Direct naar artikelinhoud

Trump knijpt Iran de keel dicht door het afsnijden van de olie-export

De Iraanse president Hassan Rohani.Beeld AP

Door de harde taal van Trump komt Iran nog meer alleen te staan. Gevreesd wordt voor de gevolgen. 

Iran krijgt te maken met ‘strengere sancties dan ooit’, zei Donald Trump woensdag in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties in New York. De Amerikaanse president lijdt aan ‘zwakte van het verstand’, vertelde zijn Iraanse collega Hassan Rohani eerder in de Algemene Vergadering. President Trump snapt niks van een ‘complexe en onderling verbonden wereld’.

Trump knijpt Iran de keel dicht door de sancties en vooral door het afsnijden van de olie-export
Michael Hirsch, buitenlandexpert

De woorden die de twee presidenten uitwisselen zijn groot, de gevolgen van hun ruzie kunnen nog groter zijn, voor het Midden-Oosten en voor de wereldhandel. De Verenigde Staten hebben het nucleaire akkoord, waar Trumps voorganger Obama zijn handtekening onder zette, opgezegd en sancties afgekondigd tegen Iran en iedereen die zaken doet met dat land.

Lange-termijnstrategie

De Europese Unie probeert ondertussen het nucleaire akkoord overeind te houden, door bedrijven te dwingen geen gehoor te geven aan de Amerikaanse sancties en door overleg met Rusland en China, die ook achter de overeenkomst staan. De Franse president Emmanuel Macron riep in de Veiligheidsraad op tot een lange-termijnstrategie voor Iran. Maar het is de vraag of die er komt.

Trump knijpt Iran de keel dicht door de sancties en vooral door het afsnijden van de olie-export, schrijft buitenlandexpert Michael Hirsh op de website Foreign Policy.

Veel Europese bedrijven hebben zich al teruggetrokken, uit angst voor de Amerikaanse sancties, anderen gaan dat doen. Het Deense bedrijf A.P. Moller-Maersk is van plan om te stoppen met het verschepen van Iraanse olie.

Dat de Europeanen dachten dat ze het konden redden was een waandenkbeeld
Matthew Kroenig, expert het gebied van sancties

Waandenkbeeld

De keuze om zaken te doen met de VS óf met Iran ‘is helemaal geen keuze’, zegt Matthew Kroenig, expert op het gebied van sancties aan Georgetown University, tegen Foreign Policy. “Het nucleaire akkoord met Iran was dood zodra de Verenigde Staten aankondigden dat ze zich terugtrokken. Dat de Europeanen dachten dat ze het konden redden was een waandenkbeeld.”

Trump maakte in de Veiligheidsraad nog eens duidelijk dat de VS niet zullen tolereren dat andere landen de sancties ontwijken, zoals de EU van plan is. De gevolgen voor landen die dat toch doen, zullen ‘verschrikkelijk’ zijn.

China, Turkije en enkele anderen landen blijven voorlopig Iraanse olie kopen en daarmee houden ze de inkomsten van dat land enigszins op de been. Maar één voor één dreigen de overgebleven handelspartners van Iran af te vallen. Ook India neigt er nu naar om olie-import uit Iran helemaal te staken, na eerdere geluiden dat dit juist niet zou gaan gebeuren.

Meer pompen

Iran waarschuwt voor hogere olieprijzen als gevolg van de Amerikaanse sancties. Opvallend genoeg deed ook Trump dat in zijn toespraak bij de VN. Hij riep de organisatie van olie-exporterende landen Opec op om meer op te pompen.

Saudi-Arabië, bondgenoot van de VS en grote vijand van Iran, is het belangrijkste Opec-lid. De Verenigde Staten zelf hebben, als grote energieproducent, weinig last van hogere olieprijzen.

Zo heeft Trump voorlopig alle troeven in handen. Iran komt alleen te staan en kan minder oliedollars binnenhalen. Gevolg zal zijn, vrezen Hirsh en andere experts, dat Teheran het nucleaire programma weer zal oppakken.

Er zijn al geluiden dat inspecteurs van de nucleaire waakhond IAEA niet meer de volledige toegang krijgen die zij nodig hebben om de afspraken te controleren.

Trump zal ‘nooit accepteren’ dat Iran een kernwapen ontwikkelt, herhaalde hij in de Veiligheidsraad. Zo drijven Washington en Teheran hun conflict verder op de spits.

Lees ook:

Trump bedreigt Iran in harde woorden

De spanning tussen de Verenigde Staten en Iran loopt op, na heftige woordenwisselingen tussen de leiders van de twee landen. Vooral de Amerikaanse president Donald Trump haalde zwaar verbaal geschut tevoorschijn.