ChristenUnie dankt PvdA voor economisch herstel (gesloten)
- De 13 fractieleiders debatteerden over de kabinetsplannen tijdens de Politieke Beschouwingen
- Vrijdag volgt deel twee en is premier Rutte aan het woord
- Dijkhoff werd eerder weggehoond vanwege 'trucje' met aanpak probleemwijken
- Kijk wat Prinsjesdag betekent voor jouw portemonnee en jouw koopkracht
Liveblog
woensdag 19 september om 22:13
We sluiten dit liveblog. Bedankt voor het lezen en een fijne avond!
woensdag 19 september om 22:08
"Ze doen alsof ze (de politici, red.) voor de kiezers opkomen, maar ze zijn vooral met hun eigenbelang bezig. Kamerleden gebruiken hun lidmaatschap voor een volgende baan", zegt Baudet. Daarmee is het een kleine stap naar de kritiek die de FvD-leider vaker gebruikt voor het politieke stelsel; een partijkartel waarin mensen elkaar uit eigen kring baantjes toespelen.
woensdag 19 september om 21:59
woensdag 19 september om 21:42
DENK wil met het voorbeeld aantonen dat het kabinet geen idee heeft wat er speelt in de samenleving. Kuzu vindt dat het kabinet niet kan zien wat de sociaal-economische kloven in de samenleving zijn.
woensdag 19 september om 21:34
woensdag 19 september om 21:24
Zo'n oordeel zou Rutte goed kunnen gebruiken bij het besluit van de afschaffing van de dividendbelasting, denkt de SGP'er.
woensdag 19 september om 21:07
woensdag 19 september om 21:01
Henk Krol (50PLUS) is de volgende spreker. De voorman van de ouderenpartij beklaagt zich over het lot van zijn achterban die volgens hem door het kabinet in de steek wordt gelaten. Hoewel de prognoses voor ouderen er goed uitzien, zegt Krol: "Eerst zien, dan geloven."
woensdag 19 september om 20:56
"Als de afschaffing van de dividendbelasting iets duidelijk heeft gemaakt, is dat het kabinet en het bedrijfsleven veel te hecht zijn."
woensdag 19 september om 20:39
Ook de "nietszeggende koopkrachtplaatjes" stellen volgens Thieme niets voor. "Ooit was de Miljoenennota een betrouwbaar feitenrelaas", zegt Thieme. Nu prevaleert het eigen ego boven de burger, vindt ze.
woensdag 19 september om 20:35
Segers maakt zich steeds meer zorgen over de schulden die studenten opbouwen. Als gevolg van het leenstelsel bouwen steeds meer jongeren een schuld op en dat is problematisch, vindt Segers. "Dit wordt een molensteen om de nek van de volgende generatie", aldus Segers.
Het kabinet moet de schuldenopbouw hoog op de agenda stellen en jongeren informeren over de gevolgen van schulden en de problemen die komen kijken bij het lenen van geld.
woensdag 19 september om 20:34
woensdag 19 september om 20:27
De volgende spreker is Gert-Jan Segers van de ChristenUnie. "Prinsjesdag was een zonnige dag", zegt hij. De economische cijfers die de Miljoenennota staan, maakt Segers tevreden.
Segers staat daarbij even stil bij de rol die de PvdA daarin heeft gespeeld. Het economisch herstel en de economische cijfers zijn ook te danken aan de kabinetsdeelname van de PvdA.
Tegelijkertijd waarschuwt Segers ervoor dat geld en inkomen geen doel op zichzelf zijn, maar middelen zijn voor een goed leven en een goede samenleving. Segers maakt zich zorgen om de groeiende tweedeling tussen groepen met verschillende sociaal-economische achtergronden. Voor de CU is het zaak om ervoor te zorgen dat die kloven worden gedicht.
woensdag 19 september om 20:21
De doorrekening van die tegenbegroting kun je hier teruglezen.
In totaal geven de drie partijen 6 miljard euro meer uit dan de regering, maar dat gaat niet ten koste van het begrotingssaldo. Niet heel verrassend wordt het afschaffen van de dividendbelasting teruggedraaid.
Verder willen de partijen het eigen risico verlagen naar 195 euro, de AOW-leeftijd bevriezen en meer uitgeven aan de zorg. De voorgenomen btw-verhoging wordt teruggedraaid, net als de belastingverlaging voor bedrijven.
woensdag 19 september om 20:14
"Ik heb niets tegen grote bedrijven, maar ze moeten zich aan de wet houden in plaats die aan ons voor te schrijven. Ze zitten in een fantastisch land", aldus de PvdA-leider.
woensdag 19 september om 20:07
woensdag 19 september om 20:00
woensdag 19 september om 19:53
Ook Asscher begint over de rommelige start van deze Algemene Beschouwingen. "Het begin van het debat straalde in niets uit dat er respect is voor elkaar."
woensdag 19 september om 19:50
woensdag 19 september om 19:28
Pechtold gaat verder met Europa. Hij verwijst naar de aanstaande Europese verkiezingen die samen zullen vallen met de Brexit. Hij wil dat Rutte de Britten oproept om de Brexit te heroverwegen.
Dijkhoff denkt niet dat dat een goed idee is. Hij brengt in herinnering dat het zelfs de voormalig Amerikaanse president Obama niet gelukt is om de Britten ervan te overtuigen in de Unie te blijven. Bovendien zou een dergelijke oproep van de Nederlandse premier kunnen worden opgevat als een smeekbede van de EU om de Britten binnen te Unie te houden. Het liefst ziet Dijkhoff dat de Britten in de EU blijven, maar vindt het zaak - nu de Britten voor een vertrek hebben gekozen - dat de EU een zo goed mogelijke deal maakt.
woensdag 19 september om 19:15
Het debat is inmiddels weer hervat. D66-leider Alexander Pechtold heeft het woord en vraagt aandacht voor het veranderende klimaat. Hij prijst het tempo waarmee het kabinet de klimaatdoelen van Parijs wil halen. Er ligt een Klimaatwet waar zeven partijen in de Kamer hun handtekening onder hebben gezet en Pechtold verwijst naar de klimaattafels waar verschillende maatschappelijke partijen en grote bedrijven proberen om tot oplossingen te komen.
GroenLinks-leider Klaver waarschuwt Pechtold dat het niet te lang moet duren. Pechtold belooft dat zal worden uitgevoerd wat in het regeerakkoord staat.
woensdag 19 september om 18:20
woensdag 19 september om 18:15
woensdag 19 september om 18:12
Sybrand Buma reageert op opnieuw een aanval van de SP op de afschaffing van de dividendbelasting. Hij herinnert de SP eraan dat de partij tien jaar geleden ervoor gepleit heeft om het in nood verkerende bedrijf Organon is Oss te nationaliseren. Dat zou de staat 11 miljard euro hebben gekost die direct naar de aandeelhouders zou gaan.
woensdag 19 september om 18:11
woensdag 19 september om 17:48
Marijnissen zegt dat ze weigert mee te lopen met de "goed nieuws-polonaise" van het kabinet. Ze vindt de investeringen die het kabinet doet in de publieke sector niet voldoende. Dat er tegelijkertijd een belastingkorting van 2 miljard euro voor buitenlandse aandeelhouders (de dividendbelasting) komt, is voor Marijnissen onverteerbaar. Hoewel de maatregel het waarschijnlijk gaat halen in de Tweede en Eerste Kamer, zie de SP'er dat de schade groot is. "Dit vergroot het wantrouwen in de politiek."
Marijnissen noemt de afschaffing van de taks "een symbool van de politieke elite". Een elite die volgens de SP niet in dienst staat van de burger, maar van de economische elite.
woensdag 19 september om 17:41
woensdag 19 september om 17:37
woensdag 19 september om 17:31
woensdag 19 september om 17:27
woensdag 19 september om 17:16
woensdag 19 september om 17:10
Buma is nu toegekomen aan het kopje Klimaat. Hij herhaalt de stempel die de coalitie op dit kabinet gedrukt heeft dat dit het groenste kabinet ooit is. Tegelijkertijd waarschuwt hij ervoor dat de plannen die het kabinet heeft om te vergroenen niet ten koste mogen gaan van de gewone hardwerkende man. Hij ziet dat er natuurlijk mensen zijn die kansen zien die de klimaatomslag met zich mee zal brengen, maar het overgrote deel van de Nederlanders maakt zich wel zorgen om de kosten van de energietransitie.
Hij roept het kabinet en de klimaattafels (waar de plannen momenteel worden uitgewerkt) op niet te vergeten voor wie het aan het werk is: de burger.
woensdag 19 september om 16:57
Buma legt uit dat deze specifieke maatregel een koopkrachtinstrument is, en niet bedoeld om te vergroenen.
woensdag 19 september om 16:38
Buma wijst net zoals andere kabinets- en coalitieleden op de "gevaren" van bedrijven die Nederland wel al hebben verlaten, zoals ABN AMRO. Die bank werd in 2007 opgekocht door een consortium van drie buitenlandse banken.
Of de dividendbelasting daar een rol in speelde, is niet bekend, maar het gaat Buma waarschijnlijk om het beeld.
woensdag 19 september om 16:28
"De polder haakt af in plaats van dat werkgevers en werknemers het kabinet op sleeptouw nemen", aldus de CDA-leider.
De sociale partners overleggen al jaren met elkaar om tot nieuwe afspraken op de arbeidsmarkt te komen. Inmiddels is een omvangrijk akkoord van tafel, in plaats daarvan moeten er aparte afspraken worden gemaakt over onder meer de zelfstandigen, pensioenen en het ontslagrecht.
Dat betekent dat minister van Sociale Zaken Wouter Koolmees nog flink aan de bak moet om nog deze kabinetsperiode met een breed gesteunde arbeidswet te komen.
woensdag 19 september om 16:14
woensdag 19 september om 16:12
Pechtold omarmt het idee, maar wil niet dat er uitsluitend wordt gekeken naar immigratie. De D66'er denkt ook aan bijvoorbeeld arbeidsmigranten die nodig kunnen zijn in de zorg.
woensdag 19 september om 16:02
Hij blikt eerst terug op het debat deze ochtend tussen Wilders, Kuzu en Pechtold. Het ging over 'rot op naar je eigen land' en het privéleven van collega's. "Grenzen zijn overschreden", vindt Buma. "Dit wordt op scholen bekeken. Je kan wel zeggen dat wie het meeste in beeld is wint, maar volgens mij verliezen we dan allemaal", aldus de CDA'er.
Bijna alle Kamerleden roffelen instemmend op hun bankjes.
woensdag 19 september om 15:58
Gepensioneerden houden ook wat minder geld over vergeleken met bijvoorbeeld werkenden. Dat komt vooral door de pensioenen die achterbleven bij de stijgende consumenten of in sommige gevallen zelfs gekort moesten worden. Het heeft ook met kabinetsbeleid te maken.
woensdag 19 september om 15:43
Klaver wil het kabinet best helpen om aan een meerderheid te komen, maar dan moet de voorgenomen afschaffing van de dividendbelasting per 2020 worden teruggedraaid. GroenLinks is bezig met een wet die dat regelt, zoals eerder aangekondigd.
"Voorlopig bent u nog niet van mij af", zegt Klaver richting de premier.
woensdag 19 september om 15:28
In totaal geven de drie partijen 6 miljard euro meer uit dan de regering, maar dat gaat niet ten koste van het begrotingssaldo. Niet heel verrassend wordt het afschaffen van de dividendbelasting teruggedraaid.
Verder willen de partijen het eigen risico verlagen naar 195 euro, de AOW-leeftijd bevriezen en meer uitgeven aan de zorg. De voorgenomen BTW-verhoging wordt teruggedraaid, net als de belastingverlaging voor bedrijven.
woensdag 19 september om 15:25
Klaver geeft toe dat hij de belastingen wil verhogen, maar daar staan andere maatregelen tegenover, zoals het niet afschaffen van de dividendbelasting. Bovendien verandert het begrotingssaldo niet.
woensdag 19 september om 15:21
woensdag 19 september om 15:09
woensdag 19 september om 14:18
woensdag 19 september om 14:16
Volgens Wilders zijn de voorbeelden die Dijkhoff noemt bovendien vooral een gevolg van de islam. Hij noemt daarbij de onderdrukking van vrouwen en homo's.
De PVV schiet het VVD-voorstel niet bij voorbaat af, maar Dijkhoff mag van Wilders wel in de spiegel kijken.
woensdag 19 september om 14:14
woensdag 19 september om 13:59
Maar de VVD'er ziet de Zuidas niet als "criminele wijk". Volgens hem kunnen inwoners van die wijken zich "omhoog" werken dankzij zijn plannen.
"Mensen in die wijk wonen op papier in een vrij land, maar daar is eigenlijk een nieuwe Verlichting voor nodig", zegt hij in het AD van woensdag.
woensdag 19 september om 13:43
"Gaat u frauderende begrafenisondernemers ook zwaarder straffen?", vraagt Klaver. Daarmee doelt hij op de inmiddels opgestapte VVD-voorzitter.
"Als ze in die wijken wonen wel ja", antwoordt Dijkhoff.
Dat zorgt voor hilariteit en ongeloof in de Kamer. Want de facto krijg je dan voor hetzelfde vergrijp een andere straf afhankelijk van de wijk waarin je de wet overtreedt.
woensdag 19 september om 13:34
Pechtold noemt het "een doorzichtige truc". "Je maakt de locatie bepalend voor de straf. Dat is idioot."
Dijkhoff wordt ietwat vinnig en raakt geërgerd en noemt Pechtold "cynisch". "Intussen hebben we geen klap gedaan voor de kinderen die nog geen Nederlands spreken op hun vierde", zegt Dijkhoff.
woensdag 19 september om 13:31
"Gelijkheid is voor gelijke gevallen, maar we hebben het hier over wijken die niet veel kunnen hebben. We hebben nu bovendien ook al strafverzwarende omstandigheden. Als je een hulpverlener te lijf gaat bijvoorbeeld", zegt Dijkhoff in het AD.
Kuzu reageert verbijsterd: "Dit is postcoderacisme."
woensdag 19 september om 13:16
Pechtold walgt van het idee. "Is de VVD echt van plan om wijken te bestempelen als probleem?", vraagt de D66'er aan zijn coalitiegenoot. "Daar ga dan ik dwars voor liggen!"
Ook CU-leider Segers bemoeit zich met het VVD-plan. Problemen van wijken ontstaan ook door het gebrek aan nieuwbouw, vindt hij. Segers pleit voor het bouwen van 30 procent nieuwe woningen.
woensdag 19 september om 13:08
Dijkhoff wil juist ook innovatie stimuleren, dat punt maakte hij eerder al.
Toch neemt Baudet het de VVD kwalijk dat de partij van het gas af wil en huishoudens aan warmtepompen wil helpen om de CO2-uitstoot te verlagen.
"Waarom doet de VVD dat?", wil Baudet weten. "Die maatregelen kosten alleen maar geld, maar hebben geen effect." Dat bestrijdt Dijkhoff. De VVD is het niet met alle groene maatregelen eens, maar zo werkt dat nu eenmaal in een compromis.
woensdag 19 september om 13:00
woensdag 19 september om 12:51
Maar de VVD-leider is kritisch. "Het klimaatdoel heiligt niet alle middelen", zegt hij. Nederland moet ook naar buurlanden kijken, want alleen maatregelen nemen heeft geen zin, aldus Dijkhoff.
Klaver waarschuwt voor het ondermijnen van draagvlak voor het klimaatakkoord.
woensdag 19 september om 12:46
Er is veel kritiek op de afschaffing van de dividendtaks. Dinsdag kwam daar de Raad van State, het belangrijkste adviesorgaan van de regering, bij. De maatregel is niet goed genoeg onderbouwd, aldus de Raad van State.
Dijkhoff noemt het nu "een keuze tussen twee onzekere paden". Met andere woorden: je weet niet of het helpt, maar als je het niet doet, kan de prijs hoog uitvallen met bedrijven die uit Nederland vertrekken.
woensdag 19 september om 12:39
De VVD-leider deelt met zijn 'kantines' een kleine sneer uit aan Klaver die onlangs een 'kantinetour' afsloot waarin de GroenLinks-voorman het regelmatig over "de crisis in de publieke sector" had.
woensdag 19 september om 12:36
woensdag 19 september om 12:31
Ook jongeren worden gedupeerd, vindt de SP-leider. Studeren wordt duurder en starters komen moeilijker aan een huis. "Juist in tijden dat de economie groeit."
Dijkhoff benadrukt dat Nederland uit een "laag punt" komt. "Er zijn meer noden en zorgen dan alleen meer geld", aldus de VVD'er.
woensdag 19 september om 12:19
woensdag 19 september om 12:17
Daaropvolgend gaat het debat tussen Dijkhoff enerzijds en Marijnissen, Asscher en GroenLinks-leider Jesse Klaver anderzijds over de salarissen in het basisonderwijs.
"Ik heb niet de fixatie op de loonkloof", zegt Dijkhoff daarover.
Maar Asscher en Klaver laten het er niet bij zitten en vragen om een loonsverhoging voor de leraren. Dat gaat alleen niet gebeuren, gezien de begroting voor volgend jaar.
woensdag 19 september om 12:07
"Het is toch pijnlijk dat onze generatie het moeilijker krijgt dan onze ouders?", zegt Marijnissen tegen Dijkhoff. Beide partijleiders zijn dertigers.
woensdag 19 september om 12:02
woensdag 19 september om 11:56
"De Kijkwijzer mag weer worden gezet op alle leeftijden", is de eerste zin van de VVD'er. De Kamer kan wel lachen om deze gevatte opmerking.
woensdag 19 september om 11:53
"Het is tekenend hoe u anderen probeert weg te zetten. Dat is sneu", aldus de D66-leider.
Maar Wilders zag dit antwoord waarschijnlijk aankomen en somt op hoe Pechtold ooit PVV'ers de maat nam. "Pechtold vroeg toen een debat aan over privéaangelegenheden van PVV'ers", zegt Wilders. "Daar hoor ik u nu niet over hè, meneertje Pechtold."
Partij voor de Dieren-leider Marianne Thieme roept beide heren op niet over elkaars privéleven te debatteren in de Kamer. Daarmee eindigt de toch nog turbulente inbreng van Wilders.
woensdag 19 september om 11:45
Wilders reageert dat hij geen voorstellen indient waar hij niet helemaal achter staat.
woensdag 19 september om 11:40
Wilders ziet dat anders: "Vrijheid geven aan de islam, is zelfmoord."
woensdag 19 september om 11:24
Wilders somt op dat hij moskeeën, islamitische scholen, de Koran en boerka's uit het Nederlands straatbeeld wil verwijderen. Dat zijn overigens voorstellen die de PVV-leider al eerder heeft gedaan, maar niet eerder allemaal door de partij in een wetsvoorstel is opgeschreven.
woensdag 19 september om 11:19
woensdag 19 september om 11:17
woensdag 19 september om 11:11
Buma brengt in herinnering dat het Verenigd Koninkrijk al sinds de zomer van 2016 bezig is de EU te verlaten. "Dat is één groot drama", aldus de CDA'er.
Uiteraard brengt dat Wilders niet van zijn standpunt. Hij wil zelf kunnen bepalen wie er wel en niet Nederland binnenkomt in plaats van dat Nederland afhankelijk is van Europese grenzen.
woensdag 19 september om 11:03
Dat kan een tactiek zijn van de andere partijleiders die de PVV-leider geen aandacht willen geven. In een debat over de partijstandpunten komt Wilders doorgaans goed uit de verf.
woensdag 19 september om 10:57
Er moet in plaats daarvan meer geld naar de zorg, de ouderen en andere "binnenlandse bestedingen". Verder hekelt Wilders dat er geld naar asielopvang en ontwikkelingssamenwerking gaat.
"Open grenzen zorgen voor islamisering", zegt Wilders. De PVV'er. "Nederland is Nederland niet meer", aldus de PVV'er.
woensdag 19 september om 10:50
Bijna iedereen gaat er 1,5 procent op vooruit, maar dat getal is verwaarloosbaar, zegt Wilders. "De beloftes van Rutte zijn totaal ongeloofwaardig. Hij liegt, ieder jaar weer."
De PVV'er wijst erop dat de boodschappen door een hoger btw-tarief duurder worden, de energierekening hoger uitvalt en mensen meer ziektekostenpremie gaan betalen. Overigens is het koopkrachtcijfer inclusief al die extra kosten.
woensdag 19 september om 10:45
Wilders begint opmerkelijk genoeg met een opmerking van DENK-leider Tunahan Kuzu van afgelopen zomer. Kuzu zei dat als Nederlanders vinden dat jongeren die hier zijn geboren en getogen moeten "oprotten", ze dat zelf maar moeten doen.
Het was een reactie op het eerdere "rot op" van premier Mark Rutte. Hij zei dat tegen Turkse Nederlanders die in de zomer van 2016 demonstreerden in Rotterdam.
"Rot zelf lekker op. Je bent het vergif van dit land. Dit is ons land. Uw land is Turkije", zegt Wilders tegen de Nederlander van Turkse afkomst.
Kuzu reageerde direct. "Ik ben Nederlands staatsburger", antwoordde de parlementariër. "Wen er maar aan."