Een nieuw brexitreferendum? De EU is voor
De roep om een nieuw brexitreferendum zwelt aan. Op dit moment bestaat daar geen meerderheid voor in het Lagerhuis. Dat kan echter zomaar veranderen.
Omdat de brexit-onderhandelingen nog altijd muurvast zitten, wordt de roep om een nieuw referendum in Groot-Brittannië steeds luider. De voorstanders kregen steun van verschillende EU-leiders, die zich daarvoor uitspraken op de top in Salzburg.
"Bijna unaniem deelden de regeringsleiders aan tafel de mening dat we het liefst het bijna onmogelijke zouden zien gebeuren. Namelijk, dat Groot-Brittannië opnieuw een referendum organiseert", zei premier Joseph Muscat van Malta tegen journalisten in Salzburg. Ook de Tsjechische premier Andrej Babis zou graag zien dat een nieuw referendum het resultaat van het vorige brexit-referendum in 2016 alsnog ongedaan maakt.
Theresa May ziet een nieuw referendum nog vooral als verraad van de kiezer
Op dit moment lijkt een nieuw referendum niet aan de orde. Belangrijkste reden is dat er nu simpelweg geen meerderheid voor is in het Britse Lagerhuis. Premier Theresa May beschouwt het uitschrijven van een dergelijk referendum als verraad van de kiezer; er is immers over gestemd en ze ziet het als haar taak om die democratische keuze uit te voeren.
Reflex
Sommige van haar partijgenoten vielen haar gisteren bij. "Het is een typische reflex in de Europese Unie dat ze, wanneer ze hun zin niet krijgen, net zo lang nieuwe referenda willen organiseren tot ze het door hen gewenste resultaat zien", zei de prominente Conservatieve backbencher Jacob Rees-Mogg.
Toch is er een theoretische kans dat zo'n nieuwe volksraadpleging er wel komt, bijvoorbeeld wanneer May in het najaar tot een akkoord komt met de EU en het Britse parlement in meerderheid tegen het akkoord stemt. Dat is zeker niet uit te sluiten, aangezien veel van haar eigen partijgenoten, Boris Johnson voorop, publiekelijk de vloer aanvegen met Mays onderhandelingsvoorstel. En omdat May leunt op een flinterdunne meerderheid, zou ze zo'n stemming met maar een handjevol dissidenten al kunnen verliezen.
Een nederlaag zal zo goed als zeker het einde van haar premierschap betekenen. Wat er dan gebeurt, is onduidelijk. Komt er dan helemaal geen akkoord? Stuurt het parlement de regering terug naar Brussel om iets beters uit te onderhandelen? Of dient de oppositie een motie in om een nieuw referendum te organiseren en het Britse volk opnieuw te laten kiezen om uit deze impasse te komen?
Druk
De campagne The People's Vote zinspeelt nadrukkelijk op deze laatste optie. Uit opiniepeilingen blijkt dat ruim 40 procent van de Britten inmiddels ook voorstander is van een nieuw referendum. Komend weekend zullen ze via een grote demonstratie de druk opvoeren om ook Labour, de grootste oppositiepartij, aan boord te krijgen.
Hoe de uiteindelijke vraag op het stembiljet dan wordt geformuleerd, is nog niet duidelijk. Deze campagne pleit voor een referendum met drie opties: no deal, de deal die May heeft uitonderhandeld of alsnog in de EU blijven.
Daarnaast kleeft er nog een ingewikkeld nadeel aan het organiseren van een referendum. De voorbereiding zal zeker drie tot vier maanden in beslag nemen, waardoor het onhaalbaar lijkt om dit referendum voor de brexit-datum van 29 maart te organiseren. De datum verschuiven is mogelijk, maar dat kan alleen als alle EU-landen ermee instemmen.
Lees ook:
Brexit-deal wordt race tegen de klok
De Britse premier May had gehoopt op een doorbraak in de onderhandelingen, maar ging in Salzburg met lege handen naar huis.
Mijn deal of geen deal, zegt May dreigend over brexit-opties
Premier May waarschuwt dat haar partij niet langer mag twijfelen over de vorm die de scheiding van de EU moet krijgen. Het IMF zegt dat ook.