Het Rosenstein-lek verdeelt conservatief Amerika

Politiek Washington hield dit weekeinde de adem in, nadat The New York Times had onthuld dat Donald Trumps onderminister van justitie, Rod Rosenstein, had voorgesteld gesprekken met de president op te nemen, om zo zijn incompetentie te bewijzen.

Zou de president hem op staande voet ontslaan? En zou hij daarmee een politieke overwinning boeken, of juist zijn eigen glazen ingooien, kort voor de Congresverkiezingen? Was dat misschien juist de bedoeling van degenen die de informatie lekten?

Zondagavond had Rosenstein zijn baan nog gewoon. Dus was hij ook nog steeds de hoogste toezichthouder op het onderzoek van speciaal aanklager Robert Mueller naar de Russische bemoeienis met de  presidentsverkiezingen en Trumps mogelijke rol daarin. De president had er zelfs nog geen tweet aan gewijd.

Subtiele ontkenning

Toch loog de onthulling er niet om. Rosenstein zou in 2017, kort nadat Trump FBI-directeur James Comey had ontslagen, kennelijk om het Rusland-onderzoek naar zijn hand te zetten, hebben geopperd dat het tijd werd om officieel vast te stellen dat de president zijn taak niet aankon, volgens de procedure die de Grondwet daarvoor biedt. Om daar informatie voor te verzamelen, was hij bereid naar afspraken met de president een opnameapparaat mee te smokkelen.

Allemaal niet waar, verklaarde ­Rosenstein na de publicatie vrijdag in The New York Times. Maar het was een subtiele ontkenning. Hij had het opnemen van de gesprekken ‘niet ­nagestreefd’. En over het incompetent verklaren sprak hij in de tegenwoordige tijd: “Op basis van mijn persoonlijke betrekkingen met de president zie ik geen basis voor het inroepen van het 25ste amendement.” Een anonieme woordvoerder van het ­ministerie van justitie vertelde de media dat Rosenstein de opmerking over het opnemen van gesprekken sarcastisch had bedoeld.

Prominente aanhangers van Trump, zowel in het Congres als in de media, hebben het al langer op Rosenstein voorzien. Maar op de laatste onthullingen reageerden ze verdeeld. Van de twee commentatoren op de rechtse tv-zender Fox News, waar de president zich vaak door laat beïnvloeden, zei Jeanine Pirro dat Trump de onderminister onmiddellijk moet ontslaan, maar waarschuwde Sean Hannity juist dat hij dat onder geen beding moet doen. “De president moet ­weten dat dit een valstrik is.”

Afzettingsprocedure

Dat is ook het advies dat Trumps medewerkers hem binnenskamers ­geven, zo weten Amerikaanse media te melden. Door Rosenstein te ontslaan, zou de verdenking dat Trump het Rusland-onderzoek bewust frustreert, alleen maar groter worden. Het zou nog meer kiezers kunnen motiveren in november voor een Democraat te stemmen, in de hoop dat die partij volgend jaar een afzettingsprocedure begint.

Maar het is ook mogelijk dat het lek afkomstig is van bronnen op het ministerie van justitie of in het Congres die Rosenstein kwijt willen. Een mogelijk motief is persoonlijke rancune: de uitspraken van Rosenstein over het afluisteren en afzetten van de ­president komen deels uit aantekeningen van de gewezen onderdirecteur van de FBI, Andrew McCabe, die in maart is ontslagen. Maar die ­ontkent dat hij de bron is, en het ligt niet voor de hand dat hij iets zou doen dat het Rusland-onderzoek zou schaden.

Een andere theorie is dat het lek ­afkomstig is van Republikeinse Congresleden die Rosenstein al maanden onder druk zetten om documenten over het Rusland-onderzoek ter ­beschikking te stellen. Ze hopen daarin bewijzen te vinden voor hun stelling dat het onderzoek vanaf het ­begin bedoeld was om de legitimiteit van Trumps verkiezing tot president aan te vechten. Een van die afgevaardigden, Mark Meadows, zei zaterdag dat Rosenstein deze week nog onder ede gehoord moet worden over wat hij nu echt bedoelde met zijn opmerkingen over Trump.

Lees meer in het Trouw-dossier over Donald Trump.

Lees ook: 

Wie is de mol in het Witte Huis?

Medewerkers van Trump werken hem expres tegen. Hoogverraad? Of zijn dit patriotten die de president behoeden voor miskleunen?