Het azc in Ter Apel oogt normaal als een gesloten vesting. Niet voor alle 1500 asielzoekers die er momenteel verblijven, maar voor de autochtone bevolking. Zonder pasje kom je niet naar binnen. Maar op de open dag is de slagboom gewoon open. Met een oranje polsbandje om mag je vrij rondlopen over het terrein.

Het oogt op het eerste gezicht als een hagelnieuwe buitenwijk met bakstenen rijtjeswoningen en zonnepanelen op het dak. Het duurt even voordat je beseft wat er anders is: de tuintjes en auto’s ontbreken. Het is er daardoor wat kaler en steniger.

Drukte van belang

‘s Middags is het een drukte van belang. ,,Ik woon in de buurt en ben nog nooit binnen geweest’’, zegt Tom. ,,Het is leuk hier wat rond te huppelen. Maar ik zou graag met wat meer mensen willen praten.’’

Niets staat hem in de weg. Asielzoekers die je aanspreekt willen best wat zeggen. De 48-jarige Hassan zit vijf maanden in Ter Apel, samen met zeven familieleden. Ze krijgen geen verblijfsvergunning. ,,Ik ben geboren in Palestina, heb een Egyptisch paspoort en moest vertrekken uit Dubai. We zijn statenloos. Waar moeten we heen?’’

Een oude reflex

De asielzoekers die je aanschiet zijn een en al lof over Nederland, Ter Apel en het azc. ,,Een eerlijk land, aardige mensen en uitstekende voorzieningen’’, zegt Mirsad (29) uit Bosnië. Hij heeft een jaar als zwerver onder bruggen in Amsterdam geleefd en verblijft sinds vijf dagen in het azc. Het enige dat hem hier niet bevalt zijn sommige andere asielzoekers. ,,De meesten komen uit landen waar niets aan de hand is. Waarom komen ze hier?’’ Als de verslaggever verder wil lopen krijgt hij nog gauw een bedelende hand toegestoken. Een oude reflex.

Op de toegangsdeur van de Interschool staat het woordje ‘welkom’ in diverse talen. Directeur Anita Klompsma-Balk leidt de bezoekers zelf rond. Ze begroet elk jaar zo’n 450 kinderen die gemiddeld drie weken blijven. ,,We proberen alles hier positief te benaderen: zeg niet dat je niet mag rennen, maar dat je moet lopen.’’

Syrische en Eritrese hapjes

Verderop in het dorp staan kraampjes met slingers en luchtballonnen. Van COA en Vluchtelingenwerk, maar ook van minderjarige asielzoekers met heerlijke Syrische en Eritrese hapjes. Op de stoep knipt een kapper een klant, terwijl meisjes elkaars haren vlechten. In het activiteitencentrum wordt muziek gemaakt en gedanst.

Er zijn ook enkele woongebouwen geopend. Een eenheid voor acht personen beschikt over een woonkeuken en vier slaapkamers. Voor een of twee gezinnen óf voor alleenstaanden. ,,Het is een stuk soberder dan ik had verwacht’’, zegt Marleen uit Appingedam. ,,Mogen ze helemaal niks ophangen aan de muren?’’ Nee, dat mag niet van de brandweer.

‘Gigantisch mooi’

Jans Berends en zijn vriendin Tineke uit Musselkanaal verlaten het terrein met een goed gevoel. ,,Het is gigantisch mooi hier’’, oordeelt Jans. ,,Er zijn veel faciliteiten’’, vult Tineke aan. ,,De school is geweldig. Ze gaan hier ontzettend goed met asielzoekers om.’’