefpanel
Getest: tompoucen uit de supermarkt, deze moet je niét eten: ‘Het deeg is taai en de vulling lijkt op vla’
-
-
-
Video
Vreemd vlekje? Deze app verslaat de huisarts in zijn diagnose
Hoe kun je zonder medische kennis een diagnose bij jezelf stellen? Stel, je hebt een raar vlekje op je gezicht dat daar eerder niet zat. Ga je hiermee naar de dokter of stel je gewoon simpel je eigen diagnose met behulp van je telefoon? Chris Snijders (TU Eindhoven) is besliskundige en heeft totaal geen achtergrond in de medische wereld. Toch is hij nu degene die modellen ontwikkelt om zelf een diagnose te kunnen stellen. -
PREMIUM
Minuscule robot kan patiënt straks afhelpen van bloedprop
Millirobots zwemmen door bloedvaten om stolsels te verwijderen of gericht medicijnen te bezorgen. Een prestatie van de Universiteit Twente, nu nog een proef, die door vaatchirurgen met applaus wordt ontvangen.
-
PREMIUMStappenplan
Meeste huizenbezitters hebben voldoende spaargeld om huis te verduurzamen, maar hoe pak je dat aan?
-
Stenen muur in Oostzee ontdekt: mogelijk een van de oudste megabouwwerken op aarde
Onderzoekers hebben een duizenden jaren oud, prehistorisch bouwwerk ontdekt in de Oostzee. De stenen muur, met een lengte van bijna een kilometer, is mogelijk een van de oudste door mensen gemaakte structuren op aarde. Het is bovendien een van de grootste bouwwerken uit het stenen tijdperk in Europa. -
-
Nederland uitvindland: als het gaat om medische technologie passeren we zelfs grootmachten als China